پرسش‌هایی پیش روی یک گزاره برگ کرونایی

«نقدی بر چهل و ششمین گزاره برگ کمیته ساماندهی تحقیقات کووید-۱۹ با همکاری دانشگاه علوم پزشکی مازندران؛ در حوزه علم محافظه کاری نکنید» عنوان گزارشی پژوهشی است که «محمدرضا سقائیان فرد» در اختیار ایران مامن قرار داده و در ادامه متن آن آمده است: بسم الله الرحمن الرحیم ضمن تشکر و سپاس فراوان از همکاران

«نقدی بر چهل و ششمین گزاره برگ کمیته ساماندهی تحقیقات کووید-۱۹ با همکاری دانشگاه علوم پزشکی مازندران؛ در حوزه علم محافظه کاری نکنید» عنوان گزارشی پژوهشی است که «محمدرضا سقائیان فرد» در اختیار ایران مامن قرار داده و در ادامه متن آن آمده است:

بسم الله الرحمن الرحیم

ضمن تشکر و سپاس فراوان از همکاران گرامی که این گزاره برگ در رابطه با واکسیناسیون کووید-۱۹ در رده سنی کودکان و نوجوانان را منتشر ساخته اند و دغدغه های پیرامون این مساله را تا حدودی مرتفع ساخته‌اند، نظر به جستجوی تحقیقاتی صورت گرفته توسط بنده و ثبت و انتشار آن‌ها در دو یادداشت با عناوین «ستاد کرونا در واکسیناسیون دانش‌آموزان شفاف و علمی عمل کند» و «کشورهای مختلف به نوجوانان زیر ۱۸سال خود چه واکسنی می‌زنند؟» ، مواردی بعنوان نقد بر این گزاره برگ تقدیم حضور استادان خود می کنم و امیدوارم مورد مداقه وامعان نظر واقع شود:

نظر به ارائه نتیجه گیری و راهکار مناسب مبنی بر استفاده از واکسن های سینوفارم و سینوواک جهت ایمن سازی نوجوانان و کودکان ۳-۱۸ سال، به دلیل دسترسی آسان کشور و همچنین استناد به استفاده دیگر کشورهای دنیا از این دو واکسن، ذکر نکات ذیل ضروری است : اولا همانطور که اشاره شده است فقط کشورهای چین، امارات متحده عربى، آرژانتین، السالوادور و شیلى از این دو واکسن استفاده می کنند.

ثانیا: در امارات، واکسن مورد تائید و اعلام رسمی دولت این کشور واکسن فایزر می باشد و درباره استفاده از سینوفارم جهت کودکان و نوجوانان به طور رسمی اعلامیه ای صادر نشده است.

ثالثا : این کشورها چه جایگاهی در مراکز و مجامع معتبر علمی دارند که اطلاعات آن ها مورد استناد و صحه گذاری و استناد می باشد؟

رابعا : چرا به سایر کشورهای اروپایی (اتحادیه اروپا) و آمریکا و سایر کشورهای دارای جایگاه علمی در جهان در این خصوص اشاره نمی کنید که این دو واکسن اصلا جایگاهی ندارند و واکسن فایزر مورد استفاده قرار می گیرد؟ و با توجه به اینکه رفع ممنوعیت واردات واکسن‌های معتبر البته از منابع قابل اعتماد، از نظر مقام معظم رهبری مجاز عنوان شده است ، به استفاده از واکسن فایزر توصیه نکرده اید؟ (۱)

در قسمت اهداف واکسیناسیون در گروه کودکان و نوجوانان ، اشاره کرده اید که « نتایج اثربخشى و ایمنى واکسن Pfzer-BioNTech با تزریق دو دوز با فاصله ۳ هفته در کودکان بالاتر از ۱۲ سال بسیار امیدوارکننده بوده است.» (۲) .توجه به این نکته حایز اهمیت است در حالی که در کشور ما نوجوانان رده سنی ۱۲ تا ۱۸ سال در حال حاضر جهت واکسیناسیون مد نظر قرار گرفته اند نه زیر ۱۲ سال! و دغدغه والدین بر این رده سنی متمرکز شده است ؛ اولا : چرا در جدول شماره ۱ این گزاره برگ صرفا به واکسن فایزر که جهت رده سنی ۶ماه تا ۱۲ سال که در کارآزمایی بالینی ۱/۲ قرار گرفته است اشاره شده و به فایزر دارای مجوز FDA،WHO،CDC و اتمام کارآزمایی بالینی فاز ۱،۲،۳ جهت سنین ۱۲-۱۸ اشاره ای نشده است و همین نکته ای که در متن بدان اشاره داشته اید در جدول لحاظ نکرده اید؟(۳)

ثانیا : چرا در مقایسه با سینوفارم و سینوواک با دامنه سنی ۳-۱۷ سال که در کارآزمایی بالینی ۱/۲ قرار گرفته ، اشاره شده است؟(۴.۵)

