راه نفس برای حیات مجازی

ادامه اختلال در دسترسی به اینترنت و فیلتر شبکه‌های مجازی خارجی به‌ویژه اینستاگرام، بسیاری از کسب و کارهای اینترنتی را زمین‌گیر کرده است. ماجرا فقط به فروش و عرضه کالا در اینستاگرام ختم نمی‌شود بلکه برخی از کاربران می‌گویند در پلتفرم‌های وطنی هم اختلالات جدی وجود دارد.

صرف‌نظر از آنچه در کف خیابان‌ها می‌گذرد، مطالبه‌ای گسترده از سوی بسیاری از شهروندان برای اتصال عادی اینترنت مطرح است. در مقابل، تصمیم‌گیرندگان تاکید می‌کنند تا وقتی که ناآرامی‌ها ادامه دارد، اینترنت وصل نخواهد شد.

در این میان بسیاری در مورد دائمی شدن این وضعیت و بهره‌برداری از شرایط امنیتی کشور برای اجرای طرح صیانت گمانه‌زنی می‌کنند. نگرانی فعالان کسب و کارهای مجازی هم هر روز جدی‌تر می‌شود؛ کسانی که بخش مهمی از روند معرفی و فروش محصولاتشان را بر بستر شبکه‌های غیروطنی بنا کرده‌اند.

بر اساس گزارش سال گذشته مرکز آمار ایران، نزدیک به ۱۱ میلیون نفر از طریق شبکه‌های مجازی کسب درآمد می‌کنند از این میزان حدود ۹ میلیون نفر یعنی ۸۳‌درصد از طریق اینستاگرام در حال کسب درآمد هستند.

در این ارتباط، وزیر ارتباطات مردم را به کوچ به پلتفرم‌های داخلی دعوت کرده و می‌گوید: پلتفرمی که قوانین جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت نمی شناسد بستر مناسب برای کسب و کارها نیست. «عیسی زارع‌پور»  از تهیه و تدوین بسته حمایتی برای کسب و کارهایی که به پلتفرم‌های داخلی مهاجرت کنند خبر داده و گفته با کمک وزارت اقتصاد یک بسته حمایتی مانند معافیت مالیاتی و تسهیلاتی از این قبیل، برای آنها پیش‌بینی شده است.

این در حالی است که از نگاه بسیاری ناظران، پلتفرم‌های داخلی از ظرفیت و امکانات مناسبی برای استقرار کسب و کارهای اینترنتی برخوردار نیستند.

در همین راستا انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی در بیانیه‌ای اعتراض خود را نسبت به ایجاد چنین محدودیت‌های گسترده‌ اینترنتی در کسب و کارها اعلام کرده است. امروز هم روزنامه «ابتکار» از مشکلات مضاعف بسیاری از زنان سرپرست خانوار در شرایط انسداد پلتفرم‌های خارجی و  گسترش «دست فروشی» در میان آنان در نتیجه اختلال در اینترنت خبر داده است.

به نوشته این روزنامه، طبق آمارهای رسمی، تعداد زنان سرپرست خانوار طی چند دهه اخیر روند روبه رشدی داشته‌ است. طبق آخرین آمار حدود چهار میلیون زن سرپرست خانوار در کشور وجود دارد که در حال حاضر تنها ۲۴۰ هزار خانوار زن سرپرست با اعضای خانواده خود، تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار دارند. از طرفی هم یکی از اتفاقاتی که در دو سال اخیر کرونا روند افزایشی داشت، رشد استفاده زنان از بستر شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام برای تامین معیشت بود.

روزنامه «شرق» هم امروز از مشکلاتی گزارش داده که بر سر کسب و کارهای مختلف ایجاد شده است. به نوشته این روزنامه، بازار آنلاین ایران با حدود ۳۰۰‌ هزار فروشگاه تعطیل شده است؛ بازاری که اندازه آن تقریبا معادل ۷۵۰ بازار سنتی مانند بازار تجریش است و ۹ میلیون نفر ایرانی کرکره کسب‌وکار آنلاین خود را پایین کشیده‌اند.

به جز این، معاملات بازارهای ارز دیجیتال در ایران با حدود ۱۲ میلیون معامله‌گر تعطیل شده است.  این در حالی است که مسئله به همین‌جا ختم نمی‌شود و پزشکان هم می‌گویند که برای نسخه‌نویسی الکترونیک گرفتار قطعی اینترنت هستند و بسیاری از بیماران ناچار هستند نسخ خود را از بازار آزاد تهیه کنند.

اختلال در اینترنت به اقتصاد کشور ضربه‌های جبران ناپذیری می‌زند. نت بلاکس اعلام کرده که قطعی اینترنت در ایران ساعتی یک و نیم میلیون دلار معادل ۴۵ میلیارد تومان زیان اقتصادی به کشور وارد می‌کند. یعنی حدودا روزی هزار میلیارد تومان.

به گزارش ایران مامن، با توجه به این اوضاع و با وجود ابعاد خسارت‌باری که رسانه‌ها و فعالان اقتصادی درباره تداوم فیلترینگ و بستن یکباره پلتفرم‌های خارجی آشکار می‌سازند، به نظر نمی‌رسد ملاحظات اقتصادی حریف نگرانی‌ و هراس‌های امنیتی شود. با این حال برخی می‌گویند می‌توان از طریق برنامه ‌زمانبندی انتقالی به موازات تدارک حداقلی از زیرساخت‌های داخلی، راه تنفسی را برای کسب‌وکارهای لرزان و آسیب‌دیده ایجاد کرد.