چیزهایی که کتاب‌نخوان‌ها نمی‌بینند

«ما همانیم که می‌خوانیم»؛ این شعار سی‌امین دوره هفته کتاب است، امسال هم روزهای هفته کتاب مانند سایر سال‌ها  از ۲۱ تا ۲۷ آبان نامگذاری شده است.

«جای خالی را با کتاب خوب پر کنیم»،«حال خوش خواندن» ،«ایران می خواند»، «آینده روشن با خانواده کتابخوان» شعارهای سال‌های گذشته هفته کتاب است؛ شعارهایی بی‌خاصیت که کمترین تاثیری در افزایش سرانه مطالعه ندارند زیرا اگر این شعارهای زیبا و نمایشگاه‌های رنگارنگ کتاب که در طول سال برگزار می‌شود بر سرانه مطالعه  اثرگذار بود نباید همواره شاهد قرار گرفتن ایران در قعر جدول رتبه‌بندی سرانه مطالعه جهان بودیم .

با این حال، انصافا بیاییم کتاب بخوانیم و خانه‌هایمان را مملو از یار مهربان کنیم. چند سال پیش در فرودگاه فرانکفورت خارجی‌هایی را در سنین مختلف دیدم که سخت سرگرم مطالعه بودند، لذت بردم که فرهنگ کتابخوانی تا این اندازه در زندگی آن‌ها جا دارد و چنان از هر فرصتی برای کتاب خواندن استفاده می‌کنند که آدم غبطه می‌خورد و می‌گوید چرا ایرانی‌ها چنین نیستند و در عوض از هر فرصت سفر و گردش برای خوردن و نوشیدن بهره می برند، گویی مسافرت داخلی و خارجی بدون خوردن تنقلات برای آنها معنایی ندارد.

یک ایرانی در سالن انتظار فرودگاه مشغول خوردن پفک و سر بسیاری از هم‌سفران هم در گوشی بود، بعضی‌ها هم هدفون در گوش داشتند؛ لابد موزیک گوش می کردند.

کودکان آلمانی در نمایشگاه (بین‌المللی کتاب فرانکفورت) چنان لابه لای غرفه‌ها با عشق و علاقه می‌گشتند، کتاب‌ها را از روی قفسه‌ها بر داشته و ورق می زدند که گویی به درجه‌ای از درک فرهنگی رسیده و پی برده‌اند روح‌شان برای تغذیه به کتاب نیاز دارد.

این شگفتی من و عکاسی از کودکان کتاب‌دوست و کتاب به دست آلمانی تا جایی بود که مرا تا چند قدمی مواجهه با پلیس برد.

دیدن کودکی ۱۰ ساله که با علاقه دنبال یک کتاب می‌گشت، مرا مصمم به ثبت این صحنه با تلفن همراهم کرد، دو عکس گرفتم که ناگهان با فریاد پدر کودک روبه رو شدم، با اعتراض و در حالی که سعی می کرد گوشی را از من بگیرد، مرتب سوال می کرد «با چه اجازه‌ای از فرزندم عکس می گیری؟» …

بر اساس تحقیقات، کتابخوان‌ها به دلیل دایره وسیع واژگان و مهارت‌های حافظه، آدم‌های باهوش‌تری هستند. ذهن آن‌ها در قیاس با آدم معمولی که کتاب نمی‌خواند توانایی درک بالاتری دارد و راحت‌تر و به‌شکل موثرتری می‌توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند.

تعجبی هم ندارد که کتابخوان‌ها آدم‌های بهتری باشند. کتاب خواندن، تجربه زندگی دیگران با چشم غیرواقعی است.

کتابخوان‌ها به روح هزاران آدم و خرد جمعی همه این آدم‌ها دسترسی دارند. آنها چیزهایی دیده‌اند که غیرکتابخوان‌ها امکان ندارد از آن سر درآورند.

علی ای حال، مطالعه و کتاب خواندن، امید به تغییر زندگی و غلبه بر محدودیت‌های موجود را برای ایجاد یک جامعه عادلانه‌تر ارتقا می‌بخشد و از ما آدم‌های بهتری می ‌سازد پس بیاییم به فرزندان خود بیاموزیم که خواندن، لذتی خارق‌العاده دارد و در عین حال، ابزاری برای بهتر شدن است.