زلزله مراکش و باز هم مساله پیش‌بینی

کمتر از یک سال بعد از آنکه مراکشی‌ها در جام جهانی قطر، جهان را به لرزه و شادی را به کشورشان آوردند، دچار زلزله‌ای شدند که از ۱۹۶۰ به این سو بی‌سابقه بوده است.

به گزارش «یورونیوز»  بسیاری از خانواده‌ها در مراکش تا ساعات اولیه یکشنبه دور هم جمع شدند و دومین شب را در خیابان‌ها گذراندند چراکه مرگبارترین زمین‌لرزه مراکش در بیش از نیم قرن گذشته باعث شد بسیاری این ترس را داشته باشند که خانه‌هایشان دیگر امن نیست.

طبق گزارش مرکز تحقیقات علمی و فنی مراکش، زمین‌لرزه سحرگاه شنبه ۷ ریشتر بود و قوی‌ترین زلزله‌ای است که تاکنون در مراکش اندازه‌گیری شده است؛ زلزله‌ای که به نوشته یورونیوز باعث شد بسیاری از خانه‌های گِلی در روستاها «پودر» شوند.

وزارت کشور مراکش شامگاه شنبه اعلام کرد که این حادثه دست کم ۲۰۱۲ کشته و ۲۰۵۹ زخمی برجای گذاشته است که وضعیت ۱۴۰۴ نفر وخیم است.

علاوه بر فاجعه انسانی مرگ صدها نفر در این حادثه طبیعی، آثار این زمین‌لرزه خود را در مناطق قدیمی این کشور بیشتر نشان داده و باعث شده برخی بناهای تاریخی مراکش فروبریزد.

به نوشته «شرق»، گزارش‌ها نشان می‌دهند بسیاری از ساختمان‌های این شهر قدیمی که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد، آسیب دیده‌اند. تصاویر دیگری که به‌صورت آنلاین به اشتراک گذاشته شده است، مردمی را نشان می‌دهد که در نزدیکی مسجد الکتبیه متعلق به قرن دوازدهم و یکی از مشهورترین مکان‌های دیدنی شهر در حال دویدن و فریادزدن هستند. رسانه‌های مراکشی گزارش داده‌اند که مسجد آسیب دیده اما وسعت آسیب هنوز مشخص نشده است. مناره ۶۹ متری این مسجد با نام «بام مراکش» شناخته می‌شود. مراکشی‌ها همچنین ویدئوهایی را منتشر کرده‌اند که نشان می‌دهد بخش‌هایی از دیوارهای قرمز معروف اطراف شهر قدیمی مراکش که یک سایت میراث جهانی یونسکو به حساب می‌آید آسیب دیده است.

به گزارش ایران مامن، بعد از وقوع این زمین‌لرزه علاوه بر پیام‌های تسلیت و همدردی و اعلام آمادگی برای کمک به مراکشی‌ها و انتشار تصاویر ویرانی‌ها بسیاری از رسانه‌ها به حواشی این حادثه طبیعی و پیامدهایش پرداختند؛ از انتشار تصویر جوانی عریان که اسباب‌بازی دیجیتالی خود را به عنوان بازارزش‌ترین داشته‌اش از ترس زلزله به خیابان آورده بود تا تصاویر شادمانی الجزایری‌ها پشت مرز مراکش به دلیل خصومت تاریخی این دو کشور.

در این میان، برخی کانال‌های مجازی و رسانه‌ها به موضوع پیش‌بینی‌پذیری زلزله و ابعاد آن پرداختند. «عید الترازی» استاد زلزله‌شناسی در اردن به «الجزیره» گفت: صدها پس لرزه ممکن است رخ دهد. …مردم باید از ساختمان‌هایی که مستحکم نیستند دوری کنند؛ زیرا مستعد ریزش هستند. ما انتظار داریم پس‌لرزه‌ها برای سه تا چهار هفته ادامه داشته باشد.

زلزله مراکش همچنین مجددا نام زلزله‌شناس هلندی را بر سر زبان‌ها انداخت. «فرانک هوگربیتس» هلندی، فردی است که چند روز قبل از وقوع زلزله مرگبار در مرز ترکیه و سوریه درروز ششم فوریه، چنین زمین لرزه ای را در توئیتر پیش بینی کرده بود و بعد از این اتفاق به شهرتی جهانی رسید.

به نوشته «خبرآنلاین» دوباره نام فرانک هوگربیتس بر سر زبان‌ها افتاده است با با توییت‌ چند روز پیشش که احتمال زلزله در مناطقی نزدیک به مراکش را مطرح کرده بود. او با انتشار عکس زیر از احتمال وقوع زلزله در مناطق مشخص شده در نقشه خبر داده بود.

فرانک هوگربیتس چهره‌ای سرشناس در فضای مجازی شده که صفحه توییترش به تنهایی بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار دنبال‌کننده دارد. او مدعی است که در زمینه ارتباط بین همترازی اجرام آسمانی با فعالیت لرزه‌ای در زمین پژوهش می‌کند و ادعاهایش بر اساس این پژوهش‌هاست. در حقیقت به باور هوگربیتس همترازی زمین با دیگر سیاره‌ها جاذبه‌ای کافی برای ایجاد زمین‌لرزه در زمین‌ ایجاد می‌کند.

این در حالی است که تردیدهای بسیاری درباره پیش‌بینی‌پذیری زلزله وجود دارد. الترازی، استاد دانشکده لرزه شناسی و بلایای طبیعی دانشگاه هاشمی اردن در گفت‌وگو با «اسپوتنیک عربی» با بیان این که «شدت زمین لرزه مراکش برابر با قدرت ۲۵ بمب هسته ای بوده است» اظهار داشته اینها معمولا غیر قابل پیش بینی هستند، زیرا دلایل زیادی وجود دارد که به خاطر آنها دانشمندان نمی توانند این را بدانند که زمین لرزه چه زمانی رخ می دهد، اما در مواردی نادر زمین لرزه می تواند با افزایش فعالیت پوسته زمین همراه باشد و قبل از زلزله اصلی چند زمین لرزه با شدت کم، حدود ۳ یا ۴ ریشتر، رخ می دهد.

به گفته الترازی همچنین ممکن است برخی تغییرات در میدان مغناطیسی کانون زلزله، میدان الکتریکی یا سایر سطوح زمین رخ دهند، اما این تغییرات دائمی هستند و به این دلیل دانشمندان نمی توانند به آنها اتکا کنند تا برای پیش‌بینی چنین زمین لرزه هایی تلاش کنند.