عادت به بی‌برجامی؟
اخبار، اعلام مواضع سیاسی و تحلیل‌های رسانه‌ای و کارشناسی درباره توافق هسته‌ای و مذاکرات ایران و غرب این روزها چندان نمود و مشتری ندارد. چند روز پیش در حوزه سیاست خارجی جمهوری اسلامی، «علی واعظ» و «ولی نصر» تحلیلگران ایرانی خارج از کشور مقاله‌ای را در «فارین افیرز» منتشر کرده و پیشنهاد کردند چون برجام غیرقابل احیا شده، یک طرح توافق منطقه‌ای در خاورمیانه، جایگزین توافق هسته‌ای شود.
بر اساس این پیشنهاد، ایران و اعراب می‌توانند برای همیشه غنی‌سازی اورانیوم بالای ۵ درصد را کنار بگذارند، برای همیشه از بازفرآوری پلوتونیوم دست بکشند و پروتکل الحاقی به معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را تصویب کنند. جهت برآورده‌ساختن این الزامات، ایران می‌تواند ذخایر ۲۰ و ۶۰ درصدی مواد شکاف‌پذیر موجود خود را تا زیر ۵ درصد ترکیب و یا آنها را به خارج از کشورش ارسال کند.
در ازای آن، ایالات‌متحده و متحدان اروپایی‌اش باید توافق تجارت آزاد ایران و خلیج‌فارس را از تحریم‌ها مستثنی کرده و یک مسیر قدرتمند برای رشد اقتصادی در میان تمام طرفین توافق ایجاد کنند و شورای امنیت سازمان ملل نیز می‌تواند روی این توافق به عنوان جانشین برجام مهر تایید بزنند.
این پیشنهاد با واکنش‌های مختلفی روبرو شد از جمله «کورش احمدی» دیپلمات سابق ایران به «انتخاب» گفت اقتصادهای نامکمل و نفتی ایران و اعراب چه روابط قوی می‌توانند باهم برقرار کنند که تضمین توافق به شمار آید. چرا ایران باید قبول کند که تحریم‌های اروپا و آمریکا ادامه یابد و تنها به صرف قول همکاری اقتصادی با جی سی سی بپذیرد برنامه هسته‌ایش را بسیار بیشتر از برجام و بطور دائمی محدود کند.
با وجود این که بازار کساد برجامی باعث شده معدود اخبار و تحلیل‌های مربوط به توافق به چشم آید اما به چند علت سرنوشت توافق هسته‌ای از دایره اهمیت در سیاست خارجی تهران خارج نشده است؛ یکی از این دلایل، ادامه رایزنی‌های ایران و عربستان برای توسعه روابط است که از نگاه برخی می‌تواند به معادلات مربوط به روابط تهران و غرب هم گره بخورد.
البته روزنامه «هم‌میهن» در تحلیل خود در این باره نوشته روابط تجاری تهران و ریاض بدون پیوستن ایران به FATF میسر نخواهد شد.
در چنین فضایی، «شرق» دیگر روزنامه اصلاح‌طلبی است که تحلیل کرده واقعیات میدانی و بن‌بست مذاکرات هسته‌ای مؤید آن است که اکنون به هیچ عنوان فضا برای احیای برجام وجود ندارد. مجموعه تحولات اخیر، مرگ مذاکرات هسته ای را رقم زد.
با همه این اوصاف، موضوعی که در مورد برجام مورد توجه قرار دارد پایان محدودیت‌های هشت ساله موشکی مندرج در توافق هسته‌ای است که مهرماه امسال فرامی‌رسد. در این باره «سیدحسین موسویان» دیپلمات ارشد سابق ایرانی در مقاله‌ای در نشریه «رسپانسیبل استیت کرافت» آمریکا نوشته سیاست جو بایدن رییس جمهوری آمریکا در مورد «نه توافق با ایران و نه بحران» پایدار نخواهد ماند.
به نوشته موسویان، سه سناریوی محتمل در قبال برجام وجود دارد که اولی ناظر بر توافق موقت یا پلان ب است. در این سناریو احتمالا آمریکا در مقابل رفع تحریم‌های حداقلی، خواسته‌های حداکثری همچون تعلیق غنی‌سازی سطح بالا و کاهش ذخائر اورانیوم غنی شده ایران را خواهد داشت. به همین دلیل ایران قبلا توافق موقت را رد کرده است چون ابزار چانه زنی خود را از دست خواهد داد.
سفیر سابق ایران در آلمان با اشاره به سناریوی دوم یعنی امکان توسل اروپایی‌ها به مکانیسم ماشه برای برگرداندن تحریم‌ها افزوده است: سناریو سومی، وجود دارد که بهترین گزینه است و آن اینکه آمریکا و ایران گفت‌وگوهای مستقیم را آغاز، اقدامات اعتمادساز متقابل را شروع و در مورد احیاء برجام و تبادل زندانیان توافق کنند. اخیرا ایران به آژانس اجازه داده که دوربین‌ها را در برخی از مکان‌ها مجدد نصب کنند. این نوع اقدامات اعتمادساز خوب است به شرطی که آمریکا و قدرت‌های جهانی هم حسن نیت متقابل و متوازن انجام دهند.
برچسب ها :آمریکا ، اخبار ، اروپا ، ایران ، ایران مامن ، برجام ، بین الملل ، تهران ، توافق هسته ای ، جهان ، خاورمیانه ، دولت ، دیپلماسی ، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ، عربستان ، مذاکرات هسته ای
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0