مساله حجاب در میانه تحول و ابهام

«آن کسانی که حجاب را به طور کامل رعایت نمی‌کنند، این‌ها را نباید متّهم کرد به بی‌دینی و ضدّانقلابی؛ … اینها بچّه‌های خودمانند، دخترهای خودمانند. … آنها امیدشان به همین زن‌هایی بود که شما به آن‌ها می‌گویید بدحجاب؛ اینها امیدشان این بود که همین‌هایی که حجاب نیمه‌کاره دارند بکلّی کشف حجاب کنند، [ولی] نکردند؛ یعنی زدند تو دهن آن تبلیغ‌کننده و فراخوان‌فرستنده» ؛ این‌ها جملاتی بود که بخش بخش آن پس از دیدار روز چهاردهم دی‌ماه رهبر انقلاب با «اقشار مختلف بانوان» تیتر مطبوعات و رسانه‌های کشور قرار گرفت.

در نخستین نماز جمعه بعد از این سخنرانی هم برخی از ائمه جمعه کوشیدند تا همین خط را دنبال کنند؛ از تهران که امام جمعه موقتش اظهار داشت باید رابطه بین حزب اللهی و کم‌حجاب برقرار شده و جذب صورت بگیرد تا امام جمعه اهواز که گفته هر کجا حجاب برداشتند فقط تذکر کافی است و در نماز جمعه ملایر بیان شده نباید به کم‌حجاب‌ها توهین شود و طرد شوند.

همزمان، بسیاری از ائمه جمعه بر ضرورت حجاب و فلسفه و کارکردهای آن تاکید کرده‌اند. در این زمینه «فارس پلاس» با طرح این پرسش که «آیا رهبری بی‌حجابی را به رسمیت شناخته است؟» نوشت: رهبر انقلاب به دنبال تبیین این مسئله هستند که برخلاف ادعای رسانه­‌های برانداز، زنان ضعیف‌الحجاب، مخالف اسلام و انقلاب نیستند بلکه دل­ در گرو فرهنگ دینی و جبهه انقلاب اسلامی دارند.

از سوی دیگر، «همشهری» در مطلبی آورد: بعضی متدینین بیانات اخیر رهبری درباره حجاب را نپسندیدند و کسانی خیال کردند این حرف به معنی کم اعتنایی به مسئله حجاب است. افراد باید تلاش کنند منطق سخنان رهبری را بفهمند. اگر چنین شد می‌توانند خود نیز راهبر باشند و رهبر را مدد دهند.

نکته قابل تامل اینکه همین روزنامه به صورت همزمان اشاره داشت بی حجابی شرایط دینداری را سخت می کند چرا که محال است مرد از دیدن زن بی حجاب تحریک شهوانی نشود

در مقابل «عصر ایران» با اشاره به بیانات رهبری نوشت: این اظهارات حجتی بر همه کسانی است که سال ها است کشور را به خاطر ۲ تار مو درگیر تنش و جناح بندی کردند، کاش این بار گوش شنوایی داشته باشند.

این در حالی است که در گیرودار ناآرامی‌هایی که از مرگ «مهسا امینی» و اعتراض‌ها به «حجاب اجباری» آغاز شد و در حالی که اعتراضات هنوز فروننشسته بود، برخی با مواضع و اقدامات خود به تنش‌ها دامن زدند.

در ارتباط با تایید ارسال پیامک‌های مربوط به «کشف حجاب» بود که روزنامه «فرهیختگان» هشدار داد:  ۱۰۰ روز ناآرامی برای کشور کافی نبود؟ این ۴ ماه، ماه مریخ بودید؟

پیش از آن پلمپ شهربازی الماس در منطقه هروی تهران، برکناری مدیر یک بانک در قم که به یک خانم بدون حجاب خدمات ارائه کرده بود، پلمپ مجتمع رفاهی مهر و ماه در آزادراه تهران- قم و چندین واحد صنفی در شهرهای مختلف مانند قزوین نگرانی‌ها را درباره تبعات ایجاد تنش‌های دوباره در کشور بر سر مساله حجاب برانگیخت.

