مادری تشنه که چاره‌ای جز بلعیدن فرزندانش نمی‌بیند!

پدیده فرونشست زمین هر روز ابعادی تازه‌تر از خود می‌نمایاند. در یکی از تازه‌ترین اطلاع‌رسانی‌ها در این خصوص، «میزان» به نقل از رئیس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران نوشته است: مناطق جنوب غربی پایتخت در معرض خطر فرونشست هستند، مناطق ۱۱، ۱۲، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹ و ۲۱ بیش از دیگر مناطق در خطر هستند و بعضاً فرونشست به برخی از مناطق نفوذ کرده و در حال پیش‌روی به سمت مرکز شهر است.

فرونشست اما فقط در کمین تهرانی‌ها نیست. مرکز پژوهش‌های مجلس در آخرین گزارش خود هشدار داده است که ۱۸ استان کشور دارای محدوده‌هایی با خطر بالای فرونشست زمین هستند.

مرتبط:

نیاز فوری به «یارانه آب»

قدم اول فرار از بحران آبی

روی موج آب کوچ می‌کنیم

پژوهش‌های جهانی حاکی از آن است که حدود ۳ تا ۵ درصد پهنه‌های فرونشستی زمین در کل دنیا دارای نرخ فرونشست بین ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر است و نرخ فرونشست عمده پهنه‌ها زیر ۱۰ سانتیمتر است و خطر فرونشست در ایران خود را اینجا نشان می‌دهد؛ نرخ فرونشست در ایران بالای ۱۵ سانتیمتر است. مطالعات می‌گوید بعد از کشور هندوستان که نرخ فرونشست در برخی از محدوده‌های این کشور به بیش از ۵۰ سانتیمتر در سال می‌رسد، کشورمان در رتبه دوم قرار دارد و ایران همراه با هند و برخی از ایالات آمریکا و چین بالاترین نرخ فرونشست را دارد.

اکنون حدود نیمی از جمعیت کشور بر روی پهنه‌های فرونشستی سکونت دارند و این میزان سکونت در برخی از استان‌ها بیشتر از سایر استان‌ها است به طوری که سه میلیون نفر در تهران بر روی پهنه فرونشستی زندگی می‌کنند و در تهران به ویژه در منطقه جنوب غربی تهران نرخ فرونشست در بیشینه مقدار خود به ۲۰ سانتیمتر در سال رسیده است. همچنین ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در پهنه فرونشستی اصفهان زندگی می‌کنند و به دلیل بروز نشانه‌های فرونشست از جمله ترک‌های گسترده برخی از محلات اصفهان در حال تخلیه هستند.

«علی بیت اللهی» رئیس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی درباره علل تشدید این وضعیت به «ایرنا» گفته است: در ایران برای تامین علوفه و محصولات کشاورزی آب بر از منابع آبی استفاده می‌شود و آب مجازی برای پرورش محصولات دامی و کشاورزی مصرف می‌کنیم که میزان مصرف هم بسیار قابل توجه است و می‌دانیم که در شرایط کم آبی، منابع آبی را از طریق حفر چاه‌های عمیق تامین می‌کنیم که همین عامل تشدید فرونشست است. در حالی که می‌توان این محصولات را از کشورهای پر آب همسایه وارد کنیم و در واردات است که با تحریم‌ها مانع ایجاد می‌کنند.

همچنین، «دنیای اقتصاد» گزارش داده، شتاب دوبرابری فرونشست زمین در مناطق جنوبی تهران منجر به مکاتبه شورای شهر با دولت شده است؛ اما از راه‌حل خبری نیست. تحقیقات مدیریت شهری پایتخت نشان می‌دهد، طرح مدیران دولتی برای حفر تعداد زیادی چاه برای «عبور از تابستان سخت پیش‌رو» باعث بحرانی‌تر شدن وضعیت زمین تهران می‌شود.

این روزنامه به نقل از «مهدی پیرهادی» رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران نوشته است: میزان فرونشست سالانه زمین در برخی محدوده‌‌‌های شهر تهران برابر ۳۱ سانتی‌متر در سال است؛ به این ترتیب این مناطق پس از ۱۰ سال با فرونشست ۳ متری مواجه می‌‌‌شوند که این موضوع به مفهوم بروز فاجعه‌‌‌ای گسترده است. این موضوع می‌‌‌تواند به تخریب ساختمان‌‌‌ها و زیرساخت‌‌‌های حوزه شهری منجر شده و جان بخش زیادی از شهروندان را به خطر بیاندازد.