هفتاد و دو ملت اصولگرایی و ماجرایی که تمامی ندارد

از دی‌ماه سال ۹۶ برخی در تجعات اعتراضی این شعار را سر‌می‌دانند که «اصلاح‌طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا» اما برای اصولگرایان گویا این شروع ماجرا است.

پس از انتخابات اسفندماه پارسال که در میدانی بدون رقیب به سود اصولگرایان خاتمه یافت، نامزدهای این جریان خود را برای جانشینی «حسن روحانی» آماده می‌کنند.

به گزارش ایران مامن از ایرنا، امروز اصولگرایان را می توان در صف‌های مختلفی از طیف‌های سنتی تا نو، از تندرو تا معتدل و میانه طبقه کرد؛ طیف‌هایی که برخی از آنها با یکدیگر تفاوت جدی دارند  و جمع کردنشان زیر یک پرچم واحد، اگر غیرممکن نباشد، بسیار سخت است. مجادلات اخیر میان «سیدمصطفی میرسلیم» از موئتلفه با نواصولگراهای هوادار «محمدباقر قالیباف» بر سر پرونده اتهام رشوه شهرداری به برخی مجلسی‌ها یکی از نمودهای این شکاف‌ها است.

طیفی از اصولگرایان را سنتی‌ها و کارکشته‌های این جریان تشکیل می‌دهند که اگرچه در دهه ۶۰ و ۷۰ از طریق احزاب ریشه‌داری چون «موتلفه اسلامی» و نهادهای جمعی چون «جامعه روحانیت مبارز» دست برتر را در راهبری انتخاباتی اصولگرایان داشتند، ولی در دهه ۸۰ با ورود نسل جدید اصولگرایان و بروز اختلاف در این نهاد سنتی، به حاشیه رفتند.

ریش‌سفیدان اصولگرا اکنون به طیفی در این جریان تبدیل شده‌اند که بسیاری از ایده‌ها و کنش طیف نو را برنمی‌تابند ولی با این حال تلاش می کنند با ایجاد وحدت، از پراکندگی آرا در بزنگاه‌های انتخاباتی بپرهیزند. این طیف پایگاه رای نسبتا ثابتی دارند و از نگاه ناظران نمی‌توانند بدون نزدیکی به دیگر طیف‌های همخط خود آرای قابل توجهی کسب کنند.

پایداری‌ها طیف دیگری از اصولگرایان هستند که در سال‌های اخیر نقش مهمی را در تعیین راهبرد انتخاباتی اصولگرایان و سازوکار جمعی این جریان بازی کرده‌اند. اگرچه بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۶ و تعیین حجت الاسلام «سیدابراهیم رئیسی» به عنوان نامزد نهایی «جمنا» انتقادات زیادی به این طیف و نقش‌آفرینی بسیار موثر آن در سازوکار جمعی اصولگرایان مطرح شد، ولی اصولگرایان در انتخابات مجلس یازدهم باز هم ناگزیر از پذیرش وزن پایداری‌ها در فهرست نهایی «شورای وحدت» شدند. این طیف هم پایگاه رای نسبتا بالایی در میان طرفداران اصولگرایی دارد تا جایی که اصولگرایان نمی توانند از آن چشم‌پوشی کنند.

اصولگرایان معتدل هم  طیف دیگری در این جریان هستند که می‌توان «علی لاریجانی» را نماینده آنها دانست. این طیف که طرفدارانی در میان اصلاح‌طلبان و اصولگرایان میانه‌رو دارد، در سال‌های اخیر با نزدیک شدن به اصلاح‌طلبان میانه‌رو، از سوی اصولگرایان تندرو مورد نقد بسیار جدی قرار گرفته‌اند.

احمدی‌نژادی‌ها را می‌توان طیف دیگری در جریان اصولگرایی دانست که با جدایی پایداری‌ها از آن در میانه دهه ۸۰، به مسیر خود ادامه داد و به گعده‌ای مجزا در جریان اصولگرایی بدل شد. از نگاه ناظران امروز اگرچه شورای نگهبان به واسطه نظارت استصوابی، سد محکمی در برابر شخص احمدی‌نژاد و اطرافیانش برای ورود به قدرت محسوب می‌شود، ولی حمایت احتمالی احمدی‌نژاد از یک نامزد در انتخابات، می‌تواند بر معادله انتخابات تاثیرگذار باشد.

نواصولگرایان، گروه دیگری از اصولگرایانند که به دنبال تحمیل کناره‌گیری از انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ بر قالیباف، شکل گرفت و تلاش کرد خود به وزنه‌ای جدا در اردوگاه اصولگرایان تبدیل شود، هرچند هرگز نتوانست از نظر تئوری و عملی، هویتی متفاوت از اصولگرایان برای خود تعریف کند.

امروز همه این طیف‌ها با میزان تاثیرگذاری متفاوت، معادلات سیاسی جریان اصولگرایی را از کنش خود متاثر می‌کنند. در سال‌های اخیر بیشترین نقش‌آفرینی در حرکت‌های جمعی اصولگرایان به جبهه پایداری و در انتخابات اخیر به نواصولگرایان اختصاص داشته است.