«شفافیت آرا»؛ طرح پرحاشیه و تبصره‌دار

طرح «شفافیت آرا» به زودی به صحن علنی می‌رود. بر اساس این طرح برای نخستین بار شاهد علنی شدن و پخش زنده جلسات کمیسیون‌ها، الزام به انتشار آرای نمایندگان، انتشار گزارش عملکرد و هزینه‌های سفر نمایندگان و… خواهیم بود.

به گزارش ایران مامن، میانه سال ۹۸ بود که طرح موسوم به شفافیت آرا در مجلس دهم رد شد. هراس از تبعات رای آشکار باعث شد نمایندگانِ اغلب وابسته به فراکسیون‌های امید و مستقلین با وجود حمایت‌های رسانه‌ای از طرح، به آن رای منفی بدهند.

در واکنش به این رخداد بود که بسیاری از اعتراضات روانه بهارستان شد از جمله «علیرضا پناهیان» واعظ اصولگرای پایتخت در سخنرانی خود فریاد کشید «آی مجلس شورای اسلامی آدم باش! چه کسی به شما حق داده که شفاف رأی ندهید و شفاف رأی‌دادن را تفتیش عقاید بدانید؟ بگویید چه غلطی می کنید و چه چیزی را دارید از ملت پنهان می‌کنید؟»؛ حملاتی که البته در مقابل مجلس یازدهم تکرار نشد.

مجلس یازدهم بهمن پارسال با وجود تصویب شفافیت آرا در کمیسیون آیین‌‌نامه داخلی با آن مخالفت کرد و دو سوم مورد نیاز تصویب حاصل نشد. حالا قرار است دوباره این طرح در دست بررسی قرار گیرد.

این طرح تنها مربوط به رای دادن‌ها در کمیسیون‌ها و جلسات علنی نیست بلکه شامل شفافیت در دیگر حوزه‌ها و فرایندهای قانونگذاری هم می‌شود از جمله انتشار مشروح مذاکرات کمیسیون‌‌های تخصصی، حاضران و غایبان جلسات و همین طور از این به بعد شاهد انتشار اسامی کسانی که در مجلس رای نمی‌دهند یا رای ممتنع می‌دهند همچنین شفاف شدن نتیجه عملکرد و هزینه‌های سفرهای نمایندگان خواهیم بود.

مهم‌ترین شفاف‌سازی‌‌های طرح

از جمله مهم‌ترین شفافیت‌‌هایی ‌که این طرح در فرایند قانون‌گذاری و انتشار آرای نمایندگان انجام می‌دهد الزامی شدن انتشار مشروح مذاکرات کمیسیون‌‌های تخصصی و آرای نمایندگان به تفکیک آرای‌شان است بعلاوه:

الزامی شدن انتشار عمومی مشروح مذاکرات ظرف حداکثر یک ماه.

الزامی شدن انتشار عمومی برنامه هفتگی مجلس ۳ روز قبل از برگزاری جلسات.

امکان حضور سایر نمایندگان در جلسات هیئت رئیسه.

الزامی شدن انتشار مشروح مذاکرات هیئت رئیسه برای نمایندگان.

امکان انتشار آرای هیئت رئیسه به تفکیک موافق، مخالف و ممتنع برای نمایندگان.

الزام به برگزاری علنی جلسات کمیسیون های تخصصی مجلس.

الزام به انتشار عمومی دستور کار کمیسیون ها تا ۳ روز قبل از تشکیل جلسه.

الزام به انتشار عمومی مشروح مذاکرات جلسات کمیسیون های تخصصی.

ایجاد بستر قانونی پخش زنده مذاکرات جلسات کمیسیون های تخصصی از صداوسیما.

الزام به انتشار عمومی حاضران و غایبان و آرای مخالف، موافق، ممتنع و بدون رای در جلسات کمیسیون.

الزام به برگزاری علنی جلسات بررسی طرح ها و لوایحی که وفق اصل ۸۵ قانون اساسی برگزار می شوند.

الزامی شدن انتشار گزارش سفر، هزینه ها و نتایج ماموریت کاری نمایندگان.

الزامی شدن انتشار عمومی اسامی غایبان و حاضران.

الزامی شدن انتشار آرای نمایندگان در صحن علنی به تفکیک مخالف، موافق، ممتنع و رای نداده.

تبصره‌های اصلی

تبصره ۱ از ماده ۴: ‌در صورت اضطرار که رعایت امنیت کشور ایجاب نماید، هرگاه وزیر ذی‌ربط یا بالاترین مقام دستگاه مربوط یا حداقل یک‌ چهارم از اعضای کمیسیون درخواست نمایند برای موضوع مورد بحث جلسه غیرعلنی تشکیل شود، با تصویب کمیسیون، جلسه صرفاً برای رسیدگی به همان موضوع، غیرعلنی می‌شود.

‌ تبصره۲ از ماده ۱۱: در مواردی که حداقل ۱۵ نفر از نمایندگان رأی گیری مخفی با ورقه را برای غیر از موارد مندرج در این ماده درخواست نمایند، پس از توضیح نماینده پیشنهاد دهندگان به مدت حداکثر ۵ دقیقه، رأی گیری به عمل می آید و در صورت تصویب، برای آن موضوع رأی گیری مخفی با ورقه انجام می شود. این تبصره شامل لوایح مربوط به عهدنامه ها، مقاوله نامه ها، قراردادها و موافقت نامه های بین المللی نمی شود.