مچ‌اندازی چین و آمریکا در تایوان؛ حمایت بی‌قید و شرط یا بازی با آتش؟

سفر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان خبرسازتر از سفر اخیر رئیس‌جمهوری ایالات متحده به خاورمیانه از سوی ناظران دنبال شد.

پس از تهدیدات و هشدارهای شدیدالحن چینی‌ها، دیروز ‏در رکوردی بی‌‍سابقه نزدیک به ۳۰۰ هزار نفر از طریق وب‌سایت «فلایت رادار» پرواز «نانسی پلوسی» رییس مجلس نمایندگان ایالات متحده را دنبال کردند تا ببینند هواپیمای حامل او وارد تایوان خواهد شد یا نه؛ سفری که بالاخره به انجام رسید و روز چهارشنبه پلوسی بعد از دیدار با رئیس‌جمهوری و نمایندگان مجلس تایوان، این منطقه را به قصد کره جنوبی و ژاپن ترک کرد.

پلوسی عالی‌رتبه‌ترین مقام آمریکایی است که در ۲۵ سال گذشته به تایوان سفر کرده است.

پلوسی پس از ورود به خاک تایوان، در فرودگاه از سوی «جوزف وو» وزیر امور خارجه تایوان، مورد استقبال قرار گرفت. پلوسی پس از ورود به تایپه تاکید کرد که سفرش به تایوان نشان‌دهنده «حمایت بی‌قید و شرط» آمریکا از این جزیره است. چین پیش از سفر بار‌ها هشدار داده بود سفر نانسی پلوسی به تایوان برای واشنگتن پیامدهایی جدی به دنبال خواهد داشت که البته این هشدارها دست کم در کوتاه‌مدت به اقدامی عملی منتهی نشد.

حرکت چین و آمریکا به سمت اصطکاک

سفر پلوسی به تایوان امروز و دیروز در کانون توجه رسانه‌ها قرار گرفت. در همین باره اسپوتنیک گزارش داد: ده‌ها جنگنده «سوخو ۳۵» نیروی هوایی ارتش چین به تنگه تایوان اعزام شدند. برخی رسانه‌ها هم ادعا کردند که در شهر فوجیان چین نزدیک تایوان، صدای آژیر هشدار به گوش رسیده است.

رسانه‌های ژاپنی هم گزارش دادند که هشت جنگنده اف۱۵ و پنج هواپیمای سوخت‌رسان از یک پایگاه نظامی در ژاپن برای اسکورت هواپیمای نانسی پلوسی به پرواز درآمدند.

به نوشته اسپوتنیک، همزمان چین موشک‌های بالستیک قاره‌پیمای خود را در مرز تایوان مستقر کرد.

ساعاتی قبل از سفر نانسی پلوسی به جزیره تایوان، منابع خبری از پرواز همزمان ۱۸فروند هواپیمای نظامی چین در منطقه شناسایی هوایی تایوان خبر داده بودند. سخنگوی نیروی هوایی چین هم گفت قاطعانه از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی خود محافظت خواهیم کرد. چین همزمان رزمایش چهار روزه دریایی خود را نیز آغاز کرد و همچنین دیروز اندکی پیش از نود‌وپنجمین سالگرد تأسیس ارتش آزادی‌بخش خلق چین (PLA)  این کشور برای نخستین‌بار ویدئویی را منتشر کرد که به نظر پرتاب موشک DF- 17 را نشان می‌دهد.

سخنگوی وزارت دفاع چین هم اعلام داشته بود ارتش آزادی‌بخش چین با مجموعه‌ای از عملیات نظامی، سفر پلوسی به تایوان را پاسخ می‌دهد. آمریکایی‌ها البته تصریح کردند از هیاهوی چینی‌ها نخواهند ترسید.

 یارکشی غربی شرقی بر سر تایوان

روزنامه گاردین گزارش داده که اعضای کمیته روابط خارجی مجلس عوام انگلیس، با وجود افزایش تنش در منطقه، قصد دارند اواخر امسال از تایوان بازدید کنند. همچنین این روزنامه انگلیسی اعلام کرده که هدف سفر هیات مذکور نشان دادن حمایت انگلیس از تایوان مقابل چین است.

