نانی که تلگرام می‌خورد؛ راه‌اندازی داگز و تون کوین به جای سانسور و کاربرفروشی

میلیون‌ها نفری که در ایران و جهان از تلگرام استفاده می‌کنند، نگاهشان به سرنوشت دستگیری «پاول دورف» مالک این شبکه اجتماعی جهانی دوخته شده تا ببینند خواهد توانست از بند فرانسوی‌ها رها شود یا نه؟

بعد از ظهر شنبه بود که مالک تلگرام در فرودگاه «لوبورژه» در حومه پاریس و در لحظه پیاده‌شدن از هواپیمای شخصی‌اش دستگیر شد. پس از انتشار این خبر بود که ارزش رمزارزهای تلگرامی مثل «تون کوین» و «نات کوین» ریزش شدیدی را تجربه کرد؛ ریزشی که در تون تا ۲۰ درصد ارزش این ارز دیجیتال رسید.

پس از این کش و قوس‌ها بود که بر اساس اعلام قبلی تلگرام، توکن «داگز» هم در صرافی‌های دیجیتال لیست شد تا بسیاری برای دریافت و انتقال آن به کیف پولشان صف بکشند. صاحبان این ارز دیجیتال با ارزش هفتاد-هشتاد تومانی و معامله‌گران کریپتویی، سرنوشت داگز را نیز همچون تون و نات کوین در گروی سمت و سوی پرونده دورف می‌بینند که ظاهرا با تصمیم دستگاه قضایی فرانسه و در واقع ملاحظات سیاسی-اقتصادی دولت‌های غربی درباره فعالیت تلگرام گره خورده است.

دورف چندی پیش در یک گفت‌وگوی تلویزیونی اظهار داشته بود آخرین‌باری که آمریکا بوده، دولت این کشور تلاش کرده‌ یکی از مهندسانش را استخدام کند، اطلاعات کاربران را به دست بیاورد و او را متقاعد کند که از برنامه اوپن سورسی که مدنظرشان بوده استفاده کند تا بشود به کدهای تلگرام دسترسی داشت.

«رویترز» به نقل از پلیس فرانسه گزارش داده است که دورف به اتهام «خودداری از همکاری در رسیدگی به جرایم سایبری و مالی در پیام‌رسان تلگرام» بازداشت شده است. «آسوشیتدپرس» نیز به نقل از رسانه‌های فرانسوی گزارش داده که مدیر تلگرام با یک حکم جلب دستگیر شده که ادعا می‌کند پلتفرم تلگرام برای پولشویی، قاچاق مواد مخدر و جرایم دیگر استفاده شده است.

مرتبط:

«همستر کامبت»؛ موشی که مغز ملت را گاز می‌گیرد

در مواجهه با تعرض تلگرامی چه باید کرد؟

هجوم هکری به حساب های تلگرامی

به گزارش رسانه‌ها بازداشت مالک تلگرام می‌تواند تا چهار روز طول بکشد. بعد از این تاریخ یا باید قاضی او را آزاد کند یا علیه او اعلام جرم کند.

پس از دستگیری دورف رسانه‌ها اعلام کردند ممکن است مالک تلگرام با حکم ۲۰ سال زندان مواجه شود. مقامات قضایی فرانسه معتقدند دورف به‌دلیل «حمایت از تروریسم، پولشویی، پنهان‌کاری، قاچاق مواد‌مخدر، محتوای پدوفیلی و…» به این مجازات متهم شده و شبکه «تی اف وان» فرانسه همچنین گزارش داده «انتشار پیام‌های رمزگذاری شده در تلگرام» یکی از دلایل اصلی شکایت مقامات اتحادیه اروپا علیه او بوده است.

این رویداد طی روزهای اخیر واکنش‌های متعددی را به همراه داشته است؛ از انتقاد ایران و روسیه از رفتار ضدآزادی بیان فرانسه و شلیک گلوله توپ برای آزادی دورف تا اعلام حمایت چهره‌هایی مانند «ایلان ماسک» از مالک تلگرام با حدود یک میلیارد کاربر.

