داستان جنگ تیتانیومی آمریکا و شوروی در هوا

در میانه جنگ سرد و به دنبال سرنگونی یک هواپیمای جاسوسی  U-2 متعلق به سازمان سیا بر فراز مرزهای شوروی که شوک بزرگی را به سیا و نیروی هوایی ایالات‌متحده وارد کرد رهبران نظامی این کشور به فکر توسعه هواپیمایی افتادند که می‌توانست همان توانایی را برای ارائه اطلاعات فضایی گسترده به سیاست‌گذاران ارائه ‌دهد و درعین‌حال از خطر سرنگونی توسط پدافند دشمن نیز دور بماند.

به گزارش «سی‌ان‌ان» در ابتدا دولت ایالات‌متحده اعلام کرد هواپیمای ساقط‌شده یک هواپیمای تحقیقاتی آب‌وهوای سرگردان بوده‌ است اما زمانی که دولت شوروی عکس‌هایی از خلبان دستگیر شده و تجهیزات نظارتی هواپیما منتشر کرد، همه‌چیز برملا شد. در نتیجه این واقعه مهندسان شرکت لاکهید تصمیم گرفتند تا هواپیمایی را بسازند که با رسیدن به سرعت بالا و ارتفاع پروازی غیرقابل دسترس از رهگیری و هدف قرار گرفتن توسط هر نوع سامانه موشکی و پدافندی در امان بماند. بنابراین مهندسان این شرکت با استفاده از موتور دوقلوی توربوجت جی۵۸ برای این هواپیما توانستند تا به سرعت ۳.۲ ماخ و ارتفاع پروازی بیش از ۸۵۰۰۰ فوت برای این هواپیما دست ‌یابند.

برخی منابع این هواپیما را بخشی از خانواده‌ای از هواپیماهای جاسوسی می‌دانند که برای ورود به خاک دشمن بدون سرنگونی یا حتی شناسایی در زمانی قبل از ماهواره‌ها و هواپیماهای بدون سرنشین ساخته شده ‌بودند.

در توضیح مشخصات فنی هواپیما در این گزارش اشاره‌ شده که رنگ مشکی  این هواپیما که برای دفع گرما طراحی شده‌ بود نام مستعار بلک‌برد را برای آن به ارمغان آورد و به دلیل نحوه خم‌شدن بدنه و انحنا و پیچش بال‌ها نیز این هواپیما یک هواپیمای ارگانیک و تاحدی منطبق بر طبیعت معرفی شده ‌است.

در این گزارش اشاره‌شده که وظیفه جاه‌طلبانه طراحی این پرنده بر عهده کلارنس جانسون یکی از بزرگ‌ترین طراحان هواپیمای جهان و بخش مخفی مهندسان او در لاکهید به نام اسکانک‌ورک قرار گرفت. در نتیجه این پروژه نمونه اولیه و پایه هواپیما از خانواده بلک برد که A-12 نام داشت و اولین پرواز خود را در ۳۰ آوریل ۱۹۶۲ انجام داد، تولید شد.

مشکل فنی اما در این مرحله این بود که چون هواپیما برای پرواز سریع‌تر از ۲۰۰۰ مایل در ساعت طراحی شده بود این وضعیت باعث می‌شد که اصطکاک با جو اطراف بدنه را تا حد بسیار زیادی گرم کند به طوری که بدنه هواپیمای معمولی را ذوب می‌کرد. بنابراین بدنه این هواپیما از تیتانیوم ساخته شد ه‌بود؛ فلزی که می‌توانست در برابر دمای بالا مقاومت کند و در عین حال سبک‌تر از فولاد است. با این حال استفاده از فلز تیتانیوم مشکلات دیگری را به وجود آورد زیرا علاوه بر تامین فلز کافی برای بدنه هواپیماهای مورد نیاز لازم بود تا مجموعه جدیدی از ابزارها نیز برای تولید این بدنه از فلز تیتانیوم ساخته‌ شوند زیرا ابزارهای فولادی معمولی در تماس با این فلز تیتانیوم شکننده را خرد می‌کردند. به همین جهت کمبود منابع اولیه تیتانیوم نمودی دوچندان می‌یافت.

