چرایی تغییر رفتار تهران در قبال طالبان

هیات سیاسی طالبان دیروز هفتم بهمن وارد تهران شد و قرار است با مقامات کشورمان دیدارهای داشته باشند.

پس از گذشت حدود ۲۲ سال از حادثه تلخ حمله طالبان به محل سرکنسولگری ایران در مزارشریف و شهادت مظلومانه جمعی از دیپلمات‌ها و خبرنگار ایرانی، تمامی مجامع بین‌المللی در آن روزهای نه‌چندان دور، این جنایت ضدبشری را محکوم کردند. اما طالبان امروز میهمان رسمی تهران است.

تغییر سیاست ایران نسبت به طالبان نشان می‌دهد که تهران حاضر است برای پایداری صلح در افغانستان از خواسته‌های خود بگذرد و ثبات در افغانستان را برای تثبیت صلح منطقه‌ای خواهان است.

ملاحظات ژئوپولتیکی، تاریخی، هویتی و مناسباتِ روز در عرصه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، دینی، تاریخی و زبانی و داشتن ۹۰۰کیلومتر مرز مشترک و حضور ۳میلیون مهاجر افغانستانی در ایران شرایطی را برای دو کشور رقم می‌زند که روابط ویژه‌ای داشته باشند و دو طرف خواهان صلح پایدار در افغانستانند.

این روابط ویژه، موقعیت ممتازی را برای تهران و کابل به‌وجود می‌آورد. این در حالی است که آمریکا و برخی بازیگران منطقه‌ای در افغانستان، فاصله معناداری با موقعیت ایران دارند.

ایران از گذشته تاکنون خواهان این است که مردم افغانستان هر چه سریعتر به صلح پایدار دست یابند. با توجه به مواضع نزدیک تهران- کابل، قطعا این سفر با هماهنگی انجام شده و در دوره پساترامپ می تواند فرصت جدیدی برای  تقویت صلح پایدار پدید آورد.

در شرایطی که طالبان در مذاکرات سیاسی خود با  بن‌بست مواجهه شدند چاره‌ای جز پذیرش دیپلماسی ندارند و به خوبی آگاهند که برای شریک شدن در قدرت سیاسی افغانستان باید از طریق مذاکره اقدام کنند زیرا شرایط طالبان برای استفاده‌ی صرف از مکانیسم خشونت و زور آماده نیست.

از سوی دیگر، طالبان برای افزایش قدرت چانه‌زنی در مذاکرات، هنوز بر استفاده از ابزارهای خشونت‌بار اصرار می‌ورزد تا بازیگران دیگر را تحت فشار قرار دهد. با این حال طالبان هیچ‌زمان تا این حد به دیپلماسی گرایش نداشته و این متاثر از نقش «ملابرادر» در تصمیم‌گیری‌های طالبان  است.

* نوشتارهای ستون مداد مشکی صرفا دربردارنده نظرات نویسنده است و به واسطه تنوع آرا و دیدگاه‌ها انتشار می‌یابد