ف مثل فساد در فولاد

۹۲ هزار میلیارد که اگر به دلار ۲۸ هزار تومانی اواخر مرداد تبدیلش کنیم می‌شود ۳.۳ میلیارد دلار حجم فسادی است که به گفته مجلسی‌ها در فولاد مبارکه اتفاق افتاده است؛ رقمی تقریبا نصف آنچه ایران از کره جنوبی طلب دارد و مدت‌ها است بر سر آن چانه می‌زند.

مجتمع عظیم فولاد مبارکه  بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در کشور است که دست‌کم ۳ هزار کارخانه و شرکت را یدک می‌کشد. این شرکت به‌طور مستقیم و غیرمستقیم برای ۳۵۰ هزار نفر شغل ایجاد کرده و درآمد عملیاتی گروه در سال گذشته حدود ۱۸۴ هزار میلیارد تومان (معادل ۱۴ درصد بودجه کشور) بوده است.

ماجرای پرده‌برداری از فساد فولاد از کجا آغاز شد؟

درخواست تحقیق و تفحص از شرکت فولاد مبارکه اصفهان در مهرماه ۹۹، مطابق با ماده ۲۱۲ قانون آیین‌نامه داخلی با امضای ۱۸ نفر از نمایندگان ارائه شده و در آذرماه ۹۹ به تصویب کمیسیون صنایع و معادن مجلس رسید. در ۲۴ دی‌ماه ۹۹ نمایندگان مجلس با اکثریت آرا با این طرح موافقت کردند.

حالا گزارشی که در این باره منتشر شده در حدود ۳۰۰ صفحه‌ گلچینی از فساد و تخلف را به تصویر می‌کشد و می‌گوید رقم تخلفات ۹۱ هزار و ۸۷۳ میلیارد تومان است.

اصل تخلف و فساد

یکی از بخش‌های مهم تخلفات فولادمبارکه، بخش مربوط به تولید و فروش محصولات است. ارزش ریالی تخلفات در این حوزه ۵۷ هزار و ۷۶۹ میلیارد تومان برآورد شده است. بخش عمده تخلفات این حوزه مربوط تفاوت مابین قیمت فروش فولاد مبارکه اصفهان با بازار است. در این بخش نزدیک به ۵۴هزار میلیارد تومان تخلف برآورد شده است. ایجاد رانت نزدیک به سه‌هزار میلیارد تومانی از دیگر بخش‌های تخلفات این حوزه است.

عدم وجود مکانیسم کنترل مناسب از سوی شرکت فولاد مبارکه، توسعه فضای دلالی و تبدیل کردن کارخانه‌های تولیدی به حق‌العمل کار طی سنوات اخیر و فروش محصولات فولادی به شرکت‌های ایران‌خودرو و سایپا مازاد بر نیاز و عدم تناسب با تولید خودرو از مهمترین رئوس تخلفات فولاد در بخش تولید و فروش است.

در این زمینه تقدیم رانت جیب و نجومی به سایپا و ایران‌خودرو، شگفتی بسیاری را برانگیخته است.

تخلف ۲۶ هزار میلیارد تومانی در قراردادها

رقم تخلفات این بخش درمجموع ۲۶ هزار و ۶۴۱ میلیارد تومان برآورد شده که حدود پنج‌هزار و ۷۰ میلیارد تومان آن مربوط به قراردادهای ریالی و مابقی مربوط به قراردادهای ارزی (عمدتا یورو) است.

ازجمله ارقام درشت این بخش، تخلف ۲۲۲ میلیون یورویی خرید الکترود و عدم رعایت نرخ مصوب  است.  ۴۰۰ میلیون دلار مربوط به انعقاد قرارداد با شرکت چینی فاقد صلاحیت و عدم اجرای تعهدات ورود خسارت به‌دلیل عدم انعقاد قرارداد به‌صورت کامل است. نزدیک به ۳۱ میلیون دلار مربوط به انعقاد قرارداد گاززدایی و پرداخت مازاد غیرواقعی و ورود خسارت به‌دلیل انعقاد قرارداد به نرخ بالاتر است.

از تخلف ۷ هزارمیلیاردی تا پروژه‌کردن بورس

به گزارش ایران مامن، افشای فساد در فولاد باعث شد تا دیروز نماد معاملاتی فولاد در بورس تعلیق و اعلام شود تا بعد از اینکه اطلاعات لازم به صورت شفاف از سمت ناشر اخذ شود، بازگشایی نماد انجام نخواهد شد.

یکی از بخش‌های مهم تخلفات فولاد‌مبارکه؛ در حوزه مالی، اقتصادی و سرمایه‌گذاری است. مجموع تخلفات این بخش رقمی حدود هفت‌هزار و ۲۸۴ میلیارد تومان است. حدود ۳.۹هزار میلیارد تومان از تخلفات این حوزه مربوط به عدم‌ تعیین‌تکلیف و وصول وجوه حاصل از فروش صادراتی شرکت فولادمبارکه نزد یکی از شرکت‌های تراستی است.

