سایه و همسایه‌های وحشتناک کرونا

به گزارش رسانه‌ها یک سویه جدید ویروس کرونا نگرانی‌های جدیدی را به بار آورده است. سویه تازه که به طور غیررسمی «پیرولا» (Pirola) نامیده می‌شود، نسخه بسیار جهش‌یافته از سویه «اومیکرون» (Omicron) است که در اواخر سال ۲۰۲۱ و اوایل سال ۲۰۲۲ باعث افزایش موارد ابتلا به بیماری کووید-۱۹ در سراسر جهان شد.

سویه جدید توانسته از رادار آنتی‌بادی‌های ایجاد شده در سیستم ایمنی -که یا در پاسخ به ابتلا به سویه‌های پیشین یا واکسن‌ها ایجاد شده بود- بگریزد و از سوی آنها شناسایی نشود.

به گزارش ایران مامن، در جهانی که همچنان از پیامدهای همه‌گیری ویروس کرونا رنج می‌برد و هنوز هم با وجود گسترش واکسیناسیون و ارائه راهکارهاری درمانی نوین به طور کامل در برابر این بیماری ایمن‌سازی نشده برخی از کارشناسان معتقدند که احتمال بروز یک همه‌گیری جدید و قدرتمندتر از گذشته ناممکن به نظر نمی‌رسد.

در همین زمینه و بنا برگزارش «هوم‌لند سکیوریتی» تجربه همه‌گیری ویروس کرونا به عنوان یک مطالعه موردی ترسناک در رابطه با اینکه چگونه یک ویروس منفرد با منشأ نامشخص می‌تواند به صورت تصاعدی گسترش ‌یابد باعث ‌شده تا تفکر مرسوم در مورد ایمنی زیستی و مخاطرات آن در نظر کارشناسان به چالش کشیده‌ شده و لزوم  توجه جدی به اتخاذ شیوه‌های متداول برای شناسایی ویروس‌های جدید را بیش از گذشته تایید کند.

در مقاله مذکور همچنین بر لزوم توجه بیشتر به اجبار دولت‌ها در زمینه برقراری دقیق استانداردهای آزمایشگاهی در آزمایشگاه‌های ویروس‌شناسی سرار جهان که احتمال نشت تصادفی بیماری‌هایی با پتانسیل همه‌گیر مانند مورد مشابه ووهان را دارند نیز تاکید شده ‌است.

از سویی دیگر نیز در مقالات وبسایت‌های همچون «فورچون» و «ان‌پی‌آر» به تعاریف سازمان جهانی بهداشت و همچنین سایر متخصصین حوزه بهداشت و سلامت از گروه‌ها و دسته‌بندی‌های مختلف ویروس‌هایی که احتمال ایجاد یک همه‌گیری در آینده را دارند پرداخته ‌شده و همچنین علائم و نشانه‌های بیماری‌های به وجودآمده توسط هریک از آنها و همچنین راه‌های کنترل و مقابله با همه‌گیری‌های ناشی از آنها نیز شرح داده شده ‌است.

هوم‌لندسکیورتی در رابطه با نشت‌های آزمایشگاهی ویروسی خطرناک در سال‌های اخیر با اشاره به موردی در سال ۲۰۱۸ در آزمایشگاهی در محوطه دانشگاه چولالانگکورن در بانکوک تایلند این مورد را مرتبط با آزمایشگاهی می‌داند که به طور خاص برای کنترل پاتوژن‌های خطرناک ساخته شده‌ بود ولی به دلیل نقص‌های مکانیکی مکرر از جمله خرابی در سیستم تهویه که از نشت میکروب‌های موجود در هوا محافظت می‌کند برای ماه‌ها تعطیل شد؛ موردی که اندکی پس از آن فاجعه ووهان چین در فاصله ۱۵۰۰ مایلی از این شهر به وقوع پیوست و اکنون عده زیادی از کارشناسان همین نشت آزمایشگاهی را عامل همه‌گیری ویروس کرونا در جهان می‌دانند.

بنا بر گزارش هوم‌لندسکیورتی در بهار سال ۲۰۲۱ رهبر تیم تایلندی آزمایشگاه چولالانگکورن با اشاره به وقایع این آزمایشگاه و همچنین آزمایشگاه ووهان اعلام داشت که در حال ‌حاضر میلیون‌ها دلار هزینه‌های تحقیقاتی اختصاص‌یافته از سوی ایالات ‌متحده برای مهار ویروس‌ها به‌منظور رفع خطر انتشار آنها کافی به نظر نمی‌رسد. همچنین تیراوات‌هماچودا متخصص مغز و اعصاب این دانشگاه نیز در مصاحبه با واشنگتن‌پست اظهار داشت ادامه تحقیقات بر روی ویروس‌ها در حال‌حاضر بسیار خطرناک بوده و همه باید بدانند که کنترل این شرایط سخت و عواقب آن در سطح جهانی بسیار بزرگ ‌است.

