به امید دنیای بی ‌کنکور

خبر خودکشی جوانی ۱۹ ساله، روز پنجشنبه سی‌ام مرداد کام بسیاری را تلخ کرد؛ جوانی که می‌گفتند نخبه بوده و با معدل ۱۹ و نیم دیپلم خود را گرفته، بعد از کنکور بالای پشت بام خانه‌شان در انتهای خیابان دماوند نزدیک ترمینال شرق رفته و خود را به پایین پرتاب کرده است.

کوثر شیخ نجدی نویسنده و کارشناس مسائل آموزشی در متنی که در این باره در اختیار ایران مامن قرار داده نوشته است: قطار کنکور ۹۹ نیز با بیش از یک میلیون مسافر و البته چندین برابر خانواده و معلمین و دست‌اندرکاران نگران به خط پایان خود رسید. با همه‌ی اما و اگر‌هایش در شرایط دشوار کرونایی، با حرف و حدیث‌هایی پیرامون لو رفتن سوالات و در غیاب عده‌ای که اسم نوشتند اما به هر دلیل کنکور ندادند.

سالهاست شاهد تلاش و ترس و تقلای شاگردان و خانواده‌هایشان هستم. مطالعه‌ی کتب کمک درسی در استرسی مدام، انتخاب زندگی راهب‌وار و قدغن کردن هرگونه تفریح و نشاط در کنار هزینه‌های سرسام‌آور کلاس‌های کنکور، فقط یک معنا را به ذهن فرزندانمان القا می‌کند:

“اگر رشته‌ی خوبی قبول بشوی خوشبختی و وگرنه بدبخت خواهی شد”

و حال، دانش آموزانی که ماه‌ها و گاه سالهای کودکی و نشاط خود را قربانی آینده‌ای موهوم کرده‌اند، ناگهان با دشوارترین سوالاتی مواجه می‌شوند، که حتی دبیران نیز در صورت ندانستن روش‌های تستی، نمی‌توانند به سرعت حل‌کنند. معنی این حرف نیز ساده است.

“اگر می‌خواهی خوشبخت شوی باید پول داشته باشی، کتاب تست بخری، معلم کنکور بگیری، سوال بخری و یا سهمیه داشته باشی.”

این همه‌ی بازی‌ای‌ست که سالها روح و روان فرزندان بی‌گناه ما را می‌آزارد. هر سال پس از برگزاری کنکور یا اعلام نتایج خبرهایی از #خودکشی دانش‌آموزان مثل صاعقه از دل اخبار میگذرد و همه پس از کمی تاسف و سرتکان دادن از کنار آن می‌گذرند.

زورمان به مسوولین نمی‌رسد. اما به عنوان والدین و معلمان بدانیم که نوجوان ما پس از کنکور در خسته‌ترین و فرسوده‌ترین حالت ممکن قرار دارد. لازم است:

_از او تشکر کنید و باور کنید (حتی القا کنید) که او همه‌ی تلاش خود را در این مسیر به کار برده است و نتیجه‌ی کنکور به عوامل بسیاری خارج از کنترل او نیز وابسته است.

_بدانید و به او نیز بفهمانید که کنکور فقط یکی از هزاران راه موفقیت است و چه بسیار افراد که اکنون دکتر و مهندس و .. شده‌اند اما عمیقا احساس خوشحالی و خوشبختی نمی‌کنند. و یا حتی رشته‌ی تحصیلی خود را رها کرده و به کار دیگری مشغولند.

_به او بیاموزید احساسات گذرا هستند. نا‌امیدی، خستگی، یا اندوه همان‌قدر ناپایدارند که شادی‌ و شعف. آنچه پایدار است ارزشمندی ذاتی او و محبت شماست.

_شرایطی فراهم بیاورید که تنها نماند. احساساتش را هر چند منفی بروز بدهد. پذیرنده باشید. هر چند محدود، اما تلاش کنید بازی‌ها یا تفریح‌های مشترک ترتیب دهید تا کمی خوش بگذراند.

_از آنجاییکه در مدارس ما کمتر مهارت زندگی آموخته می‌شود، نوجوانان ۱۸_۱۹ ساله هنوز توانایی مدیریت و تحلیل بسیاری از عواطف خود را ندارند. اگر او را کم‌حرف و اندوهگین و بی‌حوصله می‌بینید اجازه ندهید کارد به استخوان برسد سریعا با یک مشاور تماس بگیرید و از او کمک بخواهید.