شباهت‌های انتخاب رشته با کاشت گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی!

تقاضا برای انتخاب رشته ریاضی در میان دانش‌آموزان ایرانی کاهش پیدا کرده‌است. این کاهش تقاضا باعث شده تا تنها ۱۴ درصد دانش‌آموزان در رشته ریاضی تحصیل کنند. بر این اساس، رشته ریاضی از برخی دبیرستان‌های کشور حذف شده‌است.

مسئولان آموزش و پرورش علت این حذف را افزایش گرایش دانش‌آموزان به رشته تجربی اعلام کرده‌اند. آمار ثبت‌نام‌کنندگان در کنکور سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که تنها ۱۰ درصد دانش‌آموزان خود را برای کنکور ریاضی آماده می‌کنند. این عدد برای رشته تجربی ۳۹ درصد، برای رشته علوم انسانی ۲۸ درصد، برای هنر ۱۱ درصد و برای رشته زبان ۱۳ درصد است. این در حالی است که ۱۰ سال قبل ۲۵ درصد دانش‌آموزان در کنکور ریاضی، ۴۲ درصد در رشته تجربی و ۳۱ درصد در رشته علوم انسانی ثبت‌نام کرده‌بودند. این آمار نشان می‌دهد در طول یک دهه اخیرآمار داوطلبان ریاضی ۱۵ درصد کاهش داشته‌است.

ویترین جذاب پزشکی

«آماری که به من داده‌اند نشان می‌دهد که مثلاً حدود ۵۰ درصد داوطلبان کنکور رشته ریاضی کاهش پیدا کرده‌است. این برای آینده کشور خطرناک است. ما این رشته‌های مهم علوم پایه را به خصوص مثل ریاضی یا فیزیک را برای آینده لازم داریم.»؛ این هشدار رهبر انقلاب در دیدار سال ۹۷ با استادان دانشگاه است که جدی گرفته نشد.

به گزارش روزنامه «جوان»، در کشور ما بسیاری از پزشکان درآمد‌های نجومی دارند و جالب‌تر از همه اینکه بسیاری از پست‌های مدیریتی رده بالا را پزشکان اشغال کرده‌اند و در عمل شاهد آن هستیم که پزشکان خود سیاستگذار، مجری و ناظر هستند و این یعنی نمایشی تمام‌عیار از تضاد منافع!

انتخاب بی‌توازن رشته‌ها

«علی شریفی زارچی» پژوهشگر بیوانفورماتیک، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف می‌گوید: در بعضی استان‌ها بیش از ۹۵درصد دانش‌آموزان دختر رشته تجربی را انتخاب می‌کنند. این امر، چالش‌های بسیاری در زندگی تحصیلی و حرفه‌ای و بازار کار آینده رقم می‌زند.

از نگاه وی لازم نیست ۱۰ سال صبر کنیم تا اثر فاجعه‌بار کاهش شدید داوطلبان ریاضی- فیزیک و سوق آن‌ها به تجربی و انسانی را در بازار کار ببینیم. سالانه صد‌ها هزار دانش‌آموز تجربی از رسیدن به رشته دلخواه در کنکور باز می‌مانند و عملاً به بن‌بست تحصیلی می‌رسند.

«محمد داوری» هم اظهار می‌دارد: سیاست‌ها، فضاسازی‌ها، شرایط رقابتی، مافیای کنکور، صدا و سیما، رسانه‌ها و خانواده‌ها همه در این موضوع دخیلند و در این آشفته بازار، صدای کارشناسان شنیده نمی‌شود و صدای مافیای کنکور شعبده بازی‌های تست‌زنی بیشتر از صدای کارشناسان و منتقدان شنیده می‌شود و جای تأسف دارد که برخی از خانواده‌ها و بچه‌ها می‌گویند ما ریاضی می‌رویم تا بتوانیم در کنکور تجربی بهتر تست بزنیم!

تصویری از مرحوم مریم میرزاخانی (۲۲ اردیبهشت ۱۳۵۶ – ۲۳ تیر ۱۳۹۶) شاخص‌ترین چهره معاصر ریاضیات کشور

در دنیای ایلان ماسک‌ها عقب می‌مانیم

داوری تأکید می‌کند: گرایش‌های علوم پایه زیربنای توسعه صنعتی و فناوری هستند. اگر ریاضی که علوم پایه فناوری است، تضعیف شود، در دنیای جدید که دنیای فناوری است و در بحث هوش مصنوعی ما با مشکل مواجه خواهیم شد و به نوعی استعداد‌ها به درستی هدایت و توازن برقرار نمی‌شود. چه در بحث صنایع و چه بخش خدمات، هوشمند مصنوعی و فناوری‌های ارتباطی نقش مهمی دارد و تضعیف ریاضی در هر دو بخش نگران‌کننده است.

«محمد آزین» مدیر عامل مؤسسه مطالعات راهبردی تعلیم و تربیت برهان وضعیت کنونی انتخاب رشته را این طور تحلیل می‌کند: مدل تقسیم‌بندی رشته‌های ما بازاری و عوامانه است تا اینکه علمی و دقیق و مبتنی بر تقسیم‌بندی‌های دانش یا بازار کار باشد. این اشکال مزمن موجب شده افراد صرفاً بر مبنای بازار کار و بدون توجه به استعداد و علاقه و تمایل بر مبنای کشش بازار کار در رشته‌ای تحصیل کنند. یک زمانی در رشته ریاضی عمران بیشترین مطالبه را داشت، بعد برق و بعد کامپیوتر شد یا در تجربی پزشکی و در تخصص قلب و عروق و بعد‌ها زیبایی جذاب شد. اثر بازار کار خیلی به رشته‌ها جهت می‌دهد و این بچه‌های ما را سردرگم و دچار شکست می‌کند.

«گناهکار» اوضاع ریاضیات کیست؟

«شهنی کرم‌زاده» چهره ماندگار ریاضیات ایران با «فاجعه‌بار» خواند اوضاع این علم اظهار داشته اگر آموزش ریاضی ضعیف شود بدون شک فکر کردن هم ضعیف خواهد شد؛ بدون ریاضیات، جامعه دیگر نمی‌تواند فکر کند و افراد تبدیل به ربات‌هایی می‌شوند که قادر به فکر کردن نیستند. دلیل اینکه ریاضیات به این حال و روز افتاده، آموزش و پرورش و دانشگاه و جامعه‌ای است. ریاضی سخت نیست و اکثر معلمان و اساتیدی که حرف از سخت بودن ریاضی می‌زنند «گنهکار» هستند.

با نگاهی به آنچه درباره اوضاع انتخاب رشته گفته شد درمی‌یابیم که با سرریز‌شدن دانش‌آموزان و دانشجویان به رشته‌های مرتبط با علوم تجربی و پزشکی، انتظار می‌رود در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد افزایش تعداد بیکاران در این رشته‌ها باشیم؛ درست مثل الگویی که برای رشته ریاضی در پیش بود.

این وضعیت تداعی‌کننده بی‌برنامگی در کشت و کار کشور است که هزاران کشاورز با توجه به کمبودهای سال قبل، یکباره همگی اقدام به کاشت سیب‌زمینی، گوجه فرنگی، خیار یا … می‌کنند و بدون آمایش و سامانی مشخص بازار مصرف را به هم می‌ریزند تا در نهایت هم خود زیان ببیند و هم میلیون‌ها مشتری محصولاتشان.