حساب و کتاب‌های افزایش سن بازنشستگی

در روزی که نمایندگان مجلس سازمان برنامه و بودجه را مکلف به افزایش ۴۳ درصدی سهم دولت در تامین اعتبارات سال ۱۴۰۲ سازمان صدا‌وسیما کردند، بهارستان شاهد مصوبه‌ای بود که بر اساس آن سنوات رسیدن به بازنشستگی افزایش چشمگیری می‌یابد.

بر اساس مصوبه روز گذشته مجلس در لایحه برنامه هفتم توسعه، سن بازنشستگی برای کاهش ناترازی صندوق‌های بازنشستگی افزایش یافت. بر این اساس، سن بازنشستگی برای آقایان ۶۲سال و برای خانم‌ها ۵۵سال تعیین شد.

این مصوبه در صورت تایید نهایی شورای نگهبان، سن بازنشستگی را از ۴ تا ۱۰۰ ماه (بسته به سابقه بیمه پرداختی شاغلان) افزایش می‌دهد.

این مصوبه تصریح می‌دارد: بیمه‌پردازانی که ۲۸ تا ۳۰ سال سابقه خدمت دارند به سنوات اشتغال آنها برای بازنشستگی اضافه نمی‌شود. بیمه‌پردازانی که ۲۵ تا ۲۸ سال سابقه خدمت دارند به سنوات اشتغال آنان به ازای هر سال تا زمان بازنشستگی دو ماه اضافه می‌شود. بیمه‌پردازانی که ۲۰ تا ۲۵ سال سابقه خدمت دارند به سنوات اشتغال آنان به ازای هر سال تا زمان بازنشستگی سه ماه اضافه می‌شود. بیمه‌پردازانی که مطابق قوانین ۱۰ تا ۲۰ سال سابقه خدمت دارند به سنوات اشتغال آنان به ازای هر سال تا زمان بازنشستگی چهار ماه اضافه می‌شود. بیمه‌پردازانی که مطابق قوانین تا ۱۰ سال سابقه خدمت دارند به سنوات اشتغال آنان به ازای هر سال تا زمان بازنشستگی پنج ماه اضافه می‌شود.

افزایش سن بازنشستگی از موضوعاتی است که جوامع مختلف نسبت به آن حساسیت بالایی دارند به ویژه در کشورهای توسعه‌یافته پتانسیل بالایی برای راه‌انداختن اعتراضات صنفی دارد. با این حال و بعد از ماه‌ها اعتراضات گسترده در کشوری چون فرانسه، فروردین‌ماه امسال بود که شورای قانون اساسی این کشور قانون افزایش سن بازنشستگی از ۶۲ به ۶۴ سال را تایید کرد.

پس از تصمیم نمایندگان مجلس به افزایش سن بازنشستگی، اهالی بهارستان و پاستور هم در خصوص این موضوع بحث‌برانگیز واکنش‌هایی داشتند. به عنوان مثال «احسان ارکانی» نماینده نیشابور اظهار داشت: همه باید بدانند که دولت خودش دنبال افزایش سن بازنشستگی بود  متاسفانه پس از مصوبه دیروز، شاهد موج سنگینی از تخریب‌ها علیه مجلس بودیم  طبق مصوبه مجلس، بعد از دو سال، روند افزایش سنوات بازنشستگی به صورت پلکانی انجام می‌شود؛ در صورتی که دولت به دنبال افزایش دو ساله سنوات برای همه از هم اکنون بود.

البته در میان دولتی‌ها، «سیدصولت مرتضوی» در حمایت از مصوبه تازه مجلس به «باشگاه خبرنگاران» گفت: ضریب پشتیبانی صندوق‌های بازنشستگی به شدت کاهش پیدا کرده که در صورت ادامه داشتن این روند صندوق‌ها در آینده نزدیک قادر به پاسخگویی به ذی‌نفعان خود نخواهند بود.

در میان مدافعان افزایش سن بازنشستگی، «مسعود پزشکیان» نماینده تبریز در مصاحبه با «دنیای اقتصاد» اظهار داشته با روندی که ما می‌رویم نمی‌توان با ۳۰سال کسی را بازنشست کرد و سال‌ها به او حقوق بازنشستگی داد. این در حالی است که صندوق بازنشستگی باید بتواند دخل و هزینه خود را دربیاورد.

در میان مخالفان هم  «اصغر سلیمی» عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، مصوبه جدید را ضدجوانان توصیف کرده و گفته احتیاجی نبود که سن بازنشستگی را افزایش دهیم.

در میان کارشناسان اقتصادی هم دیدگاه‌های گوناگونی در این زمینه مطرح شده است. «فرشید یزدانی» کارشناس صندوق تامین اجتماعی در مورد افزایش سن بازنشستگی در مصوبه برنامه هفتم به «اعتماد» گفته است: برنامه‌ریزی صندوق‌های بازنشستگی در گذشته بر اساس سابقه ۳۵ سال کار بود اما در دهه ۶۰ با یک نگاه پوپولیستی میزان سابقه کار را کم کردند و اگر امروز این مصوبه برای افزایش سن بازنشستگی ارایه شده گامی است در جهت اصلاح سن بازنشستگی که در گذشته هم همین ۳۵ سال بوده است. قبل از انقلاب امید به زندگی به‌طور متوسط حدود ۵۴ سال بود اما در حال حاضر امید به زندگی به ۷۳ تا ۷۴ سال رسیده است اما سن بازنشستگی و سابقه کار با امید به زندگی همخوانی ندارد و اگر این تغییر رخ داده در جهت اصلاح این موضوع بوده است.

این کارشناس البته افزوده است: هرچند این گام، گامی مثبت است اما گام مهم‌تر اصلاح نظام مدیریتی این صندوق‌هاست که بدون این اصلاح هرگونه تغییراتی باز هم بی‌نتیجه می‌ماند و ناترازی‌ها هم رفع نخواهد شد مگر آنکه اصلاحات به صورت ساختاری در نظام مدیریتی اتفاق بیافتد.

«مرتضی افقه» هم به «فرارو» گفته این تدبیر هم مثل برخی تدابیر دیگر که تاکنون اندیشیده شده، با چالش‌هایی جدی مواجه است. به خصوص با توجه به این که مکانیسم انتخاب مدیران در کشور با مشکلاتی همراه است و الزاما بهره وری بالایی را از مدیران و تصمیم گیرندگان صندوق‌های بازنشستگی شاهد نیستیم. راه حل بلندمدت برای وضعیت ناترازی صندوق ها، این نیست که به افزایش سن بازنشستگی اقدام کنیم. البته برخی از کشور‌ها این اقدام را انجام می‌دهند، اما شرایط این کشور‌ها به ویژه در بخش‌های اداری و اجرایی با ما متفاوت است.

به گفته این کارشناس اقتصادی، افزایش سن بازنشستگی، برای کشور، هزینه‌هایی ایجاد می‌کند. عده زیادی از جوانان منتظرند تا افرادی که دوره شغلی آنان به پایان رسیده است، از چرخه اشتغال خارج شوند، تا نوبت به استخدام آنان نیز برسد.

به گزارش ایران مامن، هر چند «محسن زنگنه» سخنگوی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توضیح داده شرایط افرادی که تا سال ۱۴۰۴ قرار است، بازنشسته شوند تغییر نمی‌کنند اما شرایط افرادی که سال بازنشستگی آنها از ۱۴۰۵ به بعد است، تغییر می‌یابد بسیاری منتظرند تا شورای نگهبان از حق وتوی خود استفاده کند یا بار دیگر اوضاع روابط خارجی و فروش نفت چنان رونق یابد که باز هم روی ساختارهای معیوب سرپوشی گذاشته شود.