قانون جدید بیمه شخص ثالث در یک نگاه

قانون بیمه شخص ثالث عملا از اواخر سال گذشته دچار تغییراتی اساسی شد و از حالت خودرو محور به وضعیت راننده‌محور درآمد.

پس از تصویب این تغییرات در اوایل سال ۹۵ در مجلس و در مقاطعی نظیر اواخر ۹۷ که آیین‌نامه قانون جدید در هیات دولت نهایی شد، بسیاری از شهروندان با بدبینی به این تغییرات نگریسته و آن را در راستای منافع بیمه و به ضرر بیمه‌گذار عنوان کرده‌اند.

این در حالی است که طراحان این قانون می‌گویند تغییرات اتفاقا مزایای فراوانی برای بیمه‌گذار و صاحبان خودرو دارد.

طبق قانون جدید، امکان انتقال تخفیف در زمان فروش خودرو وجود ندارد و به عبارتی تخفیف بیمه شخص ثالث در زمان فروش خودرو دیگر امتیاز نیست بلکه فروشنده می‌تواند تخفیف بیمه شخص ثالث را مانند بیمه بدنه به خودروی دیگر خود انتقال دهد یا آن را تا زمان خرید خودرو جدید برای خود حفظ کند.

دارنده خودرو همچنین می‌تواند این تخفیفات را به خودرو یکی از بستگان درجه یک شامل همسر، والدین و فرزندان منتقل کند. در صورتی که راننده بیمه گذار فوت کند، تخفیفات قابل انتقال به وراث قانونی او خواهد بود .

امکان انتقال تخفیف بین دو خودرو که به نام یک فرد هستند هم وجود دارد، اما برای این انتقال باید پلاک و سند و بیمه‌نامه دو خودرو، همه به نام یک فرد باشند. همچنین در زمان انتقال تخفیف به خودروی خود فرد یا خانواده درجه یک، کاربری دو خودرو باید یکسان باشد، مثلا امکان انتقال تخفیف خودروی سواری به خودرو با کاربری تاکسی وجود ندارد.

تفاوت بیمه گذار پر ریسک و کم ریسک

طراحان قانون می گویند منطقا نباید تخفیف عدم خسارت یک فرد کم ریسک به شخص پرریسک منتقل شود. بنابراین قانون جدید که به مالک اجازه می‌دهد تخفیفات خود را برای مدت نامحدود ذخیره کند، باعث خواهد شد حق بیمه هر مالک خودرو بر اساس سابقه بیمه ای و تخفیفات عدم خسارت خود او محاسبه و دریافت شود.

علاوه بر رانندگان پرریسک رانندگانی ضرر می کنند که خودرویی را از فرد آشنا خریده و بعد از چند سال اقدام به تعویض پلاک کرده اند. چرا که با تعویض پلاک، تخفیفات بیمه خودرو آنها صفر می‌شود.

 تخفیف پلکانی

یکی از اشکالات قانون قبلی این بود که بیمه گذار با یک خسارت تمام تخفیفاتش را از دست می داد اما در قانون جدید تخفیفات به صورت پلکانی و در چند مرحله کسر می‌شود . طبق این قانون میزان تخفیف عدم خسارت به ازای هر سال ۵ درصد تعیین شده است و حداکثر تا ۷۰ درصد (برای سال چهاردهم) افزایش پیدا خواهد کرد و پس از ۱۴ سال‌ تخفیف عدم خسارت معادل ۷۰ درصد ثابت باقی خواهد ماند.

پرداخت دیه به راننده مقصر

یکی دیگر از ویژگی های تغییرات قانون بیمه شخص ثالث این است که اگر راننده مقصر در یک حادثه رانندگی دچار آسیب بدنی شود، می‌تواند از بیمه شخص ثالث خود غرامت دریافت کند. دریافت غرامت از محل بیمه شخص ثالث برای راننده، به اندازه دیه در ماه‌های غیر حرام است و بنابراین با صدور بیمه شخص ثالث، راننده مقصر نیز تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد.

نگرانی مهم راننده‌محوری بیمه

زمانی که بیمه براساس خودرو بود، هر فردی با خودرویی دچار تصادف و خسارت می‌شد، طبعا از بیمه خودرو استفاده می‌کرد. اما حالا که بیمه راننده محور شده، این نگرانی ایجاد شده که اگر راننده فردی غیر از مالک خودرو باشد و دچار حادثه شود، آیا بیمه به او خسارت می‌دهد؟

طبق این قانون خسارت در صورتی که فردی با گواهینامه معتبر رانندگی پشت فرمان باشد – فارغ از اینکه مالک باشد یا خیر- از سوی شرکت بیمه پرداخت می‌شود زیرا این خودرو است که بیمه شده است. اما در مورد سابقه بیمه و تخفیف آن، با وقوع تصادف اگر مالک، راننده باشد، سابقه تخفیف بیمه وی و در صورتی که فرد دیگری رانندگی کند، سابقه بیمه هر دو پاک می‌شود.

همچنین از آنجا که ممکن است بیش از یک نفر به صورت مداوم از یک خودرو استفاده کنند، امکان ثبت گواهینامه برای چند نفر در یک پلاک برای سابقه بیمه امکان پذیر شده است. اگر خودرو تصادفی نداشته باشد برای تمام این افراد سابقه تخفیف لحاظ خواهد شد و در صورتی که تصادفی رخ دهد و مدارک شناسایی راننده ثبت شده باشد، تنها سابقه تخفیف بیمه آن فرد صفر می‌شود.

بیمه مرکزی در بخشنامه ۱۵ بهمن ماه ۹۹، تاکید کرده است که عدم‌انطباق مشخصات راننده و بیمه‌گذار مانع دریافت خسارت بیمه شخص‌ثالث نمی‌شود. بر اساس این بخشنامه، در مورد وسایل نقلیه زمینی دارای پلاک ملی، شرکت بیمه در زمان صدور بیمه‌نامه باید اطلاعات گواهینامه راننده/ رانندگان وسیله نقلیه مورد بیمه (حداقل یک راننده) را از بیمه‌گذار اخذ و از طریق سامانه سنهاب به بیمه مرکزی ارسال کند. راننده وسیله نقلیه می‌تواند فردی غیر از بیمه‌گذار یا مالک وسیله‌نقلیه باشد و عدم‌انطباق مشخصات راننده و بیمه‌گذار به‌هیچ‌عنوان مانع صدور بیمه‌نامه نخواهد بود.

همچنین بیمه مرکزی تاکید کرده است: اطلاعات رانندگان وسایل نقلیه که به‌ترتیب مذکور گردآوری می‌شود، فقط برای مطالعات و محاسبات آماری بیمه مرکزی در زمینه صدور بیمه‌نامه شخص ثالث بر اساس ویژگی‌های «راننده» مورداستفاده قرار خواهد گرفت و بنابراین تاکید می‌شود عدم‌انطباق مشخصات راننده در زمان خسارت با اطلاعات راننده در زمان صدور بیمه‌نامه به‌هیچ‌وجه باعث عدم‌پرداخت خسارت نمی‌شود و خسارت زیان‌دیده مطابق مقررات قانونی و کمافی‌السابق رسیدگی و پرداخت خواهد شد.