بیانیه واجا-ساس و ضعف تحلیل راهبردی

آمریکا و آلبانی (میزبان اصلی گروهک تروریستی مجاهدین خلق) که چند هفته پیش مدعی شده بود هدف حملات سایبری جمهوری اسلامی قرار گرفته، روز چهارشنبه ۱۱ آبان موضوع اعتراضات سراسری در ایران را روی میز نشست غیررسمی شورای امنیت خواهند گذاشت.

به گزارش رویترز، در این نشست قرار است معارضان جمهوری اسلامی مانند «شیرین عبادی» و نیز «جاوید رحمان» گزارشگر ویژه ایران هم حضور یابند.

نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل، برگزاری این نشست را اقدامی سیاسی در واکنش به اطلاعیه مشترک وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه دانست.

در بخشی از این بیانیه که ششم آبان به همدستی آمریکا، انگلیس، اسرائیل، عربستان و چند کشور دیگر با حزب دموکرات و کومله و … اشاره دارد آمده است: طبق اطلاعات کاملا موثق، سازمان CIA علاوه بر بودجه سالانه اختصاص داده‌شده برای سازمان‌‌های سابق‌ الاشاره، اخیرا و پس از آغاز آشوب‌‌ها در ایران، بودجه کمکی معادل حدود ۵۳ میلیون دلار دیگر، با ترک تشریفات اداری- مالی در دو مرحله به آن سازمان‌‌ها اختصاص داده و توصیه کرده است که این بودجه در درجه اول برای امور به‌‌اصطلاح رسانه‌‌ای و تقویت ابزارهای اینترنتی به منظور حفظ ارتباط با آشوبگران هزینه شود.

تصویری از ناآرامی‌ها در مهاباد

در حالی که این بیانیه نقش محوری در زمینه ناآرامی‌های اخیر را متوجه آمریکایی‌ها می‌داند، برخی از تحلیلگران از افتراق نظر بازیگران خارجی در اهداف وقایع اخیر در ایران سخن می‌گویند.

از نگاه آنان هر چند بازیگران یادشده به رویدادهای اخیر به چشم فرصت می‌نگرند اما اهداف متفاوتی را دنبال می‌کنند به خصوص آمریکایی‌ها و سعودی‌ها که اخیرا بر سر نفت هم به تعارضی جدی رسیده‌اند.

نگاهی به مواضع رهبران دموکرات کاخ سفید نشان می‌دهد، واشنگتن سیاست اعلانی خود را بر مبنای حمایت از معترضان و تخطئه رفتار جمهوری اسلامی قرار داده است اما در همین حال، امثال «مسیح علینژاد» علیه «راب مالی» مذاکره‌کننده ارشد آمریکایی‌ها در مذاکرات هسته‌ای کمپین برکناری راه می‌اندازند و همین سیاست اعلانی را ناکافی و غیربرّنده می‌خوانند.

همچنین شواهد و قرائن نشان می‌دهد کشورهای اروپایی در برابر اعتراضات ایران به واسطه نگرانی از مساله تروریسم، نگرانی از بحث مهاجرت، نگرانی از برنامه هسته‌ای و همچنین منافع اقتصادی مهمی که دارند، عموماً ترجیح می‌دهند که با دولت تهران مذاکره کنند بنابراین حمایت از اعتراضات کم‌رنگ است.

بسیاری از تحلیلگران اروپایی معتقدند در شرایط فعلی بهترین راه توافق هسته‌ای است و توصیه می‌کنند دولت‌های اروپایی با اعتراضات همبستگی داشته باشند اما در کنار آن باید محدودیت برنامه هسته‌ای از مسیر دیپلماسی همچنان ادامه پیدا کند چرا که خروج از توافق هسته‌ای آن طور که مخالفان انتظار دارند در حال حاضر منجر به سقوط جمهوری اسلامی نمی‌شود.

همچنین نگاهی به فعالیت رسانه‌های اسرائیلی می‌گوید نسبت به سال‌ها ۹۶ و ۹۸ و قبل از آن ۸۸، رسانه‌هایشان انفعالی‌تر عمل می‌کنند و دلیل آن را می‌توان در پیش بودن انتخابات پیش رو و نیز هراس چپ‌های اسرائیل از تبعات رخدادهای ناگهانی در تهران و در نتیجه آن تغییر موازنه به نفع «بنیامین نتانیاهو» جست‌وجو کرد.

مهم‌ترین بازیگری که تمام قد پشت برنامه «تغییر رژیم» در تهران ایستاده حکومت سعودی است که جمهوری اسلامی را مهم‌ترین مانع پیش روی بلندپروازی‌های «محمد بن سلمان» در منطقه از یمن تا عراق و سوریه می‌بیند و از رویکردهای «ایران اینترنشنال» می‌شود عمق خصومتش با سران تهران را شاهد بود. دی ماه ۹۶ محمد بن‌سلمان در اظهاراتی تنش‌آمیز گفته بود جنگ را به داخل ایران می‌کشانیم.

از این رو امتداد اعتراضات، رادیکال شدن آن و نیز به تاخیر افتادن راه حل میانه در بحبوحه ناآرامی‌ها بیش از همه سعودی‌ها را خوشحال خواهد کرد.

به این ترتیب در بیانیه مشترک دو دستگاه امنیتی آنچه مغفول مانده نگاه راهبردی به اهداف بازیگران خارجی است که از آن‌ها یاد شده است.