آیا این روش اطلاع رسانی در ذهن مخاطب چنین تداعی نمی کند که فایزر نیز همراستا با سینوفارم و سینوواک در مراحل ابتدایی کارآزمایی بالینی می باشد و بدین وسیله برای این دو واکسن کسب وجاهت کرده باشید؟ البته این نکته مهم است که مجوز FDA جهت فایزر نشان دهنده مجوز بالای ۱۶ سال در آمریکا می باشد. از سویی دیگر CDC به سنین بالاتر از ۱۲ سال اشاره می کند و نهایتا WHO (سازمان جهانی بهداشت) بر اساس نتایج فاز ۳ بر استفاده در سنین ۱۲-۱۶ توصیه نموده است. (۶.۷)

در قسمت اهداف واکسیناسیون در گروه کودکان و نوجوانان ، اشاره شده است : « همچنین طبق مطالعه انجام شده بر روى واکسن مدرنا که در فاز ۲/۳ کارآزمایی بالینی مورد بررسى قرار گرفت این واکسن با دو بار تزریق با فواصل ۴ هفته مى تواند پاسخ ایمنى بسیار خوبى در کودکان کمتر از ۱۲ سال ایجاد نماید» (۸). توجه و اصلاح دو مطلب حایز اهمیت می باشد ؛ اولا : با رجوع به منبع اعلام شده در گزاره برگ که مربوط به شرکت مدرنا می باشد اطلاعات بارگذاری شده مربوط به کارآزمایی بالینی در رده سنی ۱۲- ۱۸ می باشد نه زیر ۱۲ سال (۹) و آدرس صحیح این کارآزمایی مورداشاره در این رده سنی در ذیل آورده شده است(۱۰)

ثانیا : اگر منبع مورد استناد در جدول شماره ۱ که بیان داشته رده سنی در کارآزمایی بالینی ۶ ماه تا ۱۱ سال می باشد (۳) مبنا و ملاک قرار دهیم، با رجوع به آن منبع ملاحظه می شود که رده سنی ۱۲ تا ۱۸ سال می باشد نه ۶ ماه تا ۱۱ سال (۹.۱۰) . از اینرو یا منبع یا رده سنی باید مورد اصلاح قرار گیرد.

۴. در شکل شماره ۱ که سیاست عرضه واکسیناسیون کووید-۱۹ در کشورهای مختلف جهان را در گروه هاى مختلف سنى در رنگ بندی قرمز، آبی، نارنجی و سبز نشان می دهد.(۱۱) به صراحت کشور چین دارای رنگ سبز به عنوان کشوری که سیاست عرضه واکسن در آن مشخص نیست عنوان شده است.

اولا : چرا به این کشور که فاقد اطلاعات مشخص و شفاف می باشد می توان اعتماد کرد و واکسیناسیون کودکان خود را با استفاده از واکسن های آن توصیه کرد؟ در حالی که سایر کشورهای پیشرفته جهان طبق جدول شماره ۲ بر استفاده از واکسن فایزر جهت کودکان و نوجوانان خود مبادرت ورزیده اند (۱۲)

ثانیا: چین و روسیه دو کشوری هستند که واکسیناسیون عمومی توسط واکسن مد نظر را قبل از فاز ۳ کارآزمایی بالینی در کشورشان جهت تزریق شروع می کنند (۱۳) حال چگونه ما به استفاده از این دو واکسن که در فاز۱/۲ قرار دارند اطمینان خاطر داشته باشیم و توصیه کنیم؟

آدرس ۲ منابع مورد استناد این گزاره برگ دارای اشکال و عدم دسترسی می باشد. بعنوان نمونه منبع شماره ۹ و ۱۰ که اولی آدرس اشتباه درج گردیده است (۱۴) که آدرس درست آن بشرح ذیل می باشد.(۱۵) و دومی غیرقابل دسترسی می باشد (۱۶)

در پایان از محضر همه استادان و صاحبنظران استدعا دارم در حوزه تمامی علوم خاصه علوم پزشکی که مرتبط با سلامتی آحاد افراد جامعه می باشد نگذاریم سیاست سایه بیاندازد و نسبت به بیان حقایق محافظه کاری پیشه سازیم در پایان به محضر شما استادان بزرگوار توصیه می کنم در رابطه با واکسیناسیون دانش آموزان با درک حساسیت و توجه به خطرات جبران ناپذیری که می تواند به همراه داشته باشد و نسل های آینده را که مهمترین سرمایه کشور به حساب می آیند با آسیب جدی مواجه سازد با توجه به اینکه رفع ممنوعیت واردات واکسن‌های معتبر البته از منابع قابل اعتماد، از نظر مقام معظم رهبری مجاز عنوان شده است ، به استفاده از واکسن فایزر مبادرت و توصیه کنید و یا اگر به هر دلیلی استفاده از سینوفارم در دستورکار قرارگرفته است، همچون کشور امارات که برای افرادی که دو دوز سینوفارم تزریق کرده اند، واکسن فایزر را برای دوز بوستر (تقویتی) آنها اختصاص داده است، جهت دوز بوستر دانش آموزان نیز چنین اقدام نمائید

والسلام علی من اتبع الهدی

محمدرضا سقائیان فرد

عضو کوچکی از جامعه بهداشتی کشور

منابع:

۱.