چه کسی خطوط لوله گاز را منفجر کرد؟

خطوط لوله زیردریایی نورد استریم ۱ و ۲ که برای انتقال گاز طبیعی از روسیه به آلمان طراحی و ساخته شده بودند، سپتامبر ۲۰۲۲ (مهرماه ۱۴۰۱) و چندی بعد از حمله روس‌ها به اوکراین هدف انفجار‌هایی با منشا ناشناس قرار گرفت.

به گزارش «یورونیوز» این تاسیسات پس از انفجارها بدون استفاده شدند تا روسیه از منبع بالقوه میلیاردها دلار درآمد حاصل از صادرات گاز طبیعی به اروپا محروم شود.

نورد استریم ۱ که شامل دو خط لوله موازی هر یک با ظرفیت ۲۷.۵ میلیارد متر مکعب در سال است، در سال ۲۰۱۱ عرضه گاز به صورت مستقیم از روسیه به آلمان را آغاز کرد.

نورد استریم ۲ هم که تقریباً به موازات نورد استریم ۱ اجرایی می‌شود، در سپتامبر ۲۰۲۱ ساخته شد اما هرگز راه‌اندازی نشد زیرا آلمان از اعطای گواهینامه به آن خودداری کرد. این پروژه تنها چند روز قبل از اعزام نیروهای روسیه به اوکراین در فوریه ۲۲ متوقف شد.

روزنامه «واشنگن‌پست» به نقل از مقامات ناشناس در گزارش خود آورده است که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا پس از دریافت اطلاعاتی در خصوص ادعای مطرح شده مبنی بر برنامه‌ریزی اوکراینی‌ها برای بمب گذاری احتمالی در خطوط لوله نورد استریم، متحدان ایالات متحده از جمله آلمان را در جریان ای عملیات ادعایی قرار داده بود.

به گزارش ایران مامن، در همین ارتباط و چند روز پیش، «سیمور هرش» روزنامه‌نگار افشاگر آمریکایی و از برندگان جایزه پولیتزر در مطلبی نوشت، واشنگتن از روی این نگرانی که برلین دست از تبعیت از موضع آمریکا در رابطه با جنگ اوکراین به دلیل مشکلات اقتصادی بکشد، تصمیم به از بین بردن خط لوله‌های انتقال گاز نورد استریم گرفت.

همچنان که اشاره شد چند ماه بعد از شروع جنگ اوکراین، وقوع مجموعه‌ای از انفجارها در اعماق اقیانوس و در مسیر خطوط لوله نورد‌استریم ۱و۲ در دریای بالتیک باعث ‌شد تا این خطوط لوله در نزدیکی بورنهولم دانمارک و همچنین مرز سوئد و در مناطق اقتصادی دو کشور دچار آسیب‌دیدگی شوند.

نکته قابل توجه این که پس از وقوع این حملات انگشت اتهام تا حد زیادی از سوی کشورهای غربی به سوی روسیه نشانه رفته ‌است و این درحالی ‌است که این کشور همیشه دست ‌داشتن در این حمله را رد کرده و اوکراین و دولت‌های غربی را مسئول این وقایع دانسته است؛ اتهامی که «ولادیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین نیز هرگونه دست ‌داشتن در آن را رد کرده است.

به گزارش «گاردین» طرح اتهامات علیه اوکراین در رابطه با حمله به نورد استریم در حالی صورت می‌گیرد که ایالات ‌متحده و سایر متحدان‌ خارجی در طول بیش از یک سال گذشته از جنگ اوکراین با این پیش‌شرط به این کشور کمک‌های تسلیحاتی خود را ارائه داشته‌اند که کی‌یف از این سلاح‌ها تنها برای آزادسازی خاک اوکراین استفاده‌ کرده و به طور کلی نسبت به استفاده از انها علیه اهداف دیگر از جمله زیرساخت‌های غیرنظامی قویا هشدار داده‌اند. ازسویی دیگر اما ایالات ‌متحده پیش از وقوع انفجار در خطوط لوله نورد استریم علناً با توسعه پروژه جدید نورداستریم۲  مخالفت کرده ‌بود و حتی در آن زمان به آلمان فشارآورد تا مجوز نهایی خود برای توسعه این خط ‌لوله متوقف سازد. اقدامی که بر ابهامات موجود حول پرونده مذکور می‌افزاید.

از سویی دیگر برخی مقامات اطلاعاتی ایالات‌ متحده در دفاع از خود پس از برخی افشاگر‌ی‌ها مدعی شده‌اند که پس از اطلاع از اقدامات اوکراین سریعا به کی‌یف هشداری را مبنی بر انصراف از اجرای عملیات صادر داشته و پس از آن اطلاعاتی را مبنی بر اینکه اوکراین طرح اولیه خود را لغو داشته از این کشور دریافت کرده‌اند اما با اجرای همان عملیات از سوی عوامل ناشناس مدت کوتاهی پس از رخدادهای اولیه غافلگیر شده‌اند.

این وقایع علاوه بر ابعاد اقتصادی، سیاسی و نظامی-امنیتی، نگرانی‌های زیست محیطی را نیز به همراه داشت چنان که یورونیوز بعد از انفجار نورد استریم نوشت: میزان کل نشت گاز متان از خطوط لوله گازپروم ممکن است از نشت ۱۰۰ تُن گاز متان در ساعت در ماه دسامبر از میادین نفت و گاز دریایی در آب‌های خلیج مکزیک هم بالاتر رود.  در حادثه نشت گاز در خلیج مکزیک که از فضا نیز قابل مشاهده بود در طول ۱۷ روز حدود ۴۰ هزار تن متان نشت کرد.