روزنامه‌نگاران بازداشتی و افسانه مولهاوزن

این روزها یکی از اتهاماتی که متوجه برخی دستگیرشدگان در ناآرامی‌ها و نیز روزنامه‌نگاران بازداشت‌شده است، همکاری خواسته یا ناخواسته با سرویس‌های امنیتی خارجی است.

بعد از انتشار اطلاعیه مشترک وزارت اطلاعات و نیز سازمان اطلاعات سپاه، مدیران مسئول روزنامه‌های «شرق» و «هم‌میهن» از خبرنگاران بازداشت‌شده خود یعنی «نیلوفر حامدی» و «الهه محمدی» دفاع و «سازندگی» و «اعتماد» و … هم از خبرنگاران متهم پشتیبانی کرده‌اند؛ «روزنامه نگاری جرم نیست» حلقه اصلی اعتراض اهالی رسانه به دستگیری دو تن از اعضای جامعه رسانه‌ای کشور بوده است.

البته شمار خبرنگاران و روزنامه‌نگارانِ در بند بیش از ۲ نفر است و رسانه‌ها به تازگی از بازداشت «احسان پیربرناش» و «سعیده فتحی» روزنامه نگاران ورزشی خبر داده‌اند.

در شرایط کنونی که طرح اتهامات و دفاعیات امنیتی در رسانه‌ها در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته، روایتی از یک پرونده جاسوسی-امنیتی خالی از لطف نیست.

برای مدت‌ها روایتی شبیه داستان‌های تخیلی از نوع دسیسه‌های دوران جنگ در رابطه با یک جاسوس آلمانی وجود داشت. اما روزنامه‌نگاری کهنه‌کار به نام «کوین مگی» گفته هدف واقعی محقق زبان ایرلندی دکتر «لودویگ مولهاوزن» را کشف کرده است. او به بررسی اقدامات مولهاوزن (زبان‌شناس و عضو حزب نازی) در سال ۱۹۳۷ در آستانه جنگ دوم جهانی در «دونگال گالتاخت» ایرلند پرداخته و مدعی شده هدف او جمع‌آوری اطلاعات برای آلمان نازی بوده است؛ منطقه‌ای که ظاهراً منشاء یکی از قدیمی ترین زبان‌های اروپا شناخته می شود.

در این رابطه چندی پیش موسسه «ماچا مدیا» مستندی یک ساعته از تحقیقات کوین در خصوص سفر مولهاوزن تهیه کرد. این مستند نشان می‌دهد در حالی که ظاهراً مولهاوزن در گالتاخت در حال مطالعه زبان‌های محلی (فولکور) بوده، در حقیقت مخفیانه اطلاعات مورد نیاز رایش سوم را تامین کرده است.

آنچه در این مستندِ شبیه به افسانه به تصویر به تصویر درآمده می‌گوید پروفسور مولهاوزن دانش خود از زبان ایرلندی را در دهکده کوچک تیلان به کمال رسانده و از اطلاعات خود برای پخش تبلیغات آلمان در ایرلند در طول جنگ جهانی دوم بهره برده است.

تصویری از لودویگ مولهاوزن

کوین برای بررسی این ماجرا سفر پرفسور مولهاوزن به برلین را بررسی و به دیدارهای او با محقق آلمانی «گلیک لرد هاو هاو» و یک افسر اس.اس پی برده است. محرک کوین برای انجام این تحقیق آشنایی چهل ساله او با داستان های محلی جاسوسی این پروفسور آلمان نازی در منطقه تیلان بود.

مانند کوین، مولهاوزن نیز به آنجا رفته بود تا زبان ایرلندی خود را کامل کند اما مردم محلی سوء ظنی تاریخی به آلمانی‌ها داشتند. ضمن اینکه شواهدی وجود دارد که نشان می دهد مولهاوزن این حقیقت را که یک نازی متعهد است و این تصور که مردم منطقه را نسبت به آلمانی‌ها پست و فاقد کارایی می‌دیده، پنهان نکرده بود.

در کلیت کار، دغدغه کوین راستی‌آزمایی از روایت مردم محلی منطقه در خصوص جاسوس بودن مولهاوزن بوده و برای این امر اولین تحقیقات خود را با بررسی ادعاها و روایت‌های موجود آغاز می‌کند. کار دیگری که انجام می‌دهد سنجش میزان تعهد او به پروژه‌های آلمان نازی بوده است. ذیل بررسی‌های او مشخص می‌شود مولهاوزن در اتاق اقامت خود در تیلن یک عکس بزرگ از هیتلر را نصب کرده بود. او از اماکن منطقه مستمر عکس می‌گرفت و با انداختن وزنه‌های سربی در آب‌های اطراف اندازه‌گیری عمق آب سواحل را در دستور کار داشت.

آنچه در انتهای مستند تصویر می‌شود چنین است: در آن مقطع عده ای باور داشتند که مولهاوزن این جزیره را به عنوان مکان فرود احتمالی نیروهای آلمانی در دست بررسی دارد. دو سال بعد مردمی که لوازم راحتی مولهاوزن را مهیا کرده بودند از شنیدن تبلیغات آلمان‌ها به زبان بومی خود متعجب شدند. برنامه‌ای که تنها با کمک اطلاعات و داده‌های جاسوس آلمان نازی انجام شده بود. برنامه بلند‌مدتی که برای مقابله با انگلستان اجرا می‌شد.