در این میان دستگیری دورف به اتهام عدم همکاری با دولت‌ها نام «مارک زاکربرگ» مالک متا (فیسبوک، اینستاگرام و فیسبوک) را بر هم سر زبان‌ها انداخته است. به گفته ایلان ماسک، زاکربرگ دستگیر نمی‌شود چون اطلاعات کاربران را به دولت‌ها می‌دهد؛ وضعیتی که البته زاکربرگ خود به آن صریحا اعتراف کرده است.

پیروزی «دونالد ترامپ» در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ آمریکا چنان شگفت‌انگیز بود که باعث شد بازرسان و سناتورهای آمریکایی در پی کشف اسرار این پدیده برآیند و به این ترتیب ۱۵ ماه بعد از پیروزی ترامپ، در کمیته استماع کنگره آمریکا مشخص شد اطلاعات شخصی دست‌کم ۸۷ میلیون کاربر فیس‌بوک در اختیار یک شرکت داده‌کاوی و تحلیل داده‌ قرار گرفته است؛ شرکتی نزدیک به جمهوری‌خواهان که در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، به ستاد دونالد ترامپ مشاوره می‌داده است.

مدیرعامل متا به‌تازگی نیز اعتراف کرده دولت «جو بایدن» برای سانسور محتوای کاربران، به‌ویژه سال ۲۰۲۱ درباره کرونا، شرکت او را تحت فشار قرار داده است.

بر خلاف چهره‌هایی مانند زاکربرگ و حتی ماسک که مجموعه‌های ارتباطی‌شان متهم به همکاری تنگاتنگ اطلاعاتی با دولت‌ها هستند و از دید ناظران با فروش اطلاعات کاربران نان می‌خورند و پیرامون خود سپر ایمنی ایجاد کرده‌اند، به نظر می‌رسد تلگرام فضای امن‌تری را در اختیار کاربرانش قرار داده و با استفاده از پروژه‌هایی مانند توسعه ایردراپ‌ها به دنبال کسب قدرت و ثروت بوده است.

این وضعیت و ایجاد ساختارهای جدید ناهمساز با انحصار قدرت و ثروت در نظام سلسله‌مراتبی بین‌المللی به سرکردگی دولت‌ها، نتایجش را اکنون در دستگیری مالک تلگرام نشان می‌دهد.

از سوی دیگر باید گفت امروز با وضعیتی روبه‌رو هستیم که ظاهرا آزادی‌های وسیعی بر شبکه‌های اجتماعی حاکم است اما در عمل این شبکه‌ها با نوعی کنترل‌گری و سانسور مدرن روبه‌رو هستند. شبکه‌های اجتماعی مثل فیسبوک، اینستاگرام و توییتر از الگوریتم‌های پیچیده‌ای برای فیلترکردن محتوا استفاده می‌کنند.

این الگوریتم‌ها می‌توانند به‌صورت خودکار محتواهای نامناسب یا مخالف با قوانین جامعه‌ کاربری را حذف یا دسترسی به آنها را محدود کنند. درواقع سانسور حذف نشده بلکه از نوع پله‌ای و سخت به آسانسوری و نرم تبدیل شده است. به‌هر‌حال چه بخواهیم و چه نه، دیگر نمی‌شود محتوا‌های مجازی را به شکل گذشته کنترل و سانسور کرد. شما هرچقدر هم بخواهید هوشمندانه مالک یک شبکه اجتماعی را دستگیر کنید و مخفیانه به یک ساختار آنلاین نفوذ کنید، زودتر از عملیات انجام شده، خبر و بازتاب‌هایش را از رسانه‌های جهانی می‌شنوید؛ چنان که هنوز جلسات دادگاه تلگرام برگزار نشده اما فرانسه زیر مشت و لگد رسانه‌های مختلف بین‌المللی و حتی محلی قرار گرفته است.