در میانه این نگرانی‌ها و در حالی که برخی رسانه‌ها همچون «انتخاب» از اجرای بی سروصدای طرح محرومیت های اجتماعی زنان «بی حجاب» به جای گشت ارشاد خبر دادند، «علی نیکزاد» نایب رئیس مجلس اظهار داشت: مردم اعتراض‌شان به حجاب قانونی را با نمایندگان مطرح کنند؛ در صورت ارائه طرحی از سوی نمایندگان امکان بررسی آن با قید فوریت وجود دارد.

به طور کلی جامعه در روزهای گذشته سیگنال‌های متفاوتی را درباره الزامی بودن حجاب دریافت کرده است. از یک سو رئیس سابق سازمان اطلاعات سپاه و مشاور فعلی فرمانده این نیرو اظهار داشته دولت اسلامی نمی‌تواند به حجاب بی‌توجه باشد اما روش‌های گذشته همچون گشت ارشاد جواب نمی‌دهد و از دیگر سو دادستان کل کشور تاکید کرده کشف حجاب در ملأ عام قطعاً جرم است اما باید به لحاظ اعتقادی و فرهنگی روی این مسئله کار شود.

حالا همزمان با گمانه‌زنی‌ها درباره تصمیم‌های تازه در عالی‌ترین سطوح نظام جهت پایان کار پروژه‌هایی مانند «گشت ارشاد» و منع آشکارِ برخورد فیزیکی با بی‌حجابان قانون تازه در این زمینه مورد توجه قرار گرفته است.

«شرق» در این باره گزارش داده در صورت کشف حجاب از سوی شهروندان، موضوع ابتدا امر با توجه به مقررات عمومی جرائم مشهود به استحضار مقام قضائی می‌رسد، در صورتی که فرد سابقه کشف حجاب نداشته باشد، از مرتکب تعهد و التزام کتبی اخذ و قرار بایگانی پرونده را صادر می‌کند. در مواردی که شخص مرتکب به جرم بی‌حجابی دارای سابقه قبلی باشد یا از دادن تعهد و التزام به مقام قضائی خودداری کند، نسبت به پرونده تشکیل‌شده درباره این جرم رسیدگی قضائی صورت می‌گیرد.

قانون‌گذار مجازات‌های جدیدی را به‌عنوان مجازات اصلی تحت عنوان «محرومیت‌های اجتماعی» در ماده ٩ همین لایحه پیش‌بینی کرده است. مجازات‌های اجتماعی درجه هشت شامل ایجاد دوره‌های مراقبتی، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی، محرومیت‌های استخدامی و انتصابی، اقامت اجباری، ممنوعیت خروج از کشور و… به مدت‌های محدود است.

رسانه‌های دیگر نیز در تشریح این لایحه نوشته‌اند در پیش‌نویس لایحه تعزیرات آمده است: «چنانچه فرد از دادن التزام در مرجع قضایی امتناع کند یا پس از دادن التزام، دوباره مرتکب رفتار مذکور شود، به یکی از مجازات‌های اجتماعی درجه هشت محکوم و دادگاه می‌تواند علاوه بر مجازات مذکور، وی را به شرکت در دوره‌های تربیتی، اخلاقی و مذهبی به مدت یک تا دو هفته به عنوان مجازات تکمیلی محکوم کند.» مجازات درجه هشت در‌ قانون مجازات اسلامی شامل حبس، جزای نقدی و شلاق است.

بخش مربوط به محرومیت‌های اجتماعی بیشترین واکنش را در این زمینه به دنبال داشته است از جمله «محمدباقر قالیباف» رئیس مجلس در تلویزیون اظهار داشته به چه حقی می‌گوییم وقتی خانمی بدحجاب است اجازه ندهیم به مترو سوار شود؟

به گزارش ایران مامن، در میانه ابهامات فراوان در زمینه آینده مساله حجاب در ایران و رویکردهای حاکمیت نسبت به آن برخی می‌گویند وضعیت کنونی به عقب بازنخواهد گشت. حال آنکه طیفی بر این باورند که حتی تصویب قوانین جدید نمی‌تواند از ابهامات موجود در زمینه و نحوه برخورد با بی‌حجابی بکاهد و باید دید طی ماه‌های آینده سمت و سوی اجرای این قوانین چه خواهد بود.