تناقضات و مداخلات سیا؛ از پاکستان تا ایران

گزارش اخیر مجله «فارین پالیسی» بار دیگر نگاه‌ها را به نقش آمریکا در تغییرات سیاسی تازه در کشورها خصوصی شرقی‌ها دوخته است. به نوشته فارین پالیسی، اعتراضات مردمی محیطی مساعد برای سازمان‌های اطلاعاتی ایجاد می‌کند، اما سیا باید در چین، ایران و روسیه با احتیاط اقدام کند.

در همین ارتباط، «پیتر کرونو» خبرنگار سابق شبکه «ای‌بی‌سی» آمریکا در توئیتی می‌نویسد: به نظر می‌رسد دخالت در امور کشورهای دیگر فقط اگر توسط آمریکا صورت بگیرد اشکال ندارد.

به گزارش ایران مامن، نکته قابل تامل اینکه مداخلات سیا تنها مربوط به کشورهای متخاصم و رقیب واشنگتن نیست. در حالی که «عمران خان» نخست وزیر سابق پاکستان مدعی شده بود آمریکا در برکناری و بازداشت وی (مهرماه ۱۴۰۱)  نقش داشته که اخیرا شواهدی مطرح شده که نشان می دهد دولت وی با یک شرکت وابسته به یکی از افسران سازمان سیا برای دفاع از مواضع او در واشنگتن قرارداد رسمی امضاء کرده بود. اگرچه شاید در بدو امر این موضوع حکایت از نوعی تناقض داشته باشد، اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد رخ دادن چنین رویدادهایی را می‌توان در اختلاف‌نظر موجود در بخش‌های مختلف ساختاری سیاسی ایالات متحده ردگیری کرد. موضوعی که مسبوق به سابقه است.

بر مبنای یک گزارش محلی در پاکستان حزب «تحریک انصاف پاکستان» (PTI)، و نخست وزیر سابق این کشور یعنی عمران خان در زمان قدرت از کهنه سرباز سابق سازمان سیا و شرکت او برای لابی و مدیریت روابط اسلام آباد -واشنگتن استفاده کرده‌اند. گزارشی که «نیوز اینترنشنال» پاکستان ارائه داده نشان می دهد زیر نظر یک افسر سابق سازمان سیا یک شرکت مشاور آمریکایی با عنوان (Grenier Consulting LLC) فعال بوده و خدماتی هم به عمران خان ارائه داده است. این شرکت مشاور آمریکایی را رابرت «لورن گرنیر» تاسیس و اداره می کرده و سال گذشته زمانی که حزب انصاف پاکستان قدرت را در اختیار داشت با آنها همکاری داشته است.

گفته می‌شود قرارداد همکاری با این شرکت از سوی دستیار ویژه عمران خان (افتخار ارحمن درانی) در ژوئیه ۲۰۲۱ و تحت نظارت مقام های ارشد حزب تحریک انصاف و مقام های دولت پاکستان امضا شده است. گفتنی است گرنیر یکی از کهنه سربازان سازمان سیا است که در زمان تهاجم آمریکا به افغانستان در سال ۲۰۰۱ رئیس ایستگاه سیا در اسلام آباد بوده و بعداً از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶ به عنوان عالی ترین مقام ضدتروریسم این آژانس خدمت کرده است. طبق اسناد مرتبط با قانون ثبت نمایندگان خارجی، قرارداد ما بین شرکت و درانی (به نمایندگی از دولت و حزب تحریک انصاف پاکستان) شش ماهه بوده (از اول مه تا اکتبر ۲۰۲۱) و ۲۵ هزار دلار در ماه ارزش داشته است. البته گرنیر در حال حاضر این خبر را تایید یا رد نکرده است.

طبق این اسناد این شرکت می بایست از ارتباطات خود با مقام‌های آمریکا در هر دو قوه مجریه و مقننه و همچنین با اتاق‌های فکر و سایر افراد مطلع جهت ارائه مشورت به مشتری استفاده کند. این شرکت متعهد شده بود برای توسعه روابط سازنده بین دولت آمریکا و دولت پاکستان به طرف پاکستانی شفاهی و کتبی مشاوره ارائه دارد. همچنین این شرکت متعهد بود با افراد آگاه در بخش‌های دولتی و خصوصی آمریکا و پاکستان ارتباط گرفته و برای تقویت روابط سازنده بین دو کشور نظریات مشورتی ارائه نماید.

استخدام شرکت های لابی جهت گسترش یا تبلیغ منافع یک واحد تجاری اقدامی معمول در آمریکا محسوب می شود. ضمن اینکه اخیرا شواهد متعددی از لابی افسران وابسته به سازمان سیا برای نجات افراد و گروه‌های مورد حمایت آمریکا گزارش شده است. با این حال مورد عمران خان و حزب او از آن رو از اهمیت برخوردار است که او در اواخر دوره قدرت، آمریکا را به توطئه برای برکناری متهم می‌کرد. حل این تناقض احتمالاً به رقابت گروه های متعدد قدرت در ساختار سیاسی آمریکا ارتباط دارد. موضوعی که البته نیاز به تحقیق و بررسی جداگانه دارد.