همچنین رئیس کمیسیون سیاست خارجی پارلمان آلمان در خصوص سفر پلوسی به تایوان اظهار داشته وی از کشوری بازدید می کند که یک شریک دموکرات بشمار می آید. ظاهرا رهبری کمونیست در پکن دموکراسی و دیپلماسی را تهدید می‌بیند.

در سوی مقابل و در حالی که چین سفیر آمریکا در پکن را در اعتراض به سفر پلوسی احضار کرد، همچنان که پیش‌بینی می‌شد شرکای شرقی چین از این کشور حمایت کردند. سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان رفتار تنش‌زای اخیر مقامات رژیم آمریکا در مداخله در امور داخلی جمهوری خلق چین و نقض تمامیت ارضی آن کشور را نمونه‌ای از مداخلات آمریکا در مناطق و کشورهای مختلف جهان دانست که حاصلی جز افزایش بی‌ثباتی و دامن زدن به اختلافات نداشته و از این رو محکوم است.

سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه هم در پیامی تلگرامی نوشت: واشنگتن جهان را بی ثبات می کند. در دهه های گذشته حتی یک مناقشه در جهان هم به طور کامل حل‌وفصل نشده و در عین حال اقدامات تحریک‌آمیز زیادی برای ایجاد مناقشه‌های جدید انجام شده است.

نگاهی گذرا به مناقشه تایوان

به گزارش ایران مامن، مقامات چینی طی روزهای گذشته بارها نسبت به هرگونه سفر احتمالی نانسی پلوسی هشدار داده بودند. «وانگ یی» وزیر امور خارجه چین دیروز اقدام مقام‌های آمریکایی را «بازی با آتش» توصیف کرد.

پیشتر، در رابطه با سفر جنجالی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، مقام‌های تایوان اعلام کردند که بیش از چهار هزار و ۵۰۰ پناهگاه بمب را برای وقوع شرایط بحرانی آماده‌ کرده‌اند. مقام‌های این جزیره گفتند که این تعداد پناهگاه می‌تواند ۱۲ میلیون نفر را در خود جای دهد.

تایوان جزیره‌ای است با حدود ۲۴ میلیون نفر جمعیت که از طریق یک تنگه از چین جدا شده است و از سال ۱۹۴۹ به صورت مستقل اداره می‌شود. چین حکومت تایوان را غیرقانونی خوانده و آن را بخشی از خاک خود می‌داند. اختلافات دو دولت بر وضعیت سیاسی تایوان سایه افکنده و هرگونه تلاش برای اعلام استقلال تایوان با مخالفت چین مواجه می‌شود.

از ۱۹۷۹ آمریکا روابط غیررسمی محکمی با این جزیره ایجاد کرد و به فروش تجهیزات دفاعی به ارتش تایوان ادامه داد. پکن بار‌ها از واشنگتن خواسته است که فروش سلاح به تایپه را متوقف کرده و ارتباط خود با تایپه را قطع کند.

دولت آمریکا بر اساس سیاست «چین واحد»، تنها یک کشور یعنی چین را به رسمیت می‌شناسد که تایوان بخشی از این کشور واحد محسوب می‌شود اما حاکمیت چین بر تایوان را به رسمیت نمی‌شناسد و مخالف هرگونه تهدید علیه تایوان است.طبق قوانین مصوب کنگره، دولت ایالات متحده موظف است تمامی امکانات لازم از جمله تسلیحات را برای دفاع در اختیار تایوان قرار دهد.

در دوران ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» آمریکا روابط خود را با تایوان به دلیل سوگیری هایش با چین تقویت کرد. ترامپ قبل از مراسم تحلیف با رئیس جمهور تایوان تلفنی صحبت کرد. با روی کار آمدن دولت دموکرات «جو بایدن» هم روابط سیاسی و دیپلماتیک پکن با واشنگتن همچنان شرایطی پرتنش را تجربه می‌کند.

بایدن در اکتبر ۲۰۲۱ گفت که کشورش برای دفاع نظامی از تایوان در صورت حمله چین آمادگی دارد. سخنانی که با «ابهام راهبردی» یعنی سیاست قدیمی واشنگتن در قبال تایوان همخوانی نداشت. با این حال کاخ‌سفید پس از این اظهارات جو بایدن تاکید کرد که سیاست واشنگتن درباره تایوان تغییری نکرده است.