کودتای اردن؛ گشایش درهای پستوی سلطنتی و تلاش اسرائیلی‌ها برای تبرئه ازتوطئه‌گری

بعد از کودتای تیرماه ۹۵ درترکیه، اردن کشوری بود که در فروردین امسال کودتایی نافرجام را از سرگذراند.  با گذشت چند ماه از این رخداد، اسناد و اطلاعات جدیدی درباره این رخداد انتشار می‌یابد.

«میدل ایست نیوز» خردادماه به نقش احتمالی «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان، «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر وقت اسرائیل و «دونالد ترامپ» رییس جمهور سابق آمریکا  در این ماجرا اشاره کرد.

به نوشته این رسانه، ماجرا از زمانی کلید خورده که طرفداران پروپاقرص طرح «معامله قرن»، پادشاه اردن «عبدالله دوم» را در اجرای این پروژه همراه نمی‌دیدند و سعی داشتند او را از قیمومت مسجد الاقصی کنار بزنند.

در مقابل،  روزنامه اسرائیلی «یدیعوت آحارونوت» توپ را به زمین دولت‌های عربی انداخت و به نقل از آنچه منابع بلند پایه در اردن خوانده، اعلام کرد که عربستان و یکی از رهبران امارات در انجام کودتا در اردن دست داشته‌اند.

با این حال، یکی از رسانه های اردن به نقل از منابع ناشناس مدعی شده فردی که احتمالاً با سازمان های اطلاعاتی اسرائیل ارتباط داشته به حمزه عبدالله (برادر ناتنی پادشاه اردن- عبدالله دوم) که در امان پایتخت این کشور در حبس خانگی نگهداری می شود پیشنهاد همکاری و حمایت داده است.

شاهزاده حمزه در میان حداقل ۱۶ عضو خانواده سلطنتی اردن و سایر مقامات ارشد این کشور قرار دارد که اخیراً بازداشت شده اند. دولت مدعی است کودتا برای برکناری عبدالله دوم از قدرت طراحی شده بود.

ساعاتی پس از بازداشت خانواده سلطنتی نیز ویدئویی از طرف شاهزاده حمزه عبدالله به دست بی.بی.سی رسید که در آن برادر ناتنی ملک عبدالله از حبس خانگی خود خبر داده و گفته بود اقدام آنها برای کودتا به دلیل فساد و بی کفایتی دولت در مقابله با ویروس کرونا انجام شده است.

حمزه در ویدئوی افشاء شده ادعا کرده به دلیل شرکت در جلساتی که سیستم حاکم بر اردن را مورد انتقاد قرار می داد مجازات می شود.

حمزه تا سال ۲۰۰۴ ولیعهد اردن بود تا اینکه از سوی برادر ناتنی اش ملک عبدالله دوم از سمتش خلع شد. ملک عبدالله دوم از سال ۱۹۹۹ و با درگذشت پدرش (ملک حسین) که نزدیک به ۵۰ سال بر این کشور حکومت می کرد قدرت را در اردن در اختیار داشته است.

اختلافی که در میان خاندان سلطنتی اردن شکل گرفته و بخش هایی از آن افشاء شده از اتفاقات بسیار نادر است. بدین خاطر که خانواده سلطنتی اردن محفلی بسیار خصوصی دارد و تصمیمات به صورت محرمانه اتخاذ می شود. از بعدی دیگر اختلاف بروز یافته در یکی از معدود پادشاهی با ثبات خاورمیانه رخ داده است. منتقدان دولت اردن مدعی اند ثبات این کشور شکل ظاهری دارد و نشانه های متعددی از بروز اعتراضات اجتماعی و شکاف در ساختار حاکمیت گزارش شده است.

در این رابطه بزرگ‌ترین آژانس خبری اردن، آمون (Ammon)  با استناد به منابع آگاه ادعا کرد که یک تاجر اسرائیلی با خانواده حمزه ارتباط برقرار کرده و پیشنهاد داده آنها را با استفاده از هواپیمای شخصی از اردن خارج سازد.

این گزارش همچنین مدعی است آقای شاپوشنیک (Roy Shaposhnik) قبلا با آژانس اطلاعات خارجی اسرائیل موساد در ارتباط بوده است. شاپوشنیک که برای مدتی به عنوان مشاور نخست وزیر سابق اسرائیل «ایهود اولمرت» خدمت کرده امروز با راه اندازی شرکت (RS Logistical Solutions) شعبات متعددی در کشورهای خارجی دارد.

شاپوشنیک ارائه پیشنهاد فوق را تایید و دلیل این اقدام را دوستی نزدیک با حمزه عنوان کرده است. با این حال او هرگونه ارتباط با موساد را انکار و خود را یک بازرگان ساکن اروپا توصیف کرده که هرگز با سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل ارتباط نداشته است.

چند روز بعد از کودتا، وزیر جنگ اسرائیل «بنی گانتز» موضوع کودتای ادعایی را یک مسئله داخلی عنوان کرد و گفت اسرائیل آماده است تا به اردن به جهت ارتباط امنیتی محکمی که بین طرفین وجود دارد برای عبور از این موقعیت کمک کند.