«واشنگتن‌پست» در گزارشی مرتبط مدعی‌است که تحقیقات مخاطره‌آمیز بر روی ویروس‌های جدید در دو دهه اخیر بدون توجه به عوارض و مخاطرات ناشی از این تحقیقات در سطح جهانی گسترش ‌یافته و کار به جایی رسیده که بنا بر نظر کارشناسان هم‌اکنون هزاران آزمایشگاه‌ مهار زیستی که پاتوژن‌های خطرناک را در سراسر جهان بررسی می‌کنند، وجود دارند که از نظرها پنهان مانده‌اند. هم‌اکنون به طور تقریبی از هر ده آزمایشگاه تخصصی ویروس‌شناسی که در کشورهای مختلف مشغول به فعالیت هستند حداقل یک آزمایشگاه در رتبه‌بندی بین‌المللی برای ایمنی آزمایشگاه‌ها وضعیت پرچالشی را تجربه می‌کند. در برخی موارد حتی این آزمایشگاه‌ها بدون مقررات محلی یا نظارت معنی‌دار بر مدیریت پاتوژن‌های خطرناک و یا حتی فرهنگ تثبیت ‌شده برای پژوهش مسئولانه ساخته شده‌اند.

از سویی دیگر نشریه فورچون نیز از زاویه متفاوتی به هشدارهای اخیر متخصصین در خصوص احتمال شیوع یک بیماری همه‌گیر جدید و کشنده‌تر در آینده پرداخته ‌است. بنا بر گزارش این نشریه رئیس دپارتمان پزشکی دانشگاه کالیفرنیا و سانفرانسیسکو خاطرنشان می‌سازد که هرچند کووید یک همه‌گیری بسیار تاسف‌آور بود و بر اثر آن تاکنون بیش از ۱.۱ میلیون نفر در ایالات ‌متحده جان خود را از دست داده‌اند اما این ویروس به طور متوسط در کشورهای مختلف تنها کمتر از ۵ درصد از افرادی را که آلوده کرده‌ بود به کام مرگ‌ کشاند در صورتی‌که سایر کروناویروس‌ها همچون سارس و مرس قابلیت انتقال کمتری ‌داشتند اما کشندگی آن‌ها به مراتب بالاتر و به ترتیب چیزی در حدود ۱۰% و ۳۴% بود. بنابراین احتمال اینکه همه‌گیری بعدی کشنده‌تر از کووید باشد و یا گونه‌های جدیدتر و یا کشنده‌تری از کووید همه‌گیر شوند نیز پدیده‌ای کاملا محتمل‌است.

همچنین بنابرگزارش این نشریه با توجه به افزایش احتمال انتقال ویروس از سایر حیوانات به پستانداران و همچنین افزایش این انتقال ویروس در میان خود پستانداران و چندین مورد اخیر انسانی در نقاط مختلف جهان کارشناسان بیشترین احتمال برای شیوع پاندمی جدید را به انواع گونه‌های آنفولانزای پرندگان نسبت می‌دهند.

بنا بر گزارش فورچون سازمان جهانی بهداشت به‌منظور اعمال کنترل و اقدامات پیشگیرانه بیشتر در خصوص پاندمی احتمالی آینده فهرستی از ویروس‌های محتمل برای شیوع همه‌گیری جدید را منتشر کرده که عبارتند از: تب خونریزی‌دهنده کریمه‌کنگو، ویروس ابولا و ماربورگ، تب لاسا، ویروس‌های کرونای سارس، مرس، و کووید۱۹، هنیپا ویروس‌ها و تب دره ریفت؛ فهرستی که آخرین‌بار در سال ۲۰۱۹ به‌روزرسانی شد و طبق گفته سازمان جهانی بهداشت فهرست تجدیدنظر‌شده آن باید امسال منتشر شود.

بنا بر گزارش ان‌پی‌آر در این فهرست اولویت‌بندی بیماری‌ها عموماً بر اساس دو عامل توانایی گسترش و همچنین توانایی انسان در درمان آن‌ها صورت می‌پذیرد و به دانشمندان، دولت‌ها و سازمان‌ها در سیاست‌گذاری برای سرمایه‌گذاری انرژی و بودجه به ‌منظور مطالعه عوامل بیماری‌زا که به احتمال زیاد بیشترین ویرانی را برای انسان‌ها به بار خواهد آورد، کمک می‌کند.