در به در به دنبال میانجی یا کیسه بوکس

بعد از ناآرامی‌هایی سه ماه پیش از مرگ «مهسا امینی» کلید خورد، حالا طیفی از تحلیلگران و چهره‌های سیاسی از لزوم ایجاد آشتی بین حاکمیت با معترضان سخن می‌گویند.

به گزارش ایران مامن، سررشته اصلی آشتی‌طلبی در دست اصلاحاتی‌ها است که برخی از آنان اخیرا با رئیس قوه قضاییه و دبیر شورای عالی امنیت ملی جلساتی داشته‌اند. در همین ارتباط، «محمدرضا باهنر» نایب رئیس سابق مجلس خبر داد در پی این جلسات اصلاحاتی در حکمرانی در راه است.

البته بسیاری به این روند خوشبین نیستند و می‌گویند نه معترضان آشتی‌طلبان را قبول دارند و نه هسته‌های سخت قدرت. سه هفته پیش بود که روزنامه «کیهان» اصلاحاتی‌ها را به «دفاع سربسته از اشرار تروریست و آدم‌کش» متهم کرد و امروز هم همه کاسه کوزه‌های ناآرامی‌ها را بر سر دولت «حسن روحانی» شکست.

حسین شریعتمداری مدیرمسئول کیهان

با این حال، اصراری دیده می‌شود که برخی روی کارکرد مثبت حلقه‌های واسط یا میانجی دارند. «تقی آزاد ارمکی» استاد دانشگاه تهران از دیدی جامعه‌شناسانه مدعی است: گروه‌های میانجی نباشند مردم رادیکال‌تر می‌شوند.

«بیژن عبدالکریمی» استاد فلسفه دانشگاه آزاد هم به «اعتماد» گفته است: متاسفانه قدرت سیاسی، اغلب چهره‌های مقبول را سوزانده و بیشتر واسطه‌ها را حذف کرده است. امروز هم بخشی از جامعه به خصوص نسل‌های جدید، زبان حاکمیت را نمی‌فهمند، حاکمیت هم متاسفانه زبان این نسل‌ها را نمی‌داند. در ایران، نیاز به ترجمانی است تا این شکاف پر شود. ما نیاز به افراد دو زبانه و دوزیست داریم تا هم با منطق نسل‌های جدید آشنا باشند و هم با منطق حکومت. به همین دلیل است که برخی افراد و جریانات مخالف ثبات کشور، تمام سرمایه‌هایی که می‌توانند نقش میانجی را بازی کنند با عباراتی چون «وسط باز» «ماله کش» و… حذف می‌کنند.

بیژن عبدالکریمی

از دید وی، هر دو طرف هم این حذف را صورت می‌دهند، چراکه به دلیل ذهنیت ایدئولوژیک‌شان و اینکه همواره دو قطبی می‌اندیشند (و معتقدند افراد یا با آنها یا علیه آنها هستند) نمی‌توانند وجود چهره‌هایی را بپذیرند که هویت مستقل داشته باشند و به این سو و آن سو غش نکرده باشند. این در حالی است که این افراد صرف‌نظر از نزاع‌هایی که در سطح جامعه و خیابان وجود دارد، به موضوع فراتری می‌اندیشند. به امر ملی و به امور مرتبط با ایران می‌اندیشند. این موضوعی است که تندروهای دوطرف آن را درک نمی‌کنند و تلاش می‌کنند، مسیر رشد را سد کنند. به نظرم راه نجات، نوعی راه میانه است که بکوشد بر این شکاف دو قطبی جامعه غلبه پیدا کند.

«آرمان ملی» هم از نقطه‌نظر سیاسی «علی مطهری» نماینده سابق تهران به این موضوع نگریسته و به نقل از وی آورده است: مردم انتظاراتی داشتند که بر آورده نشد. اگر بنا باشد که این نگاه‏‌ها وجود داشته باشد فایده ندارد چرا که اگر حزبی هم تشکیل شود و بخواهد محافظه‌کار باشد فایده ندارد. اگر هم بخواهد صریح باشد و حرف‏‌ها را به‌راحتی بیان کند به‌راحتی مانع می‏‌شوند.

مطهری تصریح کرد: اگر فضا باز‌تر باشد طرح میانجی‏‌گری و بازگشت جناح میانه‌کار خوبی است که بالاخره حزب و جبهه‏‌ای تشکیل شود. وی در این خصوص که با این تفاسیر پس راه میانه‌روی و اصلاح بسته است تاکید کرد: فعلا تا امروز راه اصلاح بسته است آنهایی که محافظه‌کاری کردند هم رد شدند. کسی مثل آقای لاریجانی هم که تابع بود، رد شد. حتی ما با ایشان در برخی مسائل مجلس اختلاف داشتیم که من می‏‌گفتم شما باید به جایگاه مجلس اولویت دهید.

آغاز روند سمت عرصه دادن به گروه‌های میانجی اگر در دستور کار حاکمیت قرار گیرد، حال این میانجی از جنس سیاسی باشد مانند حزب یا مدنی نظیر سمن‌ها اولین قدم رفع بی‌اعتمادی به این گروه یا حلقه‌ها است که در شرایط فعلی زیر سایه سنگین ملاحظات امنیتی قرار دارند.