شغلی که کشته‌اش زیاد است و بیمه‌اش کم

به گزارش ایران مامن، فرارسیدن روز جهانی کارگر (اول می-دوازدهم اردیبهشت) باعث شد تا اواخر هفته گذشته رسانه‌ها بررسی و گزارش‌هایی را درباره وضعیت کارگران کشور منتشر سازند. در همین زمینه آمار و گفت‌وگوهای متعددی نیز انتشار یافت؛ نظیر مصاحبه نماینده کارگران ساختمانی با خبرگزاری «ایلنا» که اظهار داشت در حال حاضر تعداد بیمه‌شدگان ساختمانی کمتر از ۶۰۰هزار نفر است. در سال‌های اخیر نه تنها کسی بیمه نشده، بلکه بیمه ۳۰۰ الی۴۰۰ هزار بیمه‌شده هم در این دولت قطع شده است.

همچنین مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران درباره آمار مصدومان ناشی از حوادث کار در سال ۱۴۰۲ به «خبرگزاری کار ایران» گفت: در سال گذشته در مجموع ۳۰۳۸ نفر در استان تهران دچار حوادث ناشی از کار شده‌اند که نسبت به سال ۱۴۰۱ رشد ۳.۲۲  درصدی داشته است. براساس آمارهای به دست آمده در سال۱۴۰۲، ۴۱۴ نفر بر اثر حوادث ناشی از کار جان خود را از دست داده‌اند؛ رقمی که آن هم طی یک سال ۳.۵ درصد افزایش نشان می‌دهد.

در سطح کشوری هم معاون کار وزیر تعاون اعلام داشت در سال ۱۴۰۰ تعداد ۷۱۲ فوتی در اثر حوادث ناشی از کار داشتیم که این رقم در سال ۱۴۰۲ به ۶۸۰ نفر رسید.

با گذشت چند روز هنوز نگاه‌ها به مسائل کارگران دوخته شده است؛ از «ایرنا» که به روایت «روزگار تیره فراموش‌شده کارگران مهاجر ایرانی» پرداخته تا روزنامه «خراسان» که از «کلاه بیمه‌ای بر سر کارگران ساختمانی» نوشته است.

به نوشته این روزنامه، انتهای هفته گذشته مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی اعلام کرد: با توجه به منابع جذب شده، اردیبهشت امسال ۱۰ هزار نفر از کارگران ساختمانی در سراسر کشور، تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار می‌گیرند. این در حالی است که نمایندگان انجمن‌ها و اتحادیه‌های کارگران ساختمانی معتقدند، طی سه سال گذشته بیمه حدود ۳۰۰ هزار کارگر ساختمانی قطع شده است.

ماجرا به ماده ۵ قانون بیمه کارگران و میزان عوارض پروانه ساختمان برمی‌گشت که با پرداخت آن توسط کارفرما، بخشی از آن باید برای بیمه کارگران ساختمانی هزینه شود. در عین حال، مشکلات موجود و موانع و چالش‌هایی که در این زمینه وجود داشت، با اصلاحیه‌ای که به تازگی در مجلس صورت گرفت، سهم پرداختی توسط کارفرمایان کاهش یافت و زمینه انجام بیمه کارگران فراهم شد.

مدیرعامل تامین اجتماعی در این زمینه اظهار داشته «سازمان تامین اجتماعی براساس اصلاحیه ماده پنج قانون بیمه کارگران ساختمانی مکلف است با دریافت ۷ درصد حق بیمه سهم بیمه شده از کارگر و همچنین ۱۵ درصد مجموع عوارض صدور پروانه از مالک نسبت به تداوم پوشش بیمه تمام کارگران ساختمانی اقدام کند. با این اصلاحیه مشکل تامین منابع بیمه کارگران تا حد مشخصی حل شده است و از این پس براساس منابع تامین شده تعدادی از کارگران ساختمانی بیمه خواهند شد.»

در عین حال، هم اکنون طبق اعلام سازمان تامین اجتماعی ۶۷۰ هزار کارگر ساختمانی بیمه هستند و آن طور که رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی اعلام کرده است، ۵۰۰ هزار کارگر ساختمانی نیز بیمه نیستند.

همچنان که اشاره شد شمار مصدومان و متوفیان حوادث کار در سال گذشته قدری افزایش داشته است. رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی در این باره با اشاره به ضرورت بیمه کارگران ساختمانی اظهار داشته «تعداد حوادث شغلی در این شغل بسیار زیاد است. روزانه دو ونیم نفر فوتی بین کارگران ساختمانی داریم که آمار بسیار بالایی است، تعداد بسیاری از کارگران نیز روزانه قطع نخاع و قطع عضو می‌شوند. بیمه حق اولیه هر فردی است، اما متاسفانه بعید می‌دانیم با این قانون تمام کارگران ساختمانی که چشم انتظار بیمه بودند به حقشان برسند.»

با همه این تفاصیل و اصلاح قانون، اما حالا فقط ۱۰ هزار کارگر ساختمانی زیر چتر بیمه قرار می‌گیرند عضو هیئت مدیره کانون سراسری انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی ایران و رئیس انجمن کارگران ساختمانی استان تهران در این زمینه به خراسان گفته است: ما ۸۰۰ هزار نفر از قبل بیمه شده داشتیم که طی ۳ سال گذشته بیمه ۳۰۰ هزار کارگر ساختمانی قطع شد و حالا امسال فقط ۱۰ هزار سهمیه بیمه داده‌اند.

به گفته این فعال حوزه کارگری، هم اکنون هیچ مبلغی از سوی دولت برای بیمه پرداخت نمی‌شود. ۷ درصد توسط خود کارگر و ۱۵ تا ۲۰ درصد را کارفرما پرداخت می‌کند. بیمه بیکاری و کمک هزینه ازدواج هم به این بیمه تعلق نمی‌گیرد و فقط طول درمان به کارگران ساختمانی پرداخت می‌شود. این در حالی است که نقدترین پول، پول بیمه کارگر ساختمانی است چراکه کارگر تا حق بیمه‌اش را واریز نکند، بیمه نمی‌شود و همچنین کارفرما تا پول را واریز نکند، پروانه ساخت به او اعطا نمی شود. از سوی دیگر با وجود صراحت قانون بر فعالیت و تشکیل انجمن‌های صنفی، اما وزارت کار، سازمان تامین اجتماعی و… انجمن های صنفی کارگری را به رسمیت نمی‌شناسند.

عضو هیئت مدیره کانون سراسری انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی ایران افزوده است: اگر مجوز بیمه حدود ۴۰۰ هزار نفر صادر شود و این افراد بیمه شوند، ما دیگر مشکلی نخواهیم داشت.هم اکنون در سامانه رفاهی کارگران،  بیمه ۸۰۰ هزار کارگر ساختمانی ثبت شده است که وقتی مسئولان می‌خواهند گزارش ارائه دهند یا هزینه ما به ازای آن را دریافت کنند، به آن استناد می‌کنند اما در واقعیت این گونه نیست و بیمه حدود ۳۰۰ هزار نفر از این تعداد، در شعب بیمه تامین اجتماعی قطع است. خواهش‌مان این است که سازمان بازرسی به این موضوع ورود کند.