زمزمه‌های حمله به لبنان در هنگامه انتخابات ایران

آژیر خطر حمله اسرائیل به جنوب لبنان این روزها بلندتر از هر زمان دیگری به گوش می‌رسد تا جایی که  آلمان و آمریکا درپی تشدید تهدیدهای مقامات رژیم صهیونیستی علیه لبنان و حزب‌الله، از اتباع خود خواسته‌اند تا هرچه سریعتر خاک لبنان را ترک کنند.

این در حالی است که در قلمرو اصلی‌ترین حامی حزب الله، انتخابات به اصلی‌ترین مساله روز تبدیل شده است. نکته قابل تامل آنکه در رقابت‌های انتخاباتی، سیاست خارجی تهران در قبال محور مقاومت و حمایت از متحدان منطقه‌ای یکی از کمرنگ‌ترین محورهای میزگرد و مناظرات انتخاباتی بود.

در مناظره چهارم انتخاباتی که به حوزه سیاست خارجی ارتباط داشت «سعید جلیلی» به این جملات بسنده کرد که نباید فرصت‌ها را در هر جا از جمله از آمریکای لاتین، آفریقا، کشورهای همسایه و حوزه مقاومت کنار بگذاریم. … در منطقه مقاومت بیشترین همکاری را داشتیم و جوانان ما به آنجا رفته و به حق مقاومت کرده و دفاع کردند و امروز باید روابط اقتصادی ما متناسب باشد.

همچنین «مصطفی پورمحمدی» دیگر نامزد انتخابات اظهار داشت: امروز با صدای بلند می‌توانیم بگوییم هم غزه، هم لبنان، هم یمن، هم عراق، هم قطر، هم عمان و جانم فدای ایران، جانم فدای حرم و جانم فدای قهرمانان این ملت و جانم فدای این مردم که این‌همه سختی را تحمل کرد و در آینده هم گام‌های بلندی برخواهد داشت.

و اما در مرزهای لبنان با اراضی اشغالی یا به عبارتی در جبهه شمالی میان اسرائیل و حزب الله آنچه در جریان است دست کمی از یک جنگ ندارد؛ اما جنگی با دامنه آتش محدود که در هفته‌های اخیر گسترش یافته است.

از همان اکتبر گذشته و شروع «طوفان الاقصی»، تلاش‌های دیپلماتیک مستمری چه منطقه‌ای چه بین‌المللی (از جانب فرانسه، آمریکا و آلمان و..) برای پایان درگیری‌ها در جبهه شمالی در جریان است، اما هیچ کدام مثمر ثمر واقع نشده و دلیل آن هم این است که حزب الله توقف درگیری‌ها را به توقف جنگ غزه منوط کرده است.

جدا از حملات مستمر حزب الله، تخلیه برخی شهرک‌ها و کوچ دهها هزار اسرائیلی به مناطق دیگر فشار مضاعفی را بر دولت اسرائیل وارد کرده است. اخیرا همین شهرک‌نشین‌ها به معترضان خیابانی علیه «بنیامین نتانیاهو» پیوسته‌اند.

هر چند عواملی می‌تواند مشوق اسرائیل و نتانیاهو برای شروع جنگ تمام عیاری علیه لبنان باشد، اما از دید برخی ناظران عوامل بازدارنده چنین جنگی بیشتر است. اولا،  جبهه داخلی اسرائیل در وضعیت تشتت و بحرانی است و همچون اوایل شروع جنگ غزه متحد نیست. از این رو، تبعات جنگ دیگر هر چند برای طرف لبنانی بسیار ویرانگر خواهد بود، اما برای جبهه داخلی اسرائیل نیز پرپیامد است.

از این منظر، اشتباهی که معمولا در تحلیل وضعیت دو طرف رخ می‌دهد، مقایسه و یکی پنداشتن میزان تاب‌آوری جامعه اسرائیلی با جامعه فلسطینی و لبنانی است؛ در حالی که معیارهای تاب‌آوری دو طرف متفاوت است. اساسا تاب‌آوری جامعه نسبتا مرفه اسرائیل با زیستی غربی در چنین جنگ‌هایی با جامعه‌ای مثل غزه و لبنان که اقتصاد متعارفی ندارند، خیلی متفاوت است و البته عوامل تعیین کننده دیگری نیز مطرح است. اینجاست که قدرت تحمل جامعه اسرائیلی در مقایسه با آن‌ها بسیار پایین است.

به هر حال، در صورت وقوع جنگ با حزب الله، جبهه داخلی اسرائیل به ویژه در سایه بحران داخلی و فقدان عمق راهبردی جغرافیایی در وضعیتی نیست که به راحتی با تبعات آن کنار بیاید. کمیت و کیفیت توان موشکی حزب الله نیز با حماس قابل مقایسه نیست و حتی می‌توان گفت که مواجهه اسرائیل با موشک‌های حزب الله چه بسا دشوارتر از مقابله با حملات موشکی از ایران باشد و علت آن هم حضور حزب الله در مجاورت اسرائیل و به تبع آن، فاصله بسیار کم از شلیک موشک تا اهداف است که امکان استفاده از موشک‌های کوتاه برد با قدرت تخریب بالا را می‌دهد و همین اخیرا باعث عبور تعداد قابل توجهی از موشک‌های پیشرفته حزب الله از پدافند