صحنه انتخاباتی ترکیه و اهمیت آن برای ایران

انتخابات ترکیه برای ایران به دلایل مختلف اهمیت دارد و به همان اندازه اهمیتش، نتیجه نهایی آن دارایی پیچیدگی‌هایی برای تهران است. برخی می‌گویند در تهران بسیاری منتظرند دوران پسااردوغان شروع شود زیرا «رجب طیب اردوغان» در پرونده‌هایی مانند سوریه و در حمایت از «الهام علی‌اف» همتای آذربایجانی‌اش علیه جمهوری اسلامی ایران خصمانه عمل کرده و ابرپروژه‌های سدسازی مانند داپ و گاپ که طی سال‌های اخیر پیش برده، وضعیت بسیار سختی را برای همسایگانش رقم زده است.

به گزارش ایران مامن، از سوی دیگر و با توجه به اینکه گفته می‌شود ترکیه سال‌ها یکی از مجاری مهم دورزدن تحریم‌ها بوده و اردوغان در ازای سودی سرشار، همکاری زیادی را در این زمینه داشته و نیز به خاطر غربگرا بودن «کمال قلیچدار اوغلو» اصلی‌ترین رقیب رئیس‌جمهوری فعلی، گروهی پایان عصر بیست ساله اردوغان را به زیان ایران می‌بینند.

و اما درباره اینکه آرایش صحنه سیاسی ترکیه چند روز مانده به انتخابات ۱۴ می ۲۰۲۳ (بیست و چهارم اردیبهشت‌ماه) چگونه است باید گفت در این انتخابات حدود ۶۴ میلیون نفر برای رای دادن واجد شرایطند که سه میلیون نفر از آنان خارج از خاک ترکیه به سر می‌برند و تا ۹ می ۲۰۲۲ باید آراء خود را به صندوق‌های رای بیاندازند. هر کدام از نامزدها که بیش از ۵۰ درصد آراء را به دست آورد، پیروز انتخابات است، در غیر این صورت در ۲۸ می دور دوم انتخابات میان۲ نامزد برتر برگزار خواهد شد.

در این انتخابات دو ائتلاف بزرگ علیه اردوغان و حزب حاکم عدالت و توسعه تشکیل شده است؛ یکی ائتلاف ملت که از ۶ حزب شکل گرفته و دیگری ائتلاف کُردی و چپ‌گرای کار و آزادی که در هدف با ائتلاف ملت موازی هستند اما بنابه دلایلی تصمیم گرفته مستقل باشند.

در مانیفست ائتلاف ملت دو نکته مهم وجود دارد؛ یکی تقسیم قدرت که اعضای ائتلاف بر سر آن به یک جمع‌بندی رسیده‌‍ و تصمیم گرفته‌اند که بعد از پیروزی، رهبران پنج حزب جزو معاونان قلیچدار اوغلو باشند و دوم اینکه این ائتلاف متعهد شده در صورت پیروزی به سیستم ریاستی که اردوغان از سال ۲۰۱۷ روی کار آورده پایان دهند و همچنین قوانینی مانند حق وتوی ریاست جمهوری جایگزین قوانین پیشین شود. ریشه ائتلاف ملت به انتخابات شهرداری‌ها باز می‌گردد که در انتخابات ۲۰۱۹ مهمترین پیروزی بود که حزب جمهوریخواه خلق توانست در مقابل حزب عدالت و توسعه به دست آورد.

ستون ائتلاف سوسیال‌دموکرات‌های خلق به رهبری قلیچدار اوغلو هستند. او خود را به عنوان یک علوی معرفی کرد که این نوع معرفی خط فرضی میان او به عنوان نماینده اقلیت در مقابل یک رئیس جمهور اهل سنت پوپولیست ترسیم کرده است. همین امر هم باعث شد تا بسیاری از مخالفان به او گرایش پیدا کنند و امید بسیاری برای آنها ایجاد شود. حزب دوم حزب ملی‌گرای سکولار خوب به رهبری خانم مرال آکشنر است. حزب سوم سوئیچر پارتی به رهبری داوود اوغلو، حزب چهارم محافظه‌کاران اسلامی سعادت، حزب پنجم حزب دموکراسی و پیشرفت به رهبری علی باباجان و حزب ششم حزب دموکرات پارتیسی به رهبری آقای اویسال است.

ائتلاف کار و آزادی ائتلافی رادیکال و کُردگرا است که در زمره ائتلاف ملت نیستند اما همگام و همسو و هم هدف با آن هستند. این ائتلاف از احزاب زیادی تشکیل شده که مهمترین آنها حزب کُردگرای دموکراتیک خلق به رهبری صلاح‌الدین دمیرتاش است.

نامزد سوم بعد از اردوغان و قلیچدار اوغلو، «سینان اوغان» از حزب ظفر است. او شخصیتی آکادمیک و موسسه تحقیقاتی به نام ترک سام دارد و یک ناسیونالیست افراطی است که احزاب کوچک افراطی ناسیونالیست را رهبری می کند. او در سیاست خارجی به همگرایی کشورهای ترک منطقه اعتقاد دارد.

«محرم اینچه» هم چهارمین نامزد است که در سال ۲۰۱۸ نماینده حزب جمهوریخواه خلق بود و توانست ۳۰ درصد آراء را به خودش اختصاص دهد. او در این دوره از انتخابات از ابتدا قرار بود نماینده حزب ظفر باشند اما به دلیل نرسیدن به توافق نماینده حزب هوملند پارتی شد.

در این رقابت‌ها دگراندیشان و بسیاری از مردم ترکیه امید زیادی به ائتلاف ملت دارند اما انتقادهایی هم بر این ائتلاف وارد شده است. بسیاری معتقدند که این ائتلاف تنها یک هدف مشترک دارد و آن هم برکناری اردوغان است اما زمانی که این هدف مشترک به دست آمد ائتلاف‌کننده‌ها وجهی مشترک ندارند یا در دستور کار ممکن است با هم متفاوت باشند و این اتفاق می‌تواند در سیاستگذاری داخلی و خارجی اثرات سوء برجای گذارد.