هشتگ‌های تفننی، ژست‌های توخالی

هفته گذشته “پینار گولتکین” دانشجوی سال آخر رشته اقتصاد در  شهر “موغله” در ترکیه به دست پارتنر سابق‌اش کشته شد.

این قتل  موجی از اعتراض و تظاهرات در شهرهای ترکیه را پدید آورد. خانواده پینار خبر ناپدید شدن او را به پلیس اطلاع دادند و چند روز بعد جنازه نیم‌سوخته او در بشکه‌ای که با بتون پر شده بود در یک جنگل پیدا شد.

خبر به اندازه کافی تلخ و قابل تامل است. خشونت موجود دل هر انسانی را به درد می آورد و قطعا همه تلاش می کنند کاری برای مبارزه با خشونت کنند اما رفتارهای فانتزی واقعا چه تاثیری در جلوگیری از خشونت دارند ؟

این روزها اینستاگرام پر از عکس‌های سیاه و سفید از زنان شده است؛ عکس‌هایی که زیر آنها  هشتگ “زنان حامی زنان” و “چلنچ اکسپتد” دیده می‌شود.

این هشتگ برای این راه افتاد که به بهانه قتل پینار گولتکین توجه همه به خشونت جلب شود اما حالا عکسهای آتلیه ای و کنار بادکنک و کیک با آرایش و لباسهای مد روز فقط به رنگ سیاه و سفید در آمده اند بخش بزرگی از اشتراک گذارندگان حتی نمیدانند این عکس ها را برای چه سیاه و سفید میکنند فقط می خواهند مثل چالش متکا و رقص کی کی از قافله عقب نمانند.

راستش را بخواهید من خیلی معنی این کار را درک نمیکنم. نمیفهمم چرا یک عکس خندان از من با هشتگ چلنج اکسپتد می تواند کنشی برای مقابله با خشونت باشد.

برخی میگویند زنان تصمیم دارند با این کار  بگویند ما میخواهیم در فضایی امن زندگی کنیم و در فضای مجازی به راحتی و با امنیت عکس خودمان را به اشتراک  بگذاریم  اما آیا  نوع  مطالبه مشخص است ؟

باور کنید اگر یک کنش از سوی میلیون ها انسان هم انجام شود میتواند اشتباه باشد. حتما یادتان هست اسفند ماه و ماجرای شیوع کرونا عده ای چالش هشتگ خنده به راه انداختند و عده ای هم چالش رقص ؛ اینستاگرام پر از عکسهای خندان شد در روزگاری که مردم رخت عزا به تن میکردند و در سوگ عزیزانشان در انزوا  و با پوشش ماسک و دستکش اشک میریختند چالش رقص های  انفرادی و گروهی هم کاری از پیش نبرد  بعد چالش متکا  که اصلا معلوم نبود چرا و چه ربطی به در خانه ماندن داشت مد روز شد.

حتی اگر دوست ندارید، باور کنید وقتی شاغلید و مرخصی ندارید و دغدغه نان دارید هشتگ ها به شما کمکی نمی کنند. خوب یادم هست وقتی  هشتگ با من به ورزشگاه بیا را نقد میکردیم انواع برچسب به ما زده شد آخر هشتگی که عایدی اش بلیط هایی در دست خبرنگاران و سلبریتی ها میشود و حسرتش سهم مردم چه طور مطالبه ای زنانه  است؛ هشتگی که یکبار عده ای خاص را به ورزشگاه برد و حالا حتی ماکت زنان هم به استادیوم راه پیدا نمیکند چه تاثیری داشته است.

بدیهی است مساله عناد با هشتگ های اجتماعی نیست بلکه موضوع تقابل با چالش  این هشتگ ها است در واقع قاعده ی رفتار یک چیز است و رفتاری که میتوان با آن قاعده را سنجید یک چیز دیگر شما میتوانید صد عکس از خود به اشتراک بگذارید و از دوستانتان هم دعوت کنید این کار را انجام دهند اما مطالبات اجتماعی را با این تفریح خود خواسته ادغام نکنید.

در عبارت چالش هشتگ های اجتماعی معضل کلمه چالش است  چالش چه چیزی؟ به دست چه کسانی ؟ به نفع چه کسانی؟ در چه شرایطی ؟با چه میزان تاثیر گذاری ؟ چون یک سلبریتی هالیوودی یا یک خواننده وطنی هشتگ زده و طرفدارانشان کورکورانه این هشتگ ها را تکرار می کنند دلیل بر تاثیر گذاری نیست.

اگر قرار است چالش راه بیندازید  لااقل اجرای خوبی داشته باشید و به فکر تاثیر باشید وگرنه مثل رقص کی کی و متکا چالش فقط  صرف گذران  اوقات فراغت است بنابراین مطالبات زنان را با آن ادغام نکنید.

چالش آواز خواندن از پنجره را یادتان هست ؟ چه اتحادی وجود داشت ؟کارناوال خنده بود؛ چالشی که از ایتالیا شروع شد در ایران تبدیل به  سیرکی تهوع آورشد  که هر پنجره یک نوع صدا می آمد و با داد و بیداد یک همسایه پایان می یافت.

باور کنید هر آنچه سست است دود میشود  بنابراین بد نیست به فکر تاثیر گذاری باشیم. من هم با خشونت از هر نوع مخالفم اما اگر هشتگ آموزشی بگذاریم و معرفی مراکز مشاوره یا مسایل حقوقی زنان باشد حتما من هم هشتگ میزنم و به انتشار آن کمک می کنم شاید یک نفر کمکی دریافت کند اما  قبول کنید عکس من و شما لب دریا  همراه با گل  شمع و بادکنک و شینیون  با هشتگ به رنگ سیاه و سفید با خشونت علیه زنان هیچ تناسبی ندارد و قرار نیست کاری کند. این یک ژست تو خالی در بحرانی است که دنیا درگیر آن است بنابراین شاید باید کمی جدی تر باشیم .

* نوشتارهای ستون مداد مشکی صرفا دربردارنده نظرات نویسنده است و به واسطه تنوع آرا و دیدگاه‌ها انتشار می‌یابد