دوقطبی حجاب؛ این بار در مناظرات انتخاباتی

سه روز بعد از اولین مناظره انتخاباتی با موضوع اقتصاد که بخش اعظم آن به دوقطبی مذاکره-خنثی‌سازی تحریم اختصاص یافت، مناظره دوم روز آخر خردادماه تحت عنوان «خدمات‌رسانیِ عدالت‌محور دولت» برگزار و مباحثی مانند کارکردهای نظام سلامت و چالش‌های پیش روی فعالیت این نظام در آن مطرح شد.

به گزارش ایران مامن، سومین مناظره از مجموعه مناظرات انتخاباتی نامزدهای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری جمعه اول تیرماه در حوزه فرهنگی و با عنوان «انسجام اجتماعی با حکمرانی فرهنگی» به انجام رسید؛ مناظره‌ای که به خاطر مطرح شدن مباحثی چون جایگاه زنان، حجاب و حکمرانی فضای مجازی بحث و نظرهای زیادی به دنبال داشت.

پس از رخدادهای سال ۱۴۰۱ و مرگ «مهسا امینی»، حجاب به مساله‌ای مهم و حساسیت برانگیز در جامعه تبدیل شده است. این حساسیت به اندازه‌ای افزایش یافته که می‌تواند معادلات رقابت انتخاباتی نامزدها را هم از خود متاثر کند.

هرچند پیش از این هم مساله حجاب و نقش اجتماعی زنان از محورهای مهم برنامه‌ها و شعارهای انتخاباتی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری بوده، ولی هیچگاه این مساله تا این اندازه در نگاه انتخاباتی مردم تاثیرگذار نبوده است.

از دید برخی ناظران، امروز جامعه ۲ دسته شده است؛ باورمندان اندک ولی پرقدرت به گزاره «هرکس نمی‌خواهد بگذارد و از این مملکت برود» و مردمی که می‌خواهند در نوع پوشش خود آزاد باشند و بازنگری در قوانین حجاب را مطابق با اقتضای روز مطالبه می‌کنند. همین دسته‌بندی میان نیروهای سیاسی هم وجود دارد.

مرتبط:

شماتیک میزگرد جنجالی

معاطله به جای مناظره

حجاب زنان مهم‌تر است یا معاش مردم؟

مساله حجاب؛ جعبه پاندورای ۱۴۰۳

طی ۲ سال گذشته، اظهارنظر مقام‌های سیاسی در خصوص مساله حجاب و اقدامات مختلف دستگاه‌های اجرایی و پلیس برای کنترل وضعیت حجاب، بحث و جنجال‌های بسیاری به دنبال داشته است؛ از ارسال پیامک بی حجابی به صاحبان خودروها تا بستن کسب و کارها به دلیل عدم رعایت حجاب ارباب رجوعان تا طرح و تصویب لایحه‌ حجاب و حجاب‌بانان مترو و طرح نور و …

همه اینها در حالی است که از نگاه کارشناسان، حجاب مساله‌ای فرهنگی است و راه حل قهری برای استقرار مجدد آن به سبک و سیاق دهه‌های قبل جواب نمی‌دهد. نتیجه تقابل این دو دیدگاه در عمل، خلق تصاویری ناراحت‌کننده از برخورد قهری با کم‌حجابان و بی‌حجاب‌ها و ریزش سرمایه‌های نظام است.

با این اوصاف، دیشب حجاب یکی از مهمترین مسائلی بود که نامزدها در خصوص آن اظهار نظر کردند.

دیشب همه نامزدها حرف‌هایی زیبا زدند و بر حفظ احترام و حرمت زنان در جامعه تاکید موکد کردند؛ گویا طی ۲ سال گذشته هیچ یک از این آقایان گوشه‌ای از عرصه کار تصمیم‌گیری و اجرا را در اختیار نداشتند که این تقابل جدی‌تر شده است .

