ناتو هم زنانه می‌شود؟

برگزاری اجلاس سران پیمان آتلانتیک شمالی در ویلنیوس لیتوانی در تیرماه امسال (جولای ۲۰۲۳) نگاه بسیاری را به موضوعاتی مانند مقابله با روسیه، تغییرات آب و هوایی، حملات سایبری و … جلب کرد. با این حال ریاست ناتو نیز موضوع مهمی در اجلاس تابستان گذشته بود.

به گزارش «یورونیوز»، دبیر کل نروژی ناتو که پیشتر اعلام کرده بود قصد دارد از سمت خود کناره‌گیری کند، برای دومین بار برای یک دوره یک‌ساله همچنان در این جایگاه حضور خواهد داشت و بنا شد در سال ۲۰۲۴ فرآیند انتخاب دبیرکل جدید برای این ائتلاف انجام شود.

موکول کردن این فرآیند به سال ۲۰۲۴ احتمالا از آن جهت صورت می‌گیرد که در آن زمان انتخابات پارلمان اروپا برگزار می‌شود و احتمال تغییر مجدد بسیاری از مشاغل و جایگاه‌های اصلی در اتحادیه اروپا وجود دارد. جستجو برای انتخاب دبیرکل ناتو نه یک فرآیند رقابتی که یک روند سیاسی است و برای این منظور باید طیف وسیعی از منافع کشورهای عضو در نظر گرفته شود. طبیعی است که برای این منظور کشورهای عضو در روندهایی دیپلماتیک با یکدیگر می‌جنگند تا اولویت‌های خود را پیگیری و شانس نامزد مدنظر خود را برای تصدی این پست افزایش دهند.

برخی کارشناسان با تاکید بر تقویت نگرش‌ها زنانه در نهادهای مختلف غربی بر این نظرند که شانس یک زن برای نشستن در جایگاه «ینس استولتنبرگ» که نزدیک به یک دهه دبیرکل ناتو بوده بسیار زیاد است.

یک سنت غیررسمی اما جا افتاده در ناتو وجود دارد که همواره یک اروپایی به عنوان دبیر کل منصوب می‌شود اما در عین حال یک آمریکایی در جایگاه فرمانده عالی اروپا قرار می‌گیرد . جالب اینجا است که دبیر کل ناتو هرگز اهل اروپای شرقی نبوده است. اما برخی از کارشناسان بر این نظرند که با توجه به تهاجم روسیه به اوکراین زمان آن فرا رسیده که این وضعیت تغییر کند. بر اساس این نگاه زمان آن فرا رسیده که یک نفر از اروپای شرقی که هم پویایی فرهنگی و هم تاکتیک های سنتی نظامی فیزیکی در این منطقه را درک می کند به عنوان رهبر شاخه غیرنظامی ناتو منصوب شود. علاوه بر این جنگ در اوکراین نشان داده اطلاع از جنگ پیاده نظام با تحرک بالا، جنگ الکترونیک و جنگ با پهپادهای مدرن جز کلیدی مجموعه مهارت هایی است که دبیر کل آتی ناتو باید واجد آنها باشد.

بر اساس نگاه کارشناسان ویژگی هایی که دبیر کل بعدی ناتو باید داشته باشد مستقیما از سه نقش و جایگاهی که هدایت آن را برعهده خواهد داشت نشات می‌گیرد:

اولا این فرد دبیر کل رئیس شورای آتلانتیک شمالی، مجمع عالی اتحادی است که در آن تصمیمات با اجماع اتخاذ می شود. به این ترتیب دبیر کل باید یک مذاکره کننده سطح بالا باشد زیر او باید بین اعضای اتحاد اجتماع ایجاد کند که برای پیشبرد برنامه های جاه طلبانه ناتو بسیار ضرورت دارد.

دوم دبیر کل رئیس ستاد بین المللی ناتو است. این فرد به عنوان بالاترین کارمند ساختار بروکراتیک اتحاد باید یک تحلیلگر دقیق از محیط امنیتی معاصر باشد. او همچنین باید شنونده خوبی باشد تا آماده پیروی از توصیه های کارکنان خود باشد. و البته او باید رهبر بزرگی باشد تا به فعالیت های مختلف اتحاد برای دفاع جمعی از منطقه یورو-آتلانتیک احساس انسجام و وحدت بدهد.

سوم دبیر کل سخنگوی ارشد اتحاد است. به این ترتیب او باید ارتباط‌دهنده ای عالی باشد که بتواند موقعیت جمعی کشورهای عضور را به جهان به شیوه ای منسجم ارائه دهد و با تمام روایت های نادرست و اطلاعات نادرستی که دشمنان درباره اهداف ناتو منتشر می کنند مقابله کند.

با توجه به این ویژگی‌ها تا کنون گزینه‌های متعددی برای دبیرکلی آینده ناتو در رسانه‌ها مطرح شده‌اند که اصلی‌ترین آنها «اورزولا فن در لاین» سیاستمدار آلمانی و رئیس کمیسیون اروپا است. اگرچه وی اعلام کرده که علاقه‌ای برای رسیدن به کرسی دبیر کلی جدید ناتو ندارد، اما برخی کارشناسان هنوز هم از او به عنوان یک گزینه جدی یاد می‌کنند.

رئیس کمیسیون اروپا، که در سال ۲۰۱۹ به شکلی غافلگیرکننده برای هدایت شاخه اجرایی اتحادیه اروپا نامزد شد، به طور مرتب در گمانه زنی ها درباره اینکه چه کسی دبیر کل بعدی ناتو خواهد بود، مطرح شده است. گفتنی است بسیاری از کارشناسان پیشنهاد کرده‌اند که دیگر وقت آن رسیده که یک زن برای اولین بار سکان هدایت ناتو را برعهده بگیرد. موضوعی که البته در میان افکار عمومی کشورهای عضو ناتو نیز همواره مورد استقبال قرار گرفته است. اگرچه برخی معتقدند غلبه نگاه مردانه در ناتو نهایتاً به انتصاب یک مرد برای تصدی این مسئولیت منجر خواهد شد.