ایران و سه‌تهدید دیگر برای امنیت انگلیسی

نظام اطلاعات و امنیت ملی بریتانیا متشکل از سه سازمان بزرگ و عمده اطلاعاتی با نام‌های سازمان اطلاعات و امنیت خارجی بریتانیا (سرویس اطلاعات مخفی یا ام‌آی‌۶)، سازمان خدمات امنیتی (ام‌آی‌۵) و ستاد ارتباطات دولت بریتانیا (GCHQ) به همراه تعدادی سازمان اطلاعاتی و نظامی وابسته به نیروی دریایی و هوایی و سایر ارکان نظامی ارتش بریتانیا است.

از میان این سازمان‌ها، سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا یا همان ام‌آی‌۶ ، وظیفه انجام عملیات مخفی خارجی و جاسوسی در سایر کشورهای جهان در راستای تأمین امنیت و منافع دولت متبوع خود را بر عهده دارد.

در حال حاضر و از چند ماه قبل وظیفه ریاست این سازمان بر عهده «ریچارد مور» لیبیایی‌الاصل افسر اطلاعاتی سابق ام‌آی‌۶ و نیز دیپلمات و سفیر سابق بریتانیا در ترکیه قرار گرفته است. وی که فارغ‌التحصیل دانشگاه آکسفورد است برای اولین بار در سال ۱۹۸۷ به سرویس اطلاعات مخفی پیوست و به مدت ۲۳ سال به عنوان یک افسر اطلاعاتی در سمت‌های مختلف در این سازمان مشغول به فعالیت شد. وی سپس به مدت ۱۰ سال به وزارت امور خارجه پیوست و در قامت یک دیپلمات ارشد آشنا به امور اطلاعاتی در سمت‌های مختلفی از جمله مدیر سیاسی وزارت خارجه و معاونت مشاور امنیت ملی بریتانیا مشغول به فعالیت بود.

عده‌ای از صاحب‌نظران بر این باورند که انتخاب مور در این برهه زمانی به عنوان رئیس سازمان ام‌آی‌۶ با توجه به مخاطرات بین‌المللی چندوجهی است که به خصوص از جانب شرق، لندن را به چالش می‌کشد و همچنین تهدید نوظهور تروریسم بین‌الملل، به وقوع پیوسته زیرا او فردی برخاسته از متن جامعه اطلاعاتی بریتانیا بوده و درعین‌حال یک دیپلمات آشنا با سیاست خارجی و صاحب‌نظر درزمینهٔ روابط بین‌الملل محسوب می‌شود.

وی که پس از «الکس یانگر» مدتی است این مسئولیت مهم در ساختار سیاسی انگلیس را بر عهده گرفته است، چندی قبل و در قامت رئیس ام‌آی‌۶ اظهار داشت اصلی‌ترین تهدیدات از ناحیه ایران، چین، روسیه و تروریسم بین‌المللی تحت عنوان «چهار تهدید بزرگ» متوجه بریتانیا و جهان غرب می‌شود.

البته بر اساس ادعای رئیس ام‌آی۶ این ضلع چهارم در بسیاری از موارد ساخته و پرداخته کشورهای ذکر ‌شده است و با غلبه بر این سه کشور در حوزه فناوری و فضای سایبر و همچنین در حوزه دیپلماتیک و روابط بین‌الملل به طور همزمان می‌توان تا حدود زیادی غرش اسلحه ضلع چهارم یا همان تروریسم بین‌المللی را نیز از کار انداخت.

از دید رئیس سرویس اطلاعات خارجی انگلیس فناوری‌های نظارتی چین امروزه به سراسر نقاط جهان در راستای گسترش تروریسم و اقتدارگرایی صادر می‌شود. مور بارها از حضور نظامی ایران و روسیه در کشور سوریه و حمایت تهران و مسکو از دولت این کشور سخن گفته و آن را اقدامی فراقانونی و باعث ایجاد هرج‌و‌مرج و کشتار بسیاری از غیرنظامیان می‌داند.

در موردی دیگر مور به تلاش‌های ایران برای تشکیل حزب‌الله لبنان اشاره کرده و آن را گروهی تروریستی خوانده که موجبات تضعیف دولت لبنان را به وجود آورده‌ است. رئیس ام‌آی۶ معتقد است ایران همچنان به تکثیر این مدل در کشورهای مختلفی از جمله عراق و سوریه مبادرت می‌ورزد. همچنین وی قدرت‌گیری طالبان در افغانستان را موجب تقویت روحیه تروریسم بین‌المللی دانسته و درحالی‌که معتقد است این امر هیچ نگرانی برای سه کشور نامبرده ندارد، این‌طور اظهار می‌دارد که در صورت پایبندی طالبان بر جلوگیری از گسترش نفوذ القاعده در خاک این کشور می‌توان این مسئله را به شیوه دیپلماتیک حل‌وفصل کرد.