از نگاه منتقدان، بسیاری از طرح‌های حاکمیت برای برقراری حجاب، در راستای حرمت زنانی نیست که حجاب را به شکل مصوب حاکمیت نخواسته و خواستار بازبینی در قوانین آن هستند. آیا استقرار حجاب‌بان در متروها، اجرای طرح نور، خدمات ندادن به زنان کم حجاب، بستن کسب و کارهابه خاطر حضور زنان کم حجاب و … در شان زنان است؟

از همین دیدگاه، زاکانی، قاضی زاده و جلیلی که پیش از این از مدافعان سرسخت لایحه عفاف و حجاب بودند در مناظره شب گذشته از کنار آن گذشتند.

شهردار تهران با انکار مسئولیت حجاب‌بانان مترو، از ظرفیت عظیم در جامعه برای زنان دم زد و نوع مواجهه با بی‌حجابان را جز از طریق احترام و مواجهه قانونی میسر ندانست.

قاضی‌زاده هاشمی با هشدار نسبت به آنچه «اسیر شدن در ادبیات غلط» خواند، گفت: دغدغه زنان  نه حجاب، بلکه تبعیض در فرصت‌ها است.

جلیلی هم با انکار مطالبات داخلی و درونزا برای بازبینی قوانین حجاب، مساله حجاب را در توطئه خارجی ریشه‌یابی کرد و از «تحیر جهان» در برابر الگوی جمهوری اسلامی برای زنان گفت. این در حالی است که از نگاه آگاهان، تا زمانی که مطالبات مردم به رسمیت شناخته نشود، اصولا امکان واکاوی و حل مساله هم وجود نخواهد داشت.

قالیباف هم که متن نهایی مصوبه حجاب و عفاف را برای شورای نگهبان ارسال کرده، با این بیان که «نگاه برابر جنسیتی را قبول نداریم اما عدالت جنسیتی در اولویت کار ما است»، از کنار مساله حجاب گذشت؛ مساله‌ای که مورد انتقاد مخالفانش قرار گرفت و از او خواستند اگر شفافیت دارد، متن مصوبه ارسالی به شورای نگهبان را پیش از ۸ تیر یعنی روز انتخابات منتشر کند.

واقعیت آن است که تا زمانی که با بانوان این سرزمین به طریقی که برازنده آنها است برخورد نشود، سخن گفتن نامزدها (که هر کدام سمتی دارند) از کرامت و احترام به زنان، شبیه یک شوخی است.

اظهارات دیشب این نامزدها، انتقادات زیادی را برانگیخت. بسیاری آنان را به تناقض در گفتار و کردار متهم کردند. به عنوان نمونه «محمد سالاری» فعال سیاسی گفت: شاهد تناقضات جدی در بیان مسائل و آن چیزی که کاندیداهای طیف اصولگرا دارند به آن عمل می‌کنند، بودیم. چشم در چشم ملت نشستند و زنان و دختران ایران را در زبان و بیان تحقیر می‌کنند و می‌گویند با احترام باید برخورد کرد.

در مناظره شب گذشته اما پزشکیان و پورمحمدی با صراحت با روش‌های قهرآمیز که در دعواهای گذشته برای باحجاب کردن زنان صورت گرفته و هزینه فراوانی صرف آن شده است مخالفت کردند.

پزشکیان با انتقاد از مسئولان در خصوص ناتوانی در ارتقای جایگاه زنان و معطل ماندن رسیدگی به لایحه پیشگیری از آسیب‌دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر سوء رفتار، گفت: می‌گوییم که ما به زنان احترام می‌گذاریم در حالی که احترام باید در عمل و در واقعیت اجتماعی صورت بگیرد.

پزشکیان از ناکارآمدی سیاست‌های پلیسی برای باحجاب کردن زنان گفت و اظهارات خود را به تجربه ناکام رضاشاه در بی حجاب کردن زنان مستند کرد.

پورمحمدی هم پا را فراتر نهاد و گفت: اگر رئیس‌جمهور شوم لایحه عفاف و حجاب را پس خواهم گرفت.

به گفته پورمحمدی، فرهنگ زنان عقلانیت، عاطفه و لطافت و رضایت و انتخاب است، اما عده‌ای زبان اعتماد و رضایت را با زبان تهدید و باتوم اشتباه گرفته‌اند. اگر زبان فرهنگ جای خود را به زبان باتوم بدهد، جوابش فحش، ناسزا و درشت‌گویی است. نمی‌شود با خشونت و تحمیل با زن رفتار کرد.