تاکسی که میلیون‌ها دلار به سیا ضرر زد

انتشار برخی اسناد طبقه‌بندی شده روایتگر تلاش ناموفق سازمان سیا برای استفاده از گربه رباتیک جهت جاسوسی از اتحاد جماهیر شوروی در سال‌های جنگ سرد است؛ پروژه‌ای که با تصادف حیوان مهندسی شده با یک خودرو کنار گذاشته شد.

گربه­ ها حیواناتی مرموز، آرام و کنجکاوند. وجود همه این ویژگی­ ها است که شاید این حیوان خانگی را به موردی ایده‌آل برای جاسوسی بدل کرده است.

در دهه ۱۹۶۰، آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) میلیون­ ها دلار سرمایه و سال‌ها وقت صرف ساخت یک جاسوس رباتیک شبیه بچه گربه کرد تا از آن برای نفوذ و جاسوسی از اتحاد جماهیر شوروی استفاده کند. گربه مورد نظر اما با یک تاکسی تصادف کرد و خیلی زود آرزوی آمریکایی­ ها بر باد رفت.

در حال حاضر داستان گربه جاسوس تنها به لطف کنار هم چیدن مجموعه ­ای از اسناد محرمانه دوران جنگ سرد قابل روایت شده است.

اطلاعات موجود نشان می­ دهد این پروژه با نام رمز (Operation Acoustic Kitty) در نظر داشته با کاشت یک میکروفن در کانال گوش گربه و یک فرستنده رادیویی کوچک در کنار جمجمه این حیوان به برخی از اطلاعات در مکان­ های حساس دست یابد.

با این تجهیزات، گربه آموزش دیده می­ توانست به سفارتخانه­ های شوروی یا حتی به داخل کاخ کرملین نفوذ و اطلاعات و مکالمات ارزشمندی را برای سازمان سیا جمع ­آوری کند.

اسناد سازمان سیا نشان می­ دهد در آن مقطع آنها موفق شده بودند با نصب برخی از ابزارهای صوتی در گوش گربه تا حدود زیادی هدایت او را نیز به مانند یک ربات کنترل از راه دور در اختیار بگیرند. با این وجود گفته می‌شود که گربه حیوان ایده ­آلی برای فرمان پذیری نیست.

به هر حال هزینه زیادی انجام گرفت، عمل جراحی سختی انجام شد تا نصب باطری­ و سیم کشی­ ها درون بدن گربه انجام گیرد. در این طراحی از دم گربه به عنوان آنتن استفاده شده بود تا اینکه گربه به مرحله آزمایش عملی رسید.

در اولین مورد عملی گربه به یک پارک انتقال داده شد تا به دو نفری که روی نیمکت نشسته بودند نزدیک شده و صدای آنها را ضبط کند. در حالی که در کنار پارک ون مجهزی منتظر ضبط صدا بود؛ ناگهان گربه با یک ماشین تصادف کرد و از بین رفت.

در آن مقطع، افسر ارشد سازمان سیا «ویکتور مارچتی» بر این پروژه نظارت می­ کرد. گفتنی است مارچتی بعداً به منتقد صریح جامعه اطلاعاتی آمریکا بدل شد. وی از نظریه و طرح­ هایی که ریشه در خرافات داشته و از روش­ های غیر انسانی بهره می­ بردند انتقاد کرد. او در رابطه با طرح گربه جاسوس گفته بود: «بررسی نهایی از گربه ­های رباتیک آموزش دیده و استفاده از آنها به عنوان جاسوس ما را متقاعد کرد که این برنامه به صورت عملی به نیازهای تخصصی ما کمک نخواهد کرد. برای ساخت گربه رباتیک میلیون ­ها دلار هزینه شده بود اما این طرح محدودیت­ های زیادی داشت ضمن اینکه برای برخی از تنش­ های ژئوپلیتیک مانند مناقشات هسته­ ای کارآیی بالایی نداشت.»