گالری فساد در فولاد

پرداخت حقوق ماهیانه ۶۰ میلیونی برای مشاوران خیالی، استخدام سفارشی ۲۰۰ بازنشسته در فولاد مبارکه، حقوق ۷۷ میلیونی مدیر روابط‌عمومی متولد ۱۳۶۳، پرداختی سه میلیارد تومان به مدیرعامل به عنوان حقوق، حقوق و مزایای متوسط ماهیانه بالغ‌بر ۱۰۰ میلیون تومانی برای معاونان زیر مجموعه فولاد و … تنها بخشی از تخلفات صورت گرفته است.

در یک نمونه تخلف حقوق مدیرعامل فولاد سنگان طی سال ۱۳۹۹ جمعا مبلغ ۸۷۳ میلیون تومان (ماهانه نزدیک به ۷۳ میلیون تومان) و در ۶ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۰ درمجموع ۶۵۲ میلیون تومان (ماهانه نزدیک به ۱۰۹ میلیون تومان) بوده است.

 پول‌پاشی برای جلوگیری از تفحص

در بخشی از گزارش تحقیق و تفحص به هزینه‌های کمپین رسانه‌ای علیه طرح تحقیق و تفحص اشاره شده است. در این گزارش آمده است: «شرکت از محل تنخواه مبالغی تحت عنوان ری‌توئیت و جریان‌سازی رسانه‌ای درخصوص تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه هزینه نموده است. برای نمونه مبلغ ۲۷ میلیون تومان طی سه فقره فاکتور جهت بازنشر خبر در کانال‌های خبری که عمدتا وابسته به اشخاص حقیقی با گرایش خاص سیاسی هستند، مبلغ ۵۰ میلیون تومان جهت کاریکاتور و بازنشر خبر در خبرگزاری‌ها، مبلغ ۱۴۰ میلیون تومان جهت چاپ خبر در قالب پروژه «پوشش دستاوردهای فولاد مبارکه و موضوع تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه و مخالفت آن با اهداف اشتغالزایی» و مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان جهت پروژه «پاسخگویی به شبهات و بیان دستاوردهای فولاد مبارکه و ‌انگیزه تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه» هزینه شده است. گفته می‌شود جریان‌سازی انجام گرفته علیه فرآیند تحقیق و تفحص و برخی نمایندگان شاخص امضا کننده، پیش از تصویب آن صورت گرفته است.

این‌ها همه جدا از ده‌ها میلیارد تومانی است که صرف خرید کت‌وشلوار، خودرو، ادکلن و … برای مدیران دولتی شده است.

به گزارش رسانه‌ها به نقل از داده‌های ارائه‌شده از سوی مجلس، فولاد مبارکه یک‌میلیارد‌و ۴۴٠ میلیون تومان در وجه دفاتر ائمه جمعه و همچنین ستاد اقامه نماز جمعه پرداخت کرده است. همچنین ٩۵٠ میلیون تومان در وجه حوزه علمیه، بنیاد غدیر و ساخت مسجد پرداخت کرده و البته ١۴٧ میلیارد تومان از پول فولاد مبارکه برای تأسیس یک شرکت هواپیمایی شخصی هزینه شده است.

فساد فساد است اما مبارزه گزینشی با آن هم به هر حال قدمی مثبت محسوب می‌شود

در گزارش تحقیق و تفحص نام وابستگان دولت قبل مانند همسر «محمود واعظی» رئیس دفتر رئیس‌جمهوری سابق، «عباس آخوندی» وزیر اسبق راه‌وشهرسازی، «قدرت‌الله نوروزی» شهردار سابق اصفهان و…  دیده می‌شود.

در همین زمینه شایعاتی مبنی بر این که نام «محمد عطریانفر» از چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب و و عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی نیز در میان اسامی متخلفان بوده، منتشر شد که بلافاصله درباره آن اظهار کرد: من این مسائل را تکذیب می‌کنم. من تاکنون هیچگونه ارتباط مالی یا تشکیلاتی یا فولاد مبارکه نداشته‌ام.

این مسائل باعث شده تا برخی بگویند ملاحظات سیاسی هم در این گزارش نقش دارد و به همین خاطر محافل و رسانه‌‎های اصولگرا آن را تیتر درشت اخبار خود قرار می‌دهند.

در این باره روزنامه «جوان» نوشته است: ابعاد بیشتر این فساد در گزارش کامل تحقیق و تفحص مجلس منتشر شده که نشان از عمق فساد یک شرکت دولتی در دولت گذشته داشته است. مجلس انقلابی اکنون کاری شایسته در زمانی کوتاه انجام داده و دستگاه قضایی نیز فسادستیزی خود را بی‌رودربایستی ثابت کرده است. به‌نظر می‌رسد رسیدگی کامل و بدون نقص به این پرونده سرآغازی جدید برای اصلاح فساد شرکت‌های دولتی باشد.

با این حال و حتی اگر این پرونده متاثر از دیدگاه‌ها و فضای سیاسی باشد افشای حتی بخشی از فساد دامنگیر ساختار اقتصاد و نظام سیاسی-اداری بهتر از کتمان آن است.