برای حل این مشکل توسعه‌دهندگان آمریکایی مجبور بودند تیتانیوم را از اتحاد جماهیر شوروی تهیه کنند. اتحاد جماهیر شوروی تیتانیوم را در بازار جهانی آشکارا می‌فروخت اما اگر می‌دانست که تیتانیوم در هواپیماهای نظارتی مانند بلک‌برد استفاده می‌شود مسلما تمایلی به فروش آن به ایالات‌متحده از خود نشان نمی‌داد.

برای توضیح این موضوع سیا با هدایت خریدها از طریق کشورهای ثالث و شرکت‌های جعلی پیشتاز تهیه تیتانیوم شوروی بود. رویکرد مخفیانه سیا در این زمینه باعث ‌شد تا دسترسی مداوم ایالات‌متحده به سنگ معدن تیتانیوم بدون ایجاد هرگونه سوءظن برای شوروی حفظ شود. هواپیماهای اولیه کاملاً بدون رنگ به پرواز درآمدند و پوسته تیتانیومی بدنه آن‌ها نقره‌ای رنگ بود و برای اولین بار در سال ۱۹۶۴ پس از اینکه سازمان سیا متوجه شد رنگ سیاه  که به طور مؤثر گرما را جذب و منتشر می‌کند به کاهش دمای کل بدنه هواپیما کمک خواهد کرد پرنده سیاه متولد شد.

نمونه اولیه این هواپیما به نام A-12  با افزودن موشک‌های هوا به هوا و کابین دوم برای کمک‌خلبان و نصب تجهیزات راداری در آن به یک هواپیمای رهگیر جنگنده – به نام YF-12 تبدیل شد و در حالی که تولید A-12 در آن زمان کاملاً محرمانه باقی ماند وجود YF-12 توسط رئیس‌جمهور لیندون جانسون در سال ۱۹۶۴ فاش شد و سه فروند از آن‌ها توسط نیروی‌هوایی ایالات‌متحده به‌کار گرفته ‌شد. نوع سومی نیز از این هواپیما در همان زمان تولید شد که M-21 نام داشت و در پشت خود یک دکل برای نصب و پرتاب یکی از اولین نمونه پهپادهای بدون سرنشین را داشت.

آخرین نمونه مشتق‌شده از نمونه اولیه  A-12اما با کابین خلبان دوقلو و ظرفیت سوخت بیشتر  SR-71 یا بلک‌برد نامیده ‌شد که برای شناسایی استراتژیک مطابق آنچه پیش‌تر گفته‌ شد تولید و اولین بار در ۲۲ دسامبر ۱۹۶۴ پرواز کرد. گفتنی است این هواپیما به منظور انجام مأموریت‌های اطلاعاتی برای نیروی هوایی ایالات‌متحده برای بیش از ۳۰ سال به کار گرفته ‌شد و در مجموع ۳۲ مورد تا قبل از بازنشستگی ساخته و به پرواز در‌آمد.

از نقاط سیاه این هواپیما این است که هرچند به دلیل سرعت زیاد و ارتفاع بالای این هواپیما و همچنین قابلیت‌های رادار گریزی آن در آن سال‌ها هیچ مرغ سیاهی با آتش دشمن سرنگون نشد اما با این حال قابل ‌اطمینان آن یک مسئله بود زیرا ۱۲ مورد از ۳۲ مورد این هواپیما در سانحه ‌هوایی از دست رفتند.

همچنین این هواپیما برای انجام  عملیات و پرواز نیاز به انجام مراحل آماده‌سازی پیچیده و نیروهای زبده و آموزش‌دیده داشت و انجام یک مأموریت توسط آن عملاً مانند یک مأموریت فضایی دارای شمارش معکوس بود.