کِیف اعتراض آبی اصفهان تا کِی کوک خواهد ماند؟

اعتراض روز جمعه (۲۸ آبان) مردم اصفهان به مذاق نظام خوش آمده و این امیدواری را به وجود آورده که الگویی به وجود بیاید برای اینکه انرژی مطالبات نهایتا از این طریق تخلیه شود.

در حالی که زمزمه‌های طرح تازه بنزینی به گوش می‌رسد، مطلوب این است که مطالبات و نارضایتی‌ها انباشته نشود که حوادثی مثل آبان ۹۸ پدید آید.

اعتراضات آبان۹۸

فرایند کانالیزه شدن اعتراضات اما پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. اوایل مردادماه ۱۴۰۰ اعتراض کسبه پاساژ علاالدین تهران که بخاطر قطع برق آغاز شد، بازتاب متفاوتی در رسانه‌ها یافت؛ «فارس» و برخی دیگر از رسانه‌های اصولگرا در اقدامی کم‌سابقه در پوشش تجمعاتی از این دست، تصاویری از شعارهای صنفی کسبه پاساژ را پخش کردند.

اعتراض کسبه علاالدین در مرداد ۱۴۰۰

در مقابل، شعارهای ساختارشکنانه اعتراض علاالدینی‌ها در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های فارسی‌زبان خارجی منعکس شد تا دو تصویر متفاوت به نمایش درآید.

اعتراضات دیروز اصفهانی‌ها به خشکیدن زاینده‌رود و مطالبات کشاورزان درباره ‌دسترسی به حق‌آبه، به اصطلاح پاستوریزه‌تر از آن بود که فرصت موج‌سواری به مخالفان نظام بدهد و نهایتِ ساختارشکنی، «هو کشیدن» عده‌ای بود که در رسانه‌هایشان وایرال شد.

تجمع چند هزار نفری اصفهان که تصاویر آن در صداوسیما پخش شده، نقطه اوج بست‌نشینی دو هفته‌ای کشاورزان بود که در چادرهای آبی و قرمز بر بستر خشک زاینده‌رود برای حق آبه پافشاری می‌کردند اما سوال اینجا است که سمت و سوی اعتراضات چه خواهد بود و آیا از دل آن، مدل مطلوب تجمعات اعتراضی بیرون می‌آید؟

معاون اول دولت سریعا وعده داد مشکل آبریز زاینده‌رود در هر سه استان چهارمحال‌و بختیاری، اصفهان و یزد به دست وزرای جهاد و نیرو حل می‌شود اما کشاورزان می‌گویند به وعده دل خوش نخواهند کرد.

واقعیت این است که ختم به خیر شدن مساله ریشه‌دار حق‌آبه استان‌های مرکزی کارآمدی می‌خواهد نه وعده که البته در این اوضاع همه‌چیز هم در دست دولت و وزارتخانه‌ها نیست. خشکسالی نفس کشور را گرفته و برای پاسخ به مطالبات کشاورزان باید خیلی چیزها را خراب کرد و از نو ساخت؛ از سدها تا صنایع عظیم آبخوار. آن هم در وضعیت تحریم‌ها که امورات جاری به سختی می‌گذرد.

تصویری از اعتراضات دی ۹۶

اعتراضات دی‌ماه ۹۶ ریشه در تجمعات محدود و حتی چند ده نفره مالباختگان موسسات مالی ریز و درشت داشت که مطالباتشان هم از جیب میلیون‌ها نفر پرداخت شد اما کشدار شدن این تجعات و بعضی دستکاری‌های سیاسی به تجمعاتی گسترده‌تر و در ادامه ساختارشکنی و خشونت در ده‌ها شهر انجامید. به همین خاطر کنترل چالش حق‌آبه و تبدیل آن به مدل مطلوب در فضایی که سمت‌وسوی رخدادها معلوم نیست و فشارها بر مردم بی‌سابقه است، مانند راه رفتن بر لبه تیغ خواهد بود.