سه‌گانه رئیسی-پوتین-اردوغان از سوریه تا اوکراین و برجام

سفر «ولادیمیر پوتین» به تهران و دیدار سه‌جانبه وی با همتایان ایرانی و ترک هر چند در قالب مذاکرات موسوم به نشست «صلح آستانه» برای برقراری صلح در سوریه پیش‌بینی شده است، اما تحلیلگران انتخاب تهران به عنوان یکی از معدود مقاصد سفر رئیس جمهور روسیه پس از آغاز درگیری‌های نظامی در اوکراین را یک پیام مهم برای غرب می‌دانند؛ سفری در جهت تحکیم روابط مسکو و تهران و موازنه جدید قدرت شرق در جهت افول بلوک غرب.

این نخستین حضور رهبر روسیه در ایران بعد از ریاست جمهوری «سیدابراهیم رئیسی» است. پوتین پیش از این چهار بار به تهران سفر کرده است. سفر اول او ۲۴ مهر ۱۳۸۶ و در دوره اول ریاست جمهوری «محمود احمدی‌نژاد» به منظور شرکت در دومین اجلاس سران کشورهای حاشیه دریای خزر انجام شد.

به گزارش ایران مامن، روزنامه «جوان» در صفحه نخست امروز خود با تیتر «نظم جدید منطقه با سفر پوتین و اردوغان به تهران» آورد: حضور پوتین در تهران که در بحبوحه جنگ اوکراین و پس از سفر بایدن به منطقه انجام می‌شود نشان می‌دهد که روس‌ها تلاش می‌کنند مناسبات خود را با ایران تقویت کرده و ابتکار عمل منطقه‌ای را به دست بگیرند و اجازه جولان به آمریکا و متحدانش ندهند. نوزدهمین دور مذاکرات آستانه درباره بررسی بحران سوریه امروز (سه‌شنبه) در تهران برگزار می‌شود و ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان، رؤسای جمهور روسیه و ترکیه هم به تهران سفر می‌کنند تا درباره اوضاع کنونی سوریه با یکدیگر رایزنی کنند.

تصویری از دیدار روز سه شنبه ۲۸ تیرماه رئیس جمهوری ترکیه با رهبر انقلاب

این نشست در حالی برگزار می‌شود که ترکیه در هفته‌های اخیر بارها اعلام کرده که قصد دارد عملیاتی را در شمال سوریه انجام دهد و نگرانی‌ها نسبت به تشدید تنش‌ها افزایش یافته است.

به گزارش روزنامه «وال‌استریت‌ژورنال» به گفته «فئودور لوکیانوف» مدیر هیئت مشاوره کرملین در سیاست خارجی و دفاعی، مسکو در این دیدار تأکید خواهد کرد که به‌رغم مشغول بودن در جنگ اوکراین، همچنان بازیگر کلیدی در سوریه خواهد ماند.

این روزنامه نوشت: ترکیه به‌عنوان میزبان دو دور مذاکرات شکست‌خورده روسیه و اوکراین، قصد دارد از این ملاقات برای اصرار بر انجام عملیات علیه کردهای شمال سوریه استفاده کند. گفته می‌شود در نشست تهران در مورد تحولات اخیر در سوریه و مبارزه با تروریسم از جمله علیه داعش و «پ. ک. ک» و بازگشت داوطلبانه پناهجویان سوری به سوریه گفت‌وگو کنند. ترکیه قصد دارد روسیه و ایران را برای انجام عملیات خود در سوریه متقاعد کند، اما روس‌ها پیش‌تر درباره هرگونه ماجراجویی جدید آنکارا در خاک سوریه هشدار داده‌اند.

دولت ایران هم که میزبان این نشست است پیش از این درباره هرگونه تنش‌زایی با آغاز این عملیات و افزایش بی‌ثباتی در سوریه هشدار داده است.

«خبرگزاری فرانسه» درباره رایزنی روسای جمهوری سه کشور در تهران آورده سه طرف دیدگاه‌های متفاوتی درباره سوریه دارند که قصد دارند در نشست تهران دیدگاه‌های خود را هماهنگ کنند از تنش و بی‌ثباتی بیشتر در منطقه جلوگیری کنند.

روسیه، ترکیه و ایران در سال‌های اخیر مذاکراتی را درباره سوریه به عنوان بخشی از «روند صلح آستانه» برای پایان دادن به بیش از ۱۱ سال درگیری در این کشور خاورمیانه برگزار کرده‌اند. هرچند ۱۸ دور برگزاری مذاکرات درباره سوریه تاکنون نتایج ملموسی در پی نداشته است، اما رؤسای سه کشور تلاش می‌کنند از افزایش تنش‌ها در سوریه در برهه کنونی جلوگیری کنند. دیدار روز سه‌شنبه همچنین باعث خواهد شد اردوغان اولین دیدار چهره به چهره خود را با رئیس‌جمهور روسیه از زمان آغاز عملیات ویژه نظامی مسکو در اوکراین برگزار کند.

علاوه بر آنچه گفته شد برخی ناظران از جمله یک عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس اعلام داشته سفر پوتین در تعیین تکلیف برجام بی‌تاثیر نیست و ممکن است روسای دو کشور درباره برجام و سرنوشت آن با هم مذاکره کنند.

موضوع دیگری که بر اهمیت این سفر می‌افزاید، دیدار روسای جمهوری سه کشور بعد از سفر خاورمیانه‌ای «جو بایدن» به اراضی اشغالی و عربستان است که تصویری از یک دوگانه شرقی- غربی را ارائه می‌دهد.