الاکلنگ سود بانکی

ایران مامن : رئیس کل بانک مرکزی عصر جمعه سیزدهم تیرماه در صفحه اینستاگرام خود از افزایش نرخ کف و سقف سود بانکی خبر داد.

به نوشته «عبدالناصر همتی»، مسیر اعمال سیاست پولی نیز به سمت نرخ سودی پیش می‌رود که در بازار بین بانکی و در دامنه دالان کف و سقف، که از فردا بین ۱۳ و  ۲۲ درصد خواهد بود، توسط بانک مرکزی مدیریت می‌شود.

از نگاه تحلیلگران اقتصادی، این تصمیم اثرات مهمی در سمت و سوی و روند حرکت نقدینگی خواهد داشت. به همین خاطر رسانه‌ها و تحلیلگران اقتصادی امروز به طور  ویژه به این موضوع پرداختند.

به نوشته روزنامه ایران، در روزهایی که به‌دلیل رشد نرخ ارز، ارزش ریال با افت زیادی همراه بوده است، افزایش نرخ سود پرداختی به سپرده بانک‌ها باعث رشد نرخ سود در بازار بین بانکی و تأثیر بر سایر نرخ‌های بازار خواهد شد و بدین ترتیب سرمایه‌گذاری در ریال با جذابیت بیشتری همراه می‌شود، یعنی همان هدف افزایش ارزش پول ملی که بانک مرکزی دنبال می‌کند. جمع‌آوری نقدینگی در اختیار بانک‌ها که به اعتقاد کارشناسان در یک‌سال اخیر بشدت افزایش یافته است، از طریق افزایش نرخ سود و همچنین خرید اوراق بدهی دولتی باعث می‌شود ضمن مدیریت نقدینگی، نوسان در سایر بازارهای دارایی نیز تحت تأثیر قرار گیرد.

روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی اقدام بانک مرکزی در افزایش نرخ سود سپرده‌گذاری به ۱۳ درصد را به «ضدحمله دوم به نقدینگی» تعبیر کرد و نوشت: پس از اولین افزایش نرخ بهره کف از ۱۰ درصد به ۱۲ درصد، اکنون سیاست‌گذار پولی دومین ضدحمله را ترتیب داده است تا سپرده بانک‌ها نزد بانک مرکزی افزایش یابد. با این اقدام، هدف کوتاه‌مدت سیاست‌گذار یعنی قبض نقدینگی و به تبع آن کنترل نوسانات بازارها پیگیری می‌شود. هدف میان‌مدت نیز حرکت نرخ بهره در اقتصاد به سمت تورم هدف است.

تصمیم اخیر سیاست‌گذار پولی در افزایش نرخ سود کف کریدور که با برداشتن موانع برای اثرگذاری آن بر نرخ سیستم بانکی نرخ کوتاه مدت را افزایش می‌دهد، نه‌تنها بازگشت به منطق بانکداری مرکزی، بلکه صف‌آرایی در مقابل دشمنی مشترک (تورم) است که آرامش را از زندگی تمامی ایرانیان ربوده است. افزایش نرخ سود تنها ابزار کارآمدی است که می‌تواند نتیجه نهایی جنگ با تورم را مشخص کند.

«مرتضی عزتی» عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس این نرخ سود را به‌دلیل داشتن ضریب ریسک پایین برای سرمایه‌گذاران و نیز خصیصه باثبات بودن برای بانک‌ها جذاب دانسته که باعث کاهش برداشت از بانک مرکزی خواهد شد. به گفته عزتی، این سیاست باعث می‌شود نقدینگی مدیریت و کاهش یابد و به میزان نقدینگی که جذب می‌شود روی نرخ تورم نیز تأثیر داشته باشد.

«کمیل طیبی» اقتصاددان هم بر این باور است، با این اقدام انگیزه بانک‌ها برای سپردن نقدینگی مازاد خود نزد بانک مرکزی افزایش می‌یابد و بانک مرکزی نیز می‌تواند با جمع‌آوری نقدینگی نزد بانک‌ها، اهداف سیاستی خود را دنبال کند. یکی از آثار افزایش نرخ سود سپرده‌های بانک‌ها نزد بانک مرکزی این است که می‌تواند به واقعی‌تر شدن نرخ سود در اقتصاد ایران بینجامد.

با وجود این تحلیل‌ها، تغییر چندباره نرخ سود بانکی ظرف چند ماه اخیر به رغم برخی مزایا و تبعات مثبت می‌تواند خود نشانه‌ای از عدم قطعیت در راس تصمیم‌سازی پولی و مالی کشور بوده و در درازمدت بر بی‌اعتمادی به این سیاست‌ها بیافزاید.