دو دیدگاه درباره استعفای وزیر خبرساز لبنانی

«جورج قَرداحی» وزیر اطلاع رسانی لبنان روز جمعه دوازدهم آذر ۱۴۰۰ خورشیدی با هدف حل بحران این کشور با عربستان و دیگر اعضای شورای همکاری خلیج فارس استعفا کرد و «میشل عون» رییس جمهوری و «نجیب میقاتی» نخست وزیر لبنان این استعفا را پذیرفتند.

در پی سخنان ۲ ماه پیش قرداحی در برنامه «برلمان شعب» (پارلمان ملت) شبکه تلویزیونی «الجزیره» قطر که در آن حمله‌ی کشورهای ائتلاف عربی – آمریکایی به سرکردگی عربستان و امارات علیه یمن را محکوم کرد، عربستان سفیر خود در بیروت را فراخواند و سفیر لبنان را اخراج کرد.

قرداحی با انتقاد از تجاوز نظامی ائتلاف سعودی گفته بود: «انصارالله» یمن به جایی تجاوز نکرده و از مردم خود که در جشن و عزا توسط جنگنده‌های سعودی بمباران می‌شوند، دفاع می‌کند.

کویت، بحرین و امارات در دنباله روی از عربستان سفیران خود در بیروت را احضار کردند. این سه امیرنشین به سفیر و کاردار لبنان ۴۸ ساعت فرصت دادند تا خاک این کشورها را ترک کنند.

رسانه‌های لبنان پس از انتشار مصاحبه ی قرداحی گفتند که به دنبال اظهارات وی در مورد جنگ یمن، بحران سیاسی جدیدی میان لبنان و عربستان و دیگر اعضای شورای همکاری خلیج فارس مانند امارات و بحرین نمایان شده است.

برخی رسانه‌ها مدعی شدند که امارات تصمیم گرفته است پرواز از دوبی و ابوظبی به بیروت را متوقف کند و وزارت امور خارجه ی این امیرنشین در بیانیه‌ای از شهروندان خود خواست هر چه سریع‌تر خاک لبنان را ترک کنند.

وزارت امور خارجه بحرین نیز در بیانیه‌ی مشابه از شهروندانش در لبنان خواست به کشور خود بازگردند.

در این خصوص، ۲ دیدگاه و تحلیل وجود دارد؛ یکی حکومتی و دیگر دیدگاه مستقل

 ۱ – دیدگاه حکومتی . این دیدگاه می گوید :

الف – پس از انتشار خبر حمایت قرداحی از مردم یمن و انتقاد از تجاوز نظامی ائتلاف سعودی به این کشور، در حالی که پس از ماه‌ها بی‌دولتی در لبنان، کابینه جدید این کشور به ریاست نجیب میقاتی تشکیل شده است، مقام های ریاض کوشش کردند مقدمات استعفای نخست وزیر را فراهم کنند تا دوباره سعد الحریری که متحد عربستان و منتقد حزب الله و ایران است بر کرسی ریاست بنشانند.

ب – تیراندازی و درگیری های خیابانی در بیروت و مناطق خلده و الطیونه در جنوب و شرق این شهر، ظرف ۲ ماه گذشته، با حمایت خارجی و با برنامه ریزی قبلی صورت گرفت و هدف از آن ایجاد جنگ داخلی در لبنان بود. اما چون این حوادث به نتیجه نرسید، نبش قبر موضع گیری وزیر اطلاع رسانی لبنان، مطرح شد. این وقایع مثل حلقه های زنجیر به هم متصل اند.

ج–  عربستان با چماق عربی به میدان سیاسی لبنان بازگشته و قصد دارد بحران جدیدی را به فهرست بحران های لبنان اضافه کند. ناکامی در جنگ یمن نیاز به فرافکنی دارد و قرار است انتقام آن از  لبنان گرفته شود. از این رو، شاهد دخالت چندباره عربستان در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی لبنان هستیم.

د–  عربستان سعودی از دولت جدید لبنان استقبال نکرده و معلوم است که این دولت منافع او را تامین نمی کند و بدنبال سرنگونی آن است. بر این اساس بهانه تراشی سعودی و فشار به لبنان و حزب الله برای استعفای قرداحی در این باره کاملا واضح است.

ه – در ماجرای قرداحی، توطئه ی آمریکا برای بی‌دولت سازی کشورهای عضو جبهه مقاومت و آزمایش چندباره آن در لبنان، مشهود است.

و – زیرسوال بردن جایگاه حزب‌الله و دبیرکل آن به عنوان یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های موثر لبنان در ایجاد ثبات و تامین امنیت ملی این کشور، هدف دیگر فشار خارجی برای استعفای قرداحی بود.

۲ – غیر حکومتی (دیدگاه تحلیل گران مستقل). بر اساس این تحلیل، موارد زیر مطرح است:

الف – این دیدگاه،  علت تنش های لبنان از جمله سخنان قرداحی و تیرگی روابط آن با کشورهای عربی را دخالت ایران و  عربستان در امور داخلی لبنان و دولت تازه تشکیل شده ی آن می داند.

ب – ساختار بیمار طایفه ای و فشل بودن نظام سیاسی لبنان و ناکارآمدی آن.

ج – حضور و قدرت عوامل داخلی و منطقه ای آمریکا برای بیرون راندن ایران از لبنان و سوریه.

د – گرفتن امتیاز از تهران در مذاکرات جاری ایران با کشورهای ۴+ ۱ در وین در موضوع احیای برجام.

ه – ناکام گذاشتن گفت وگو های جمهوری اسلامی ایران با عربستان در عراق برای عادی سازی روابط تهران – ریاض.

و – ناکام گذاشتن طرح انتقال گاز طبیعی ایران از طریق مدیترانه (سوریه، اردن و لبنان) به اروپا.

نکته: کوشش صهیونیست ها و لابی رژیم صهیونیستی در آمریکا و نفوذی های این رژیم در کشورهای منطقه، همچنین طرح و تلاش روس ها و چینی ها، چندین بار مانع حل مشکل ایران و ایالات متحده، ایران و عربستان و ایران و اروپا شده است.

✍️دکتر حسن سلامی پژوهشگر و کارشناس مسائل لبنان

مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه

۱۵ آذر ۱۴۰۰