کاسبی با ناباروری؛ از رحم تا تخمک

بسیاری از زوج‌های نابارور برای اینکه کودکی اجاق خانه‌شان را روشن کند حاضرند از جیب و جان مایه بگذراند و همین نیاز باعث شده تجارت پرسودی برای دلالان شکل بگیرد. در سوی دیگر، فقر یکی از عمده‌ترین دلایلی است که باعث می‌شود برخی زنان بدنشان را دست‌افزار این تجارت کنند.

فروش تخمک به نام اهدا

به گزارش تارنمای نوروز، یکی از اعضای بدن که این روزها تجارتش رونق گرفته تخمک است. اگر به شبکه‌های اجتماعی به ویژه اینستاگرام متصل هستید کافی است کلید‌واژه اهدای تخمک را سرچ کنید تا در آن انواع تبلیغات مرتبط با خرید و فروش تخمک را مشاهده کنید. بماند که شمار آگهی‌هایی از این دست، روی در و دیوار هم زیاد شده است اما بستر اصلی سوداگری اعضای بدن شبکه‌های اجتماعی است. اگرچه اهدای تخمک پیش از این نیز وجود داشت اما تبلیغات آن زیاد نبود و متقاضیان انجام این کار نیز تا این اندازه زیاد و پیگیر نبودند.

زوج‌های نابارور تنها به درخواست تخمک بسنده نکرده و جدیدا مشخصات فرد اهدا کننده نظیر قد، رنگ پوست و اصالت را نیز در آگهی درخواست خود مطرح می‌کنند. نکته قابل توجه دیگر دست دلالانی است که در این رسته زیاد شده و تلاش می‌کنند با واسطه‌گری بخش زیادی از پول تخمک را به جیب بزنند.

طی بررسی‌های صورت گرفته، اکثر زنانی که اقدام به فروش تخمک می‌کنند از طبقه محرومی هستند که برای گذران زندگی دست به این اقدام می‌زنند؛ زنان بی‌سرپرست، بدسرپرست و مطلقه. البته به تازگی دیده می‌شود که برخی از زنان برای خرید کالاهای رفاهی و نه اساسی همچون ارتقای گوشی موبایل و مواردی از این دست اقدام به فروش تخمک می‌کنند.

کلینیک‌های گوناگونی نیز وجود دارند که در زمینه خرید و فروش تخمک فعالیت دارند. مبالغ ارائه شده  از سوی آنان برای خرید تخمک بسته به منطقه و شهر سکونت متفاوت است. این رقم در شهر تهران و در سال جاری از  ۷ میلیون تومان شروع می‌شود البته مخصوص زنانی که زیر ۳۲ سال سن دارند.

موسسات خرید و فروش تخمک هیچگاه درباره مضرات و آسیب‌هایی که این اقدام بر روح و روان زنان خواهد داشت، صحبتی نمی‌کنند و فقط جنبه مادی و درآمد آن را برای وسوسه هرچه بیشتر برجسته می‌کنند اما باید دانست که این اقدام آسیب هایی جدی به جسم و روان وارد می‌کند.

پیش از اهدای تخمک به داوطلب داروهایی داده خواهد شد که چرخه قاعدگی طبیعی آنان را متوقف می‌کند؛ این خود به نوعی تغییر در روند طبیعی زندگی است. جدای از آن، این داروها عوارضی نیز دارند و اهدا کننده در طول دوره مربوطه تا خروج تخمک از بدن عوارضی همچون گُرگرفتگی، خستگی، بدن درد و سر درد را تجربه می‌کند.

با تزریق یک سری از داروها به صورت عضلانی یا زیر جلدی، تخمدان برای تولید همزمان چندین تخمک آماده می‌شود که این نیز عوارضی همچون تغییرات در خلق و خوی به دنبال داشته و موجب حساسیت شده و در مواردی نیز فرد را دچار سندرم تحریک بیش از حد تخمدان می‌کند.

نوع خفیف این سندرم موجب بزرگ شدن متوسط تخمدان‌ها و ایجاد کیست‌های متعدد، درد خفیف تا متوسط شکم در ناحیه تخمدان‌‌ها، نفخ خفیف شکم یا افزایش اندازه دور شکم و حالت تهوع و گاهی استفراغ می‌شود.

نوع شدید نیز علائمی چون درد شدید در ناحیه شکم، تهوع و استفراغ شدید و مداوم، کاهش حجم ادرار، افزایش قابل توجه وزن، تنگی نفس، سفتی و بزرگی شکم، افت فشارخون و سرگیجه، تجمع زیاد مایع در شکم و حجیم شدن زیاد تخمدان‌ها حاوی کیست‌های متعدد و بزرگ و را به دنبال می آورد که در این موارد بیمار بستری خواهد شد.

فرایند استخراج تخمک نیز پروسه‌ای حدود ۳۰ دقیقه‌ای است که تحت بی‌حسی یا بیهوشی صورت می‌گیرد. با وجود اینکه پس از این عمل اهدا کننده بستری نخواهد شد اما نیاز به استراحت خواهد داشت.

