جنگ و گریز با دلار

بانک مرکزی از همه ابزارهایی که در دست دارد استفاده می‌کند تا قیمت دلار را پایین بکشد. در همین حال «محمدرضا فرزین» رئیس کل بانک مرکزی می‌گوید این نهاد به اختیارات بیشتری برای کنترل بازار ارز نیاز دارد.

به گزارش «فارس» اقدامات بانک مرکزی در راستای مدیریت تقاضا در بازار ارز و کاهش سهمیه کد ملی از ۵۰۰۰ یورو به ۲۰۰۰ یورو و معادل آن و لزوم افتتاح حساب ارزی برای متقاضیان، تقاضای ارز در بازار را کاهش داده و همین مساله سبب ریزش ۳۰۰۰ تومانی قیمت دلار در بازار غیررسمی شده است. قیمت دلار در بازار غیررسمی تا ۴۹ هزار و ۷۰۰ تومان کاهش یافته است که نشان می دهد بخش عمده ای از تقاضا در بازار به دلیل سوداگری بوده و دلالان نیز در افزایش قیمت ها به شدت سهیم بوده اند.

این خبرگزاری می‌افزاید: احتمال حذف یارانه از افرادی که با کد ملی خود ارز دریافت کرده اند، یکی دیگر از دلایلی بوده است که تقاضای ارز را کاهش داده و مشاهدات میدانی خبرنگار فارس از میدان فردوسی نشان می دهد، بساط خریداران کد ملی تقریبا جمع شده است.

در تشریح اوضاع فعلی بازار ارز، «دنیای اقتصاد» می‌نویسد: از این پس متقاضیان دریافت ارز سهمیه‌ای باید با افتتاح حساب ارزی اقدام به دریافت سهمیه سالانه خود کرده و صرافی‌های شبکه بازار متشکل دیگر اسکناس به خریداران تحویل نخواهند داد. کارشناسان بر این‌باورند که سیاست مذکور می‌تواند با افزایش سطح ماندگاری ارز در شبکه بانکی تقاضا برای اسکناس را کاهش داده و به کاهش سطح نوسانات بازار منجر شود.

این رسانه اقتصادی همچنین در خصوص متغیرهای تاثیرگذار در بازار اضافه می‌کند: پس از انتشار سخنان جدید مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی در زمینه آغاز تنش‌زدایی‌ها میان ایران و آژانس، روند کاهشی جدیدی در نرخ ارز آغاز شد. به عقیده عده‌ای از فعالان بازار بازگشت معاملات به حالت عادی خود پس از تعطیلات نوروزی می‌تواند در کنار سخنان رافائل گروسی از دیگر دلایل کاهشی شدن نرخ ارز در بازار روز گذشته باشد.

با این حال نگاه‌ها به تبعات تصمیمات بانک مرکزی متفاوت است. «حسین محمودی‌اصل» کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با «خبرآنلاین» می‌گوید: تغییر روند سیاست‌ها به‌طور معمول التهاب‌زاست. بانک مرکزی دوباره تغییر شیوع عرضه می‌دهد و ۵ هزار سهمیه برای هر فرد را ۲ هزار تا می‌کند و به جای اسکناس، به حساب ارزی واریز می‌شود. این اقدام باعث کاهش اسکناس در بازار و رشد قیمت ارز می‌شود.

وی می‌افزاید: در نبود چشم‌انداز روشن از مذاکرات، شاید موضوع سفارت عربستان و… برجسته شود، اما آنچه اقتصاد و تجارت نیاز دارد، رفع تحریم‌هاست. بنده با ارزپاشی مخالف هستم، اما شرط حذف آن، افزایش حاشیه سود تولید و هدایت منابع به سمت تولید و بورس است. همچنین قانون مالیات بر عایدی و دلالی در جهت محدودسازی دلالی اجرا شود.

از سوی دیگر، سیاست تثبیت نرخ ارز با انتقادهای متعددی روبرو است. به نوشته روزنامه «فرهیختگان» براساس سیاست تثبیتی اخیر دولت، تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی در یک سو قیمت پایه محصولات خود را به نرخ ۲۸۵۰۰ تومان عرضه می‌کنند و در سویی دیگر با تثبیت نرخ خوراک روی ۲۸۵۰۰ تومان احتمالا با زیان ناشی از عرضه به قیمت پایین آنها جبران خواهد شد. در سوی دیگر کلیه ارز صادرکنندگان پتروشیمی‌ها و فرآورده‌های نفتی، روغنی و قیر در مرکز مبادله ارز و طلای ایران و براساس نرخ کشف شده بر مبنای رقابت، عرضه خواهد شد. با نرخ‌های فعلی، عملا قیمت ارز صادراتی پتروشیمی نزدیک به ۲۰ درصد بیش از نرخ دلاری خوراک آنها و قیمت پایه محصولات آنها در بورس کالا خواهد بود؛ وضعیتی که الزاما باعث نخواهد شد کالاهای نهایی به قیمت پایین‌تر به دست مصرف‌کنندگان برسد.