رویای هندی- انگلیسی زیر مشت خاطرات «بانوی آهنین»

بروندادِ دیروز سیستم سیاسی انحصاری بریتانیایی، نخست وزیری سومین زن در لندن بود تا محافظه‌کاران انگلیسی رویای رهبری یک هندی‌الاصل را در کشورشان برباد دهند.

به این ترتیب، «لیز تراس» ۴۷ ساله جانشین «بوریس جانسون» شد که چند هفته پیش به دنبال استعفای شمار زیادی از اعضای هیات دولت اعلام کرده بود از مقام رهبری محافظه‌کاران و در نتیجه نخست‌وزیری کنار خواهد رفت.

لیز تراس در رقابت نهایی برای انتخاب رهبر جدید محافظه‌کاران موفق به شکست «ریشی سوناک» وزیر سابق دارایی شد. رهبر جدید محافظه‌کاران بریتانیا بیش از ۸۱ هزار رای اعضای حزب را در مقابل ریشی سوناک به دست آورد که حدود ۶۰ هزار رای کسب کرده بود.

یکی از نکات قابل تامل رقابت‌های سیاسی اخیر این بود که مجموع صاحبان رای ۱۶۰ هزار نفر بود یعنی فقط ۰.۳ درصد رای‌دهندگان انگلیسی (در انتخابات سراسری قبلی ۴۷ میلیون نفر برای رای دادن ثبت نام کرده بودند)؛ وضعیتی که حتی «بی بی سی» هم آن را «روش عجیب انتخاب نخست وزیر بریتانیا» خواند و توضیح داد: در بریتانیا، صرف این‌که نخست‌وزیری اعلام استعفا کند به خودی خود منجر به برگزاری انتخابات سراسری نمی‌شود، بلکه حزب حاکم است که به طور معمول رهبری جدید انتخاب می‌کند.

به نوشته این رسانه، شکایت‌هایی درباره منصفانه بوده این روند در گذشته ثبت شده است ولی امری نسبتاً معمول است که نخست‌وزیر تازه بریتانیا را تنها اعضای حزب سیاسی خودش و حامیان مرتبط با آن انتخاب کنند. در نیم‌قرن گذشته، حدود نیمی از رهبران این کشور را احزاب سیاسی‌شان انتخاب کرده‌اند نه عموم مردم در انتخاباتی سراسری.

به این ترتیب سیستمی که بر اساس تعاریف کلاسیک نظام‌های سیاسی شبیه «اولیگارشی» (حکومت در دست گروهی کوچک) است تا «دموکراسی» سرنوشت انگلیسی‌ها را به دست تراس سپرد تا وی با تایید ملکه رسما نخست وزیر شود.

به گزارش «یورونیوز»، تورم، تبعات اقتصادی همه‌گیری ویروس کرونا، تهاجم نظامی روسیه به اوکراین و پیامدهای اقتصادی آن، افزایش نارضایتی‌ها و موج اعتصاب‌ها به دنبال افزایش قیمت برق و گاز و سوخت به عنوان چالش‌های اصلی پیش‌روی نخست‌وزیر جدید بریتانیا یاد می‌شود.

لیز تراس، رهبر جدید حزب محافظه‌کار بریتانیا که امروز به طور رسمی جانشین بوریس جانسون در مقام نخست‌وزیری این کشور شد سابقه فعالیت در راس چند وزارتخانه را طی یک دهه گذشته دارد.

وزیر خارجه قبلی بریتانیا در دوران جوانی خود هوادار حزب لیبرال دموکرات و استقرار نظام جمهوری بود. او با این حال طی سال‌های بعد عضو حزب محافظه‌کار شد و پله‌های ترقی را در دولت‌های محافظه‌کار دیوید کامرون، ترزا می و بوریس جانسون، نخست‌وزیران بریتانیا طی کرد.

او هر چند در جریان کارزار همه‌پرسی برگزیت از هواداران بقای بریتانیا در اتحادیه اروپا بود اما پس از رای اکثریت بریتانیایی‌ها به خروج از این اتحادیه به یکی از هواداران سرسخت برگزیت تبدیل شد.

لیز تراس طی هفته‌های گذشته در جریان رقابت‌ها برای جانشینی بوریس جانسون با وجود تبعات اقتصادی همه‌گیری کرونا و پیامدهای تهاجم نظامی روسیه به اوکراین از کاهش گسترده مالیات‌ها و کاهش شمار کارکنان دولت دفاع کرد. او همچنین برخلاف ریشی سوناک، وزیر دارایی سابق حاضر به انتقاد از بوریس جانسون نشد.

رهبر جدید حزب محافظه‌کار بریتانیا در موضع‌گیری‌های سیاسی خود از «مارگارت تاچر» نخست‌وزیر بریتانیا در دهه ۱۹۸۰ میلادی و معروف به «بانوی آهنین» تقلید کرده است. او در جریان کارزار انتخاباتی اخیر حتی به الگوبرداری از پوشش مارگارت تاچر در انتخاب لباس‌هایش متهم شد.

«ماتیو جانسون» دارای کرسی استادی رشته سیاست دانشگاه نورتومبریا، می‌گوید: به نظرم هرکس به سیاست کمترین توجهی داشته باشد، می‌تواند این نکته را دریابد که تراس می‌کوشد خود را شبیه شخصیت تاچر نشان دهد.

علاوه بر این‌ها تراس خود را مانند تاچر مدافع سرسخت فردگرایی، به دولت رفاه ذاتا بدبین و به نفوذ اتحادیه‌ها بی‌اعتنا شناسانده است.

از دید برخی ناظران، رهبر جدید محافظه‌کاران را می‌توان یک «تاچر نئولیبرال» یعنی مخالف بخش دولتی بزرگ، طرفدار کاهش مالیات‌ها و مخالف نزاکت سیاسی رایج دانست. این در حالی است که لیز تراس در خانواده‌ای با گرایش سیاسی چپ متولد شده است. مادر او از فعالان جنبش خلع سلاح هسته‌ای بود.

لیز تراس در سال ۲۰۱۰ برای اولین بار به مجلس عوام بریتانیا راه یافت. او که دانش‌آموخته رشته‌های فلسفه، علوم سیاسی و اقتصاد است سابقه فعالیت در بخش خصوصی و شرکت نفت و گاز «شل» را دارد.