مادرانی که با اجاره رحم «میانجی» می‌شوند

علاوه بر فروش تخمک، برخی زنان رحمشان را برای نگهداری جنین اجاره می‌دهند. به گزارش روزنامه خراسان، به زنی که رحمش را به زوجی دیگر اجاره می‌دهد «مادر جایگزین» یا «مادر میانجی» (surrogate mother)  می‌گویند.

استفاده از «رحم‌ اجاره‌ای» در ایران چند سالی‌ است که جا افتاده و سال ۸۳ نیز قانون مصوب مجلس شورای اسلامی دراین‌باره مورد تایید شورای نگهبان قرار گرفت اما هنوز خلأهای زیادی دارد.

جست‌و‌جوی عبارت رحم اجاره‌ای کافی‌ است تا با ده‌ها کانال و صفحه در شبکه‌های اجتماعی مواجه شوید که متقاضی و داوطلب‌های رحم اجاره‌ای در آن عضویت دارند. این کانال‌ها، خودشان را واسطه آشنایی متقاضی و داوطلب می‌دانند. بعضی از آن‌ها دلال هستند و به این کار به چشم یک تجارت نگاه می‌کنند و تعداد انگشت‌شماری هم از این معرفی‌ها، نیت خیرخواهانه دارند.

همه این‌ها در حالی‌ است که این واسطه‌ها، از مسیرهای غیررسمی رسیدن به رحم اجاره‌ای هستند و هر کدام از آن‌ها نرخ متفاوتی برای معرفی داوطلب به متقاضی دارند. مبلغی که این روزها برای رحم اجاره‌ای در این کانال‌ها دیده می‌شود بین ۱۳۰ تا ۱۴۰میلیون تومان به همراه ۲ تا ۳میلیون تومان نفقه ماهیانه است.

خراسان علاوه بر کسانی که متقاضی رحم اجاره‌ای بوده‌اند با اجاره‌دهندگان هم گفت‌و‌گو کرده است؛ افرادی که یکی از اجاره رحم برای تامین اجاره خانه یا کوچ به تهران برای «میانجی» شدن سخن گفته و دیگری دوبار تخمک اهدا کرده و یک بار مادر جایگزین بوده است.

در بخشی از این گزارش به نقل از اجاره دهنده رحم آمده است: «هر روز چند نفر تماس می‌گیرند. سزارین کرده‌ام و دیگر نمی‌توانم مادر میانجی باشم. همین چند ماه پیش، یک پیشنهاد ۱۰۰ میلیون تومانی هم داشتم. حتی حاضر بودند ۵۰ میلیون همان اول کار به حسابم واریز کنند. اگر بدنم می‌کشید حتما انجامش می‌دادم. تماس نگیرید» وقتی از او می‌پرسم چرا «رحم اجاره‌ای» را انتخاب کرده است، می‌گوید: «در رحم جایگزین با این‌ که جنین نزدیک‌تر است اما محبت و توجه پدر و مادرش، هر لحظه به تو تلنگر می‌زند که این نوزاد متعلق به تو نیست. در حالی که اگر تخمک اهدا کرده باشید، با شباهت فرزند حاصل از اهدا، هر بار قلب‌تان می‌ریزد. بیشتر خانم‌ها برای پول این کار را می‌کنند. هرکس هم بگوید وابستگی داشته است، دروغ می‌گوید.»

زوج‌های ناباروری که مجبور به خرید تخمک یا اجاره رحم می‌شوند از کلاهبرداری دلالان در امان نیستند. به عنوان مثال یکی از زنان اجاره دهنده می‌گوید: شنیده‌ام بعضی‌ها قبل از این که شکم‌شان برآمده شود و ظاهرشان تغییر کند با فوت‌و‌فنی که از طریق پزشکی قانونی هم قابل پیگیری نباشد بچه را سقط می‌کنند و مبلغی که از طرف خانواده قابل پس گرفتن نیست به جیب می‌زنند. نمی‌دانم چقدر حقیقت دارد. در طول بارداری هر آسیبی به بچه برسد از طریق پزشکی قانونی قابل پیگیری‌ است. مثلا اگر در دوران بارداری آسیب عمدی به بچه برسد مادر میانجی باید پاسخگو باشد اما اگر سقط یا آسیب ناخواسته باشد پیگرد قانونی ندارد. در این جور مواقع، بعضی خانواده‌ها هزینه اولیه‌ای را که داده‌اند پس می‌گیرند اما اگر کمی معرفت داشته باشند این کار را نمی‌کنند.

اخیرا رسانه‌ها گزارش های متعددی در این زمینه منتشر ساخته و به ابعاد مختلف آن پرداخته‌اند و هر از چندگاه مسائل مرتبط با این موضوع در رسانه‌ها بازتاب زیادی داشته است از جمله گزارش آذرماه پارسال رکنا که ضمن اشاره به چند برابر شدن قیمت رحم اجاره ای از افزایش مشتریان عرب رحم اجاره ای در شهرهای مختلف ایران خبر داده بود.