متروی ما و مترو بقیه

اختلا‌ل‌های اخیر مترو پایتخت علاوه بر ازدحام‌های همیشگی در برخی نقاط، مسافران زیرزمینی را برای رسیدن به مقصد طی هفته‌های اخیر بارها مجبور کرده راهی خیابان‌ها شوند.

به گزارش «ایرنا» متروی تهران پس از ۲۵ سال از زمان شروع به کار در خط ۵ بین تهران و کرج امروز به هفت خط گسترش یافته و نقش مهمی در تردد مردم پایتخت دارد. با این حال کمبود تعداد قطار، فرسودگی ناوگان، فاصله زیاد حرکت قطارها و بروز نقایص فنی باعث نارضایتی شهروندان می‌شود.

ناوگان متروی تهران فرسوده است و از سال ۹۹ فقط دو رام قطار به آن اضافه است اما همزمان تعداد خطوط و ایستگاه‌ها رو به افزایش است. از بودجه دو هزار میلیاردتومانی نوسازی مترو نیز امسال فقط ۹۱ میلیارد تومان تامین شده است

یک روز بعد از این گزارش، روزنامه «ایران» در مصاحبه با «محسن هرمزی» مدیرعامل راه‌آهن شهری تهران و حومه تحت عنوان افق ۱۴۲۰نوشت: طبق برنامه طراحی شده برای احداث خطوط جدید مترو و با توجه به افق زمانی سال ۱۴۲۰، چهار خط درون شهری جدید برای پایتخت در نظر گرفته شده است. ضمناً مقرر شده تا آن زمان، چهار خط حومه‌ای توسط شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی و با هماهنگی شهرداری تهران احداث شود.

به گفته هرمزی، در کنار این برنامه ۲۰ ساله، تکمیل اجزای خطوط هفتگانه متروی تهران از قبیل ایستگاه‌ها، پارکینگ و پایانه‌ها، پست‌های برق، مراکز فرمان، تونل‌های ارتباطی، ایستگاه‌های تبادلی و سامانه‌های تجهیزاتی در کنار تأمین ناوگان مورد نیاز و کارآمد به همراه تکمیل تسهیلات دسترسی به ایستگاه‌ها، همچنان مدنظر متولیان امر قرار دارد. شبکه مترو تهران امروز با بهره‌مندی از ۱۵۵ ایستگاه و ۳۰۳ کیلومتر مسیر ضمن رسیدن به اهداف طرح جامع ریلی اخیر، نقشی بسیار پر رنگ‌تر از آنچه در حال حاضر شاهد هستیم، در رفع معضل ترافیک و آلودگی هوا ایفا می‌کند.

از سوی دیگر، مقایسه مترو تهران با شهرهایی مانند پاریس و نیز هنگ‌کنگ موضوع گزارشی از «دنیای اقتصاد» قرار گرفته که در آن می‌نویسد: متروی پاریس به خاطر دو ویژگی‌اش، وسیله محبوب شهروندان برای رفت‌وآمدهای روزانه است؛ «هر محله یک ایستگاه» و «دسترسی زیر ۴ دقیقه».

شبکه تارعنکبوتی متروی پاریس می‌تواند از بابت «مدل تامین مالی» برای متروی تهران که حداقل ۲۰۰همت برای تکمیل خطوط ۷گانه فعلی و ساخت ۴ خط جدید بودجه نیاز دارد، یک الگو باشد. در این مدل، از ظرفیت مالیات‌های شهری، بیش از ۵۰درصد منابع مالی مترو تامین می‌شود.

به نوشته این روزنامه، پاریس تنها الگوی موفق نیست، متروی هنگ‌کنگ نیز با «مدل خودران» یا «مترو + املاک»، سودده شده است. شهرهای سراسر جهان در حال ساخت یا گسترش سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی برای مقابله با رشد جمعیت و شهرنشینی هستند. اما حتی با بزرگ‌تر شدن سیستم‌های مترو و خدمات‌رسانی به مردم، بیشتر آنها همچنان ضرر می‌کنند. با این حال، برای بیش از سه دهه، شرکت MTR هنگ‌‌‌‌کنگ مزایای مالی و اجتماعی قابل‌‌‌‌توجهی همچون حمل‌‌‌‌ونقل عالی، محله‌‌‌‌های جدید و پر‌جنب و جوش، فرصت‌‌‌‌هایی برای توسعه‌‌‌‌دهندگان املاک و مستغلات و مشاغل کوچک و حفظ فضای باز را به ارمغان آورده است. کل سیستم به صورت خودپایه و بدون نیاز به یارانه عمل می‌کند.

سیستم راه‌آهن MTR حدود ۲۲۱ کیلومتر را پوشش می‌دهد و بیش از پنج میلیون نفر در هر روز از آن استفاده می‌کنند. علاوه بر عملکرد خوب این شرکت، سالانه بیش از ۱.۵ میلیارد دلار از محل مترو سود می‌کند. کرایه‌‌‌‌های MTR نیز در مقایسه با سیستم‌های مترو در سایر شهرهای توسعه‌یافته نسبتا پایین است. متوسط کرایه برای یک سفر MTR در سال ۲۰۱۴ کمتر از یک دلار بود، که بسیار کمتر از کرایه‌‌‌‌های پایه در توکیو (حدود ۱.۵ دلار)، نیویورک (۲.۷۵ دلار) و استکهلم (حدود ۴دلار) بود.