زنان و دولت سیزدهم؛ سهمی که معلوم نیست کجاست

انتظارها پایان یافت و لیست وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم چند روز پیش به بهارستان رسید؛ لیستی ۱۰۰ درصد مردانه با میانگین سنی ۵۲ سال (جوان‌ترین ۴۰ و مسن‌ترین ۶۳ سال)، ۱۴ تن دارای مدرک تحصیلی دکتری و ۴ تن مهندسی و ۱ تن هم مدرک علمی اجتهاد.

با نگاهی به اسامی این سؤال پیش می‌آید که سهم زنان از این درصدها و سهم‌بندی‌ها کجاست؟ با وجود کسب شایستگی‌ها طی سال‌ها، چرا همواره زنان از دستیابی به مناصب کلان مدیریتی ناکام مانده‌اند؟

آیا این رویکرد بازی ندادن زنان قابل تغییر نیست که از دولتی به دولت دیگر منتقل می‌شود؟

با مطالعه‌ی وضعیت کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه درمی‌یابیم که از مهم‌ترین عوامل رشد آن‌ها توسعه‌ی همه جانبه از جمله فراهم شدن شرایط ارتقای جایگاه زنانشان بوده است و پیش شرط رسیدن به توسعه در همه‌ی کشورها، استفاده از تمام امکانات و منابع موجود به خصوص نیروی اثربخش زنان است.

شرایط فرهنگی حاکم بر جوامع تا قبل از قرن بیستم مانع از ارزش‌گذاری واقعی فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی و مدیریت زنان دنیا بوده است، بنابراین کشورها برای رفع این مشکل در جستجوی فضایی جهت ایجاد فرصت‌های برابر برآمدند.

با بررسی کشورهایی که زنان عالی‌ترین پست‌های دولتی و غیردولتی را دارند درمی‌یابیم که نقش زنان تا چه اندازه در روند توسعه‌ی پایدار آن کشورها موثر بوده‌اند؛

در فنلاند ۶۲.۵ درصد سهم اداره‌ی وزارتخانه‌ها در دست زنان است.

سوئد ۵۲.۵ درصد (۱۳ وزیر زن)

فرانسه ۵۰ درصد

لیختن اشتاین ۵۰ درصد

نیکاراگوئه ۴۸ درصد (۸ وزیر)

نروژ ۴۸ درصد

هلند ۴۶ درصد

استونی ۴۶ درصد

ایتالیا ۴۴ درصد

اسلوونی ۴۳ درصد

و امارات متحده عربی ۹ وزیر

طبق آمار اشاره شده حضور زنان قدرتمند در جایگاه‌های کلان کشورها امری بدیهی و ضروری تلقی می‌شود و روز به روز بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود. به عنوان مثال می‌توان به  رئیس‌جمهور موفق کشور سنگاپور خانم حلیمه یعقوب و خانم مرکل صدراعظم آلمان که سال‌ها به عنوان مقتدرترین شخصیت‌های جهان معرفی شدند اشاره کرد.

با نگاهی به تاریخ اسلام نیز می‌توان از شخصیت‌های والایی چون همسر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) حضرت خدیجه‌ی کبری (سلام الله علیها) به عنوان تاجری بزرگ و موفق نام برد. هم‌چنین حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) به عنوان اولین الگوی زنان جهان اسلام و نیز زینب کبری (سلام الله علیها) به عنوان الگوی ارزشمند و تأثیرگذار زنان مسلمان.

در عصر حاضر بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران، حضرت امام خمینی (رحمت الله علیه) فرمودند؛ زنان ما رهبران این نهضت هستند و شما زنان در کنار مردان، اسلام را برای ایران بیمه کردید و …

مقام معظم رهبری (دامت برکاته) نیز بارها و به کرات از حقوق زن در اسلام و ایران بیانات مبسوطی را ایراد فرمودند.

حال با گذشت بیش از ۴۲ سال با وجود گسترش فعالیت‌های زنان در سطوح مختلف و با توجه به این‌که ۵۵ درصد تحصیل‌کردگان دانشگاهی زنان هستند -که ایران را در بین پنج کشور برتر دنیا در خصوص میزان تحصیل‌کردگان زن قرار داده است- لیکن عواملی منجر به تهدید جامعه زنان به عنوان رکن اصلی و محور خانواده‌ها شده است.

با این اوصاف آیا زمان آن فرا نرسیده به زنان به عنوان نیمی از جمعیت جامعه -که همواره ۵۰ درصد رأی دهندگان بوده‌اند- و علاوه بر آن به عنوان همسر و مادر تأثیر بسزایی در ۵۰ درصد بقیه رأی‌دهندگان داشته‌اند، در سیاستگذاری‌ها و سطوح بالا نقشی مؤثر داده شود؟

جامعه‌ی زنان ایران امروز با معضلاتی در زمینه قطعیت تجرد، تأخیر در ازدواج، حضانت فرزند، شرایط طلاق، خروج از کشور، عدم ارتقاء شغلی، تعدد زوجات آقایان، قوانین استخدام و تبعیض‌های متعدد دیگر مواجه است.

ناگفته پیداست که رفع چالش‌های حوزه زنان صرفاً به دست رئیس جمهور انجام نمی‌شود اما تاکنون هیچ یک از رؤسای جمهور به طور مستقیم برای حل این مشکلات و تغییر در قوانین ورود پیدا نکرده‌اند و اگر این یک ضعف مهم تلقی می‌شود این انتظار می‌رود که رئیس دولت سیزدهم نسبت به این مطالبه‌ی جدی زنان پاسخگو باشد و با تأکید بر پررنگ شدن نقش مدیریتی زنان -در جایگاه معاونین وزرا، رؤسای سازمان‌ها، استانداری‌ها، فرمانداری‌ها و حتی معاونین این پست‌ها) زمینه‌ساز اصلاح و کاهش مشکلات عمیق کشور با رویکردی اخلاقی، دلسوزانه و مسؤولانه توسط زنان باشد.

راه نجات کشور زنان هستند و هیچ دولتی از میدان دادن به زنان متخصص و توانمند کشورش زیان نکرده است. امید است در دولت سیزدهم، وضعیت زنان براساس شاخص‌های عدالت جنسیتی بیش از پیش ارتقاء یابد و ما با شرایط مطلوب‌تری برای زنان مواجه شویم.