سه‌گانه حق و سه معضل ایران

از دیدگاه خردمندان، سه نوع حقِ یک انسان و یک شهروند عبارتند از:

الف – حق امنیت و احترام و آزادی. احترام بدون آزادی معنا ندارد، آزادی هم بدون امنیت بی معناست، شعار و تعارف است.

ب – حق بهره مندی از ثروت ملی. ما یک ثروت شخصی داریم که خاص و حق هر شهروند است و یک ثروت ملی مانند نفت و گاز و معدن و جنگل و زمین و هوا و دریا و دریاچه و… که همه شهروندان در آن سهیم اند و حکومت ها و دولت ها باید منافع آن را به طور مساوی میان همه آنان تقسیم کنند نه این که فقط به مسوولان یا یک گروه و طبقه ی خاص برسد.

ج – حق برخورداری از منافع شهروندی. این حق خود سه قسمت دارد:

۱-اجتماعی یعنی هر شهروند بتواند با دیگران آزادانه رقابت کند؛ رقابت در کسب مدال و مدرک و معرفت (شناخت)، در کسب کار و اشتغال، در به دست آوردن پُست های عمومی.

۲-اقتصادی یعنی دورماندن و دور بودن شهروندان از بیکاری و گرانی و تورم.

۳- سیاسی یعنی امکان انتخاب شدن و نمایندگی مردم داشتن، قدرت افشای فساد مالی گروه های مافیایی، قدرت انتقاد از حاکم و مخالفت با مسوولان.

نظر به سه‌گانه بالا، سه معضل ایران کنونی عبارت است از:

الف- بحران فکری، تحلیل رفتن اعتماد اجتماعی و منقبض شدن سرمایه فرهنگی؛ یعنی در حوزه فکر و فرهنگ و اجتماع عقلانیت، معرفت (شناخت) و اعتماد یا وفاداری ملی به میزان لازم وجود ندارد.

ب- زوال ریال یا کاهش ارزش پول ملی، افزایش نرخ تورم و مالیات، گرانی مسکن و اجاره و خودرو و دلار و گوشت و انواع کالاها؛ یعنی در حوزه اقتصاد، کارایی، تخصص و تعهد حلقه‌های گمشده است.

ج- انفعال، سکوت و بی تفاوتیِ شمار قابل توجهی از مسوولان نسبت به دردها و مشکلات مردم، نحوه برخورد با مخالفان و معترضان و منتقدان، مصونیت افراد و گروه های فاسد اما دارای نفوذ در دستگاه های دولتی، قضایی و تقنینی؛ یعنی در حوزه سیاست مسوولیت‌پذیری، آزادی و قانون چندان به چشم نمی‌آید.

۱۵ بهمن ۱۴۰۲

* نوشتارهای ستون مداد مشکی صرفا دربردارنده نظرات نویسنده است و به واسطه تنوع آرا و دیدگاه‌ها انتشار می‌یابد