جنگی که پیش از حمله روس‌ها به اوکراین شروع شد

تهدیدات نظامی روس‌ها علیه اوکراین این روزها به اوج خود رسیده و در مقابل، اروپایی‌ها و نیز واشنگتن درباره هرگونه حمله به این کشور هشدار داده‌اند.

روابط سیاسی و امنیتی دو طرف از سال ۲۰۱۴ میلادی و پس از تحولات داخلی اوکراین و برکناری «ویکتور یانوکوویچ» (Yanukovych Viktor) رئیس‌جمهوری سابق و طرفدار روسیه در کیِف (پایتخت اوکراین) وارد فصل جدیدی از مناقشات سیاسی، اقتصادی و امنیتی شده است؛ دوره ای که با ورود اتحادیه اروپا و ایالات‌متحده به نفع دولت غربگرای اوکراین و همچنین الحاق شبه جزیره کریمه به خاک روسیه توسط «ولادیمیر پوتین» روزبه‌روز پیچیده تر شده و درنهایت با اعمال تحریم های اتحادیه اروپا علیه روسیه بردامنه این مناقشات افزوده شده است.

اوکراین با وجود داشتن پیوندهای تاریخی، فرهنگی و اقتصادی با روسیه، همیشه با دوراهی انتخاب غرب یا روسیه دست و پنجه نرم می کند و مخالفان و موافقان سیاسی هر دو رویکرد، همیشه بر سر کسب قدرت سیاسی با یکدیگر جدال و منازعه داشته اند.

در ادامه تحولات سال ۲۰۱۴، نهایتاً یک دولت غربگرا در اوکراین به قدرت رسید که از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا حمایت می‌شد. این درحالی است که مسکو همواره با محکوم کردن این تحولات از آن با عنوان کودتا یاد می‌کند.

با روی کار آمدن دولت غربگرای اوکراین، بلافاصله مناطق «دونتسک» و «لوهانسک» در شرق اوکراین که روابط بسیار نزدیکی با روسیه دارند، خواهان استقلال از دولت مرکزی شدند که خود مقدمه‌ای برای شروع یک جنگ داخلی بود که تاکنون بیش از ده هزار کشته برجای گذاشته است.

در ادامه مناقشه سیاسی اوکراین و روسیه، اداره ضدجاسوسی سرویس امنیتی اوکراین موسوم به «اس بی یو» اعلام کرده دو تن از اعضای سابق گروه های مسلح جدایی طلب را که علیه نیروهای مسلح اوکراین در «دونباس» مشارکت فعال داشتند، دستگیر کرده‌اند.

براساس گزارش پایگاه خبری «اوکراین فورم»، روابط عمومی اس بی یو اظهار داشته که این دستگیری ها طی یک عملیات اطلاعاتی در مناطق «اودسا» و «خارکف» صورت گرفته است. همچنین تحقیقات تکمیلی نشان داده است که افراد دستگیر شده عاملان جنایت طی سال های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ بوده و در گروه های شبه‌نظامی عضویت فعال داشته اند. در دوره یاد شده، مجرمان در مناطق «دونتسک»، «دبالتسفو»، «شیروکین» و «دوکوچایفسک» علیه ارتش اوکراین می جنگیدند. گزارش ها حاکی از آن است که متهمان ذیل بخش اول ماده ۲۵۸-۳ قانون جزایی اوکراین تحت عنوان «مشارکت در گروه تروریستی » متهم شدند. گفته می شود تحقیقات بیشتر برای افشای همه جزئیات فعالیت غیرقانونی این افراد و محاکمه سایر افرادی که در جنایت علیه امنیت ملی اوکراین مشارکت داشته اند، در دست انجام است.

چندی پیش اس بی یو در مقابله با عملیات‌های اطلاعاتی روسیه در این کشور اعلام کرده بود که چهار شبکه اطلاعاتی روسیه را منحل و یازده افسر سرویس  اطلاعاتی روسیه را بازداشت کرده است؛ افرادی که سه نفر از آن‌ها در تدارک عملیات خرابکاری و حملات تروریستی علیه تأسیسات مهم زیرساختی اوکراین بودند.

سخنگوی اس بی یو همچنین مدعی شده بود یک افسر سرویس امنیت فدرال روسیه (اف اس بی) که قصد داشت یک انبار ذخیره سازی آمونیاک را در بخش «دونتسک» منفجر کند، به ده سال زندان محکوم شده است. دو شهروند اوکراینی هم به دلیل مشارکت در این حمله تروریستی به دستور مرکز عملیات ویژه وزارت امنیت دولتی جمهوری خلق دونتسک به ۱۲ سال حبس محکوم شده است. گفتنی است یکی دیگر از عوامل اف اس بی در منطقه «لوگانسک» درحالی‌که تلاش داشته اسناد محرمانه مربوط به سیستم موشکی «نپتون» را که توسط صنایع دفاعی اوکراین تهیه شده است را به طرف خارجی تحویل دهد؛ بازداشت شده است.

گزارش ها حاکی از آن است علاوه کشف این شبکه اطلاعاتی روسیه، شبکه ای از جاسوسان سرویس ویژه فدراسیون روسیه در میان سازمان های دولتی و پلیس اوکراین نیز چندی پیش شناسایی شده و در مناطق «خرسون» (Kherson) و «وولین» (Volyn)، واحد ضد جاسوسی اوکراین تمامی شبکه های جاسوسی روسیه را زیر ضربه اطلاعاتی خود برده است.

گفته می شود در سال ۲۰۲۰ در اوکراین در مجموع  ۲۸۸ پرونده دادرسی کیفری درباره جرایم علیه امنیت ملی باز شده است که از میان  دادرسی ها ، ۷۶ مورد به دلیل خیانت ، ۵۰ مورد  به اتهام فعالیت های تروریستی و خرابکارانه ، ۹ مورد به دلیل تجاوز به تمامیت ارضی اوکراین ، ۴ مورد نیز به اتهام  جاسوسی در حال بررسی و رسیدگی قضایی هستند. علاوه براین در طول سال گذشته میلادی، ۹۲ محکومیت به مرحله اجرایی درآمدند؛ از جمله ۳۰ مورد به اتهام خیانت و ۲۰ مورد به دلیل ارتکاب  یا مشارکت در  حملات تروریستی.

ضدجاسوسی سرویس اطلاعاتی اوکراین اعلام کرده که درزمینهٔ حفاظت از اسرار دولتی به طور جدی و مستمر فعالیت می کند؛ که دراین‌بین در ۱۱۱ مورد از دسترسی جاسوسان و مأموران سرویس های اطلاعاتی روسیه به اسرار دولتی جلوگیری به عمل آمده است.