«خطای انسانی» بزرگ و خطای غیرانسانی بزرگ‌تر

پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین دقیقا یک سال پیش (۱۸دی‌ماه ۹۸) و در ساعت ۶ و ۲۰دقیقه بامداد هدف پدافند هوایی سپاه قرار گرفت و همه ۱۷۶ سرنشین آن جان باختند.

چند روز بعد از این رخداد و به دنبال کش‌وقوس‌های فراوان، سردار حاجی‌زاده فرمانده هوافضای سپاه اعلام کرد که حادثه بر اثر یک خطای انسانی رخ داده است؛ گفته‌هایی بسیاری را خشمگین کرد، منجر به برگزاری تجمعات اعتراضی شد و هنوز هم بسیاری با خشم و تاثر از این «خطای انسانی» سخن می‌گویند.

این در حالی است که خطای ساختاری (می‌شود خواند غیرانسانی) بزرگتری که از دهه‌ها پیش از حادثه در جریان بود، هنوز پا برجا است.

۱۴۶نفر از جانباختگان هم‌وطن و در میانشان شمار قابل‌توجهی دانش‌آموختگان و نخبگان و دانشجویان ایرانی‌تبار بوده‌اند؛ کسانی که هر کدام به دلیلی از خاک خود کوچ‌کرده و ترجیح داده‌ بودند در کشوری غیرِ ایران زندگی کنند.

با گذشت یک سال از این واقعه، از جمله اقداماتی که صورت گرفت شناسایی قربانیان به عنوان شهید بود اما برای جبران خطای بزرگتر یعنی جلوگیری از فرار هزاران هم‌وطن تنها و تنها عوارض خروج از کشور افزایش یافت.

به این ترتیب، کرونا در این زمینه موثرتر عمل کرد و اگر این بیماری عالمگیر مرزها را نمی‌بست، تعداد بیشتری از ایرانیان خاک خود را ترک می‌کردند.

در حالی که هم چوب خطای انسانی را خوردیم، هم از مرگ هموطنانمان اشک ریختیم و هم حکم پرداخت جریمه و دیه برای عاملان حادثه صادر شد، بارقه‌ای برای تغییر خطای ساختاری به چشم نمی‌آید و این، التیام دردِ جان‌باختن ده‌ها هم‌وطن را دشوارتر می‌سازد.