۱۱۵۲ ماهان؛ پرواز داغ و پُرتکان

مسافران پرواز ۱۱۵۲ هواپیمایی ماهان شب گذشته، ساعاتی سخت و نفس گیر را از سر گذراندند. مسافرانی که به دلیل تعرض دو جنگنده آمریکایی به مقصد نرسیدند و پس از توقفی کوتاه در بیروت به ایران بازگشتند.

تعرض جنگنده‌های آمریکایی به پرواز ماهان

به گزارش ایران مامن از همشهری آنلاین، پرواز ۱۱۵۲ هواپیمایی ماهان که روز پنجشنبه دوم مرداد از ایران به سمت لبنان در حرکت بود در آسمان سوریه از سوی دو جنگنده آمریکایی تهدید و ناچار به کاهش ناگهانی ارتفاع شد.

این خبر را ابتدا خبرگزاری رویترز و شبکه المیادین لبنان منتشر کردند و از ایجاد مزاحمت جنگنده‌های متخاصم برای هواپیمای مسافربری ایران در آسمان سوریه خبر دادند و ساعاتی بعد معلوم شد که جنگنده ها متعلق به آمریکا بوده است.

جنگنده آمریکایی یا اسرائیلی؟

در ساعات اولیه انتشار خبر هنوز هویت جنگنده های متخاصم معلوم نبود گرچه گویی همه رسانه ها می دانستند که چنین اقداماتی فقط از دو کشور بر می آید؛ آمریکا و اسرائیل.

طبق گزارش هایی که در پنجشنبه‌ شب منتشر شد، ابتدا خبرگزاری رویترز گزارش داد که یک فروند جنگنده رژیم صهیونیستی با نزدیک شدن به هواپیمای مسافربری ایران در آسمان سوریه، برای آن ایجاد مزاحمت کرده است.

از سوی دیگر یک منبع در هواپیمایی لبنان به شبکه خبری المیادین لبنان گفت به نظر می‌رسد جنگنده‌ای که برای هواپیمای مسافربری ایران در حریم هوایی سوریه مزاحمت ایجاد کرده، آمریکایی باشد.

منبع مذکور گفت که هواپیمای ماهان در مسیر خود به سمت فرودگاه بیروت بوده که جنگنده‌های مهاجم به آن، نزدیک شده و خلبان مجبور شده است ارتفاع هواپیما را به صورت ناگهانی کاهش دهد که این مسئله باعث زخمی شدن شماری از سرنشینان این هواپیما شده است.

دقایقی بعد شبکه المیادین به نقل از منابع موثق خود گزارش داد که جنگنده‌های مهاجم، اسرائیلی بوده و با پنهان شدن عمدی در پشت هواپیمای ماهان، قصد داشتند پدافند هوایی سوریه را مجبور به شلیک به این هواپیما کنند.

بر اساس این گزارش، خلبان هواپیمای مذکور مجبور می‌شود هواپیمای مسافربری را در فرودگاه دمشق سوریه فرود بیاورد و بعد از آرام شدن اوضاع مسیر خود را به سمت فرودگاه بیروت ادامه دهد.

همه این وقایع در حالی رخ داده بود که «مازن بسمه»، مدیر فرودگاه بین‌المللی دمشق، فرود و برخاست هواپیمای ایران در این فرودگاه را تکذیب کرد.

دقایقی بعد منابع خبری در خبر تکمیلی خود به نقل از کاپیتان پرواز اعلام کرده‌اند که هواپیماهای متخاصم، آمریکایی بوده‌اند.  ارتش رژیم صهیونیستی هم اسراییلی‌بودن جنگنده‌های مزاحم را رد کرد.

در همین حال خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) هم به نقل از منابع خود در شرکت هواپیمایی این کشور گزارش داد که «هواپیماهایی که احتمال داده می‌شود وابسته به ائتلاف به رهبری آمریکاست، هواپیمای مسافربری ایران را در آسمان سوریه رهگیری کرده است.»

منابع سانا گفته‌اند رهگیری و ایجاد مزاحمت در منطقه «التَنف» سوریه رخ داده است. این منطقه چند سالی است که در اشغال نیروهای آمریکا قرار دارد و این کشور چند پایگاه و فرودگاه نظامی در آنجا احداث کرده است.

بالاخره شبکه المیادین هم به نقل از منابع امنیتی سوریه گزارش داد که هواپیمای ایرانی که عازم بیروت بود توسط جنگنده‌های آمریکایی رهگیری شده است. این منابع همچنین گفتند که منطقه‌ای مذکور (التنف) پیش از این نیز شاهد ایجاد مزاحمت برای هواپیماهای مسافربری توسط جنگنده‌های آمریکایی بوده و اولین بار نیست که این اتفاق رخ می‌دهد.

به مسافران پرواز ۱۱۵۲ ماهان چه گذشت؟

اقدام خلبان هواپیمای مسافربری ایران در پرهیز از برخورد احتمالی با جنگنده‌های آمریکایی باعث شد برخی مسافران به سقف و بدنه هواپیما برخورد کنند و آسیب ببینند.

برخی منابع خبری مدعی شده بودند در فرود اضطراری هواپیمایی ماهان در فرودگاه بیروت یکی از مسافران ایرانی جان خود را از دست داده و به شهادت رسیده است، اما این خبر هم نادرست بود. حال برخی مسافران نامساعد شده بود و گروه‌های امداد و پزشکی به مصدومان رسیدگی کردند.

شبکه المیادین در نخستین دقایق پس از حادثه اعلام کرد جنگنده‌ها عمدا در آسمان سوریه به هواپیمای مسافربری ایرانی نزدیک شده‌اند تا پدافند هوایی سوریه در تلاش برای ساقط کردن جنگنده‌های متجاوز، هواپیمای ایرانی را هدف قرار دهد اما خبرگزاری رسمی سوریه – سانا در خبری اعلام کرد جنگنده‌های آمریکایی از پایگاه التنف در خاک این کشور به پرواز درآمده و مزاحم پرواز ۱۱۵۲ هواپیمایی ماهان ایران شده‌اند. ضمن اینکه پدافند هوایی سوریه منطقه حادثه را پوشش نمی‌دهد.

هشدار تهران به واشنگتن

وزارت امور خارجه به سفیر سوییس به عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران هشدار داد اگر حادثه‌ای در مسیر برگشت برای هواپیمای ماهان اتفاق بیفتد مسئولیت آن با آمریکاست.  سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه در رابطه با حادثه شب گذشته برای هواپیمای ماهان که عازم بیروت بود اظهار داشت: جزئیات این حادثه در دست بررسی است و پس از تکمیل اطلاعات اقدامات لازم سیاسی و حقوقی به عمل خواهد آمد.

سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: در عین حال در تماس مجید روانچی سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان ملل متحد با آقای گوترش دبیرکل آن سازمان صراحتا تاکید شده است که چنانچه هر حادثه ای در مسیر برگشت برای این هواپیما اتفاق افتد جمهوری اسلامی ایران آمریکا را مسئول آن خواهد شناخت. این پیام همچنین به سفیر سویس در تهران نیز داده شده است.

تکذیب یک شایعه؛ هیچ شخصیت سیاسی یا نظامی در هواپیمای ماهان حضور نداشته است

چنین حادثه ای همه زمینه ها را برای انتشار شایعات داشت. زمان، مکان حادثه و مزاحمت دو جت جنگنده آمریکایی کافی بود تا برخی گمانه زنی ها به این سو برود که احتمالا مسافری خاص در پرواز ماهان حضور داشته است. شایعه در حال انتشار بود که تسنیم نوشت: برخلاف برخی گمانه‌زنی‌ها و شایعات، هیچ شخصیت سیاسی یا نظامی در هواپیمای ماهان حضور نداشته است.

اولین واکنش آمریکایی‌ها 

یک مقام آمریکایی بامداد جمعه به خبرگزاری رویترز گفت که یک جنگنده آمریکایی از نوع اف۱۵ در حوزه دید یک هواپیمای مسافربری ایرانی قرار گرفت اما این موضوع در فاصله امن صورت گرفته است.

بر اساس ادعای «بیل اوربان» سخنگوی سازمان تروریستی فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام)، دو جنگنده آمریکایی اقدام به پرواز قانونی و همیشگی خود در حریم پایگاه نظامی التنف (در خاک سوریه) همزمان با عبور هواپیمای مسافربری ایرانی بر فراز منطقه کردند.

«بیل اوربان» سخنگوی سازمان تروریستی فرماندهی مرکزی آمریکا در این باره به صدای آمریکا گفت: «جنگنده اف-۱۵ در ماموریت هوایی روتین خود در مجاورت پایگاه التنف در سوریه اقدام به بازرسی بصری هواپیمای مسافربری ماهان ایران و در فاصله‌ای ایمن در حدود ۱۰۰۰ متری از این هواپیما پرداخت.»

وی در ادامه گفت که بازرسی بصری با هدف اطمینان یافتن از امنیت پرسنل نیروهای ائتلاف در پایگاه التنف صورت گرفت و زمانی که خلبان اف-۱۵ هواپیما را به عنوان هواپیمای مسافربری ماهان ایر شناسایی کرد، اف -۱۵ به صورت امن اقدام به فاصله گرفتن از هواپیما کرد.

سخنگوی سنتکام مدعی شد که مزاحمت جنگنده‌های این کشور برای هواپیمای مسافربری ایرانی حرفه‌ای بوده و بر اساس معیارهای بین‌المللی صورت گرفته است.

هواپیما در تهران به زمین نشست

هواپیمای ایرباس A۳۱۰ خطوط هوایی ماهان که در ساعات پایانی پنجشنبه دوم مرداد مورد تهدید جنگنده‌های آمریکایی قرار گرفته بود، پس از تخلیه مسافرانش در فرودگاه بیروت، عازم ایران شد و ساعتی بعد در فرودگاه امام خمینی (ره) به زمین نشست.

طی ساعاتی که از حادثه تعرض جنگنده‌های آمریکایی به هواپیمای مسافربری ماهان می‌گذرد این ماجرا به کانون توجه بسیاری از کاربران مجازی تبدیل شده است. برخی این حادثه را از زوایای مختلف با سقوط هواپیمای اوکراینی مقایسه می‌کنند. گروهی واکنش اسرائیل و تکذیب تعرض به هواپیمای ماهان را دلیل هراس تل‌آویو از تقابل با تهران می‌دانند و عده‌ای هم از احتمال تداوم این اقدامات از سوی آمریکایی‌ها برای ایجاد درگیری در آستانه انتخابات ریاست جمهوری این کشور سخن به میان می‌آورند.