جنبش زنان؛ موج یک، موج دو

بعد از انقلاب اسلامی و در طول سالهای جنگ زنان فرصت کافی برای مطرح کردن مطالبات خود در حوزه عمومی نیافتند. اما با شروع دهه ۱۳۷۰ دو جنبش زنان در ایران قابل تشخیص است؛

۱. موج اول

موج اول جنبش زنان یک جنبش نخبه‌گرایانه است که در میانه دهه ۱۳۷۰ آغاز شد. گفتمان اصلاح‌طلبی به منظور رسیدن به شعارهای دموکراتیک خود از مشارکت زنان و آگاهی زنان حمایت می‌کرد. این گفتمان اعتقاد داشت زنان می‌توانند در رسیدن به یک جامعه مدنی موثر باشند.

حامیان این جنبش در سطح اجتماع، زنان نخبه ای چون زنان تحصیلکرده، مترجم، فیلمساز، روزنامه‌نگار، عکاس و نقاش بودند.

با شکل گیری گفتمان نواصولگرایی در میانه دهه ۱۳۸۰  جنبش زنان خود را در این گفتمان اسلام‌گرا نیز تقویت کرد. نواصولگرایان با ایده توانمندسازی زنان، به زنان نخبه توجه داشتند. همان طور که حضرت فاطمه (س) قادر بود به عنوان یک زن در حوزه عمومی فعالیت کند زنان نخبه نیز چنین توانایی را داشتند.

حامیان این گفتمان نیز همسران شهدا، همسران مسئولین لشکری و کشوری و به یک معنا زنانی بودند که توانایی مدیریت را در خود می‏دیدند. این زنان تا وزارت نیز  صاحب منصب شدند.

۲. موج دوم

موج دوم جنبش زنان در دهه ۱۳۹۰ شروع شد و ارزش های نخبه گرایانه موج اول به مرور در میان گروه های زیادی از زنان رخنه کرد و در حوزه عمومی گسترش یافت. فضای مجازی در این میان نقش موثری ایفا کرد. از جمله شاخصه‌های این جنبش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

الف. افزایش هواخواهی از فوتبال در میان زنان و انتشار روزنامه مخصوص فوتبال بانوان

ب. افزایش تعداد هنرمندان آماتور زن شهری مثل زنان عکاس، نقاش و..‌.

پ. جنبش me-too ایرانی که مسئله تعرض مردان به زنان را برجسته کرد

ت. اعتراض به قوانین رسمی همچون عدم اعدام پدر_قاتل به تأسی از ماجرای رومینا

ث. افزایش طلاق، خیانت زنان، زنان معتاد و زنان سرپرست خانواده

ج. شبیه شدن سبک زندگی پسران و دختران مثل:

رانندگی پرریسک دختران و مصرف بیشتر دخانیات و مواد افیونی

چ. تقلید رفتار زنانه توسط مردان مثل ابرو برداشتن و آشپزی مردانه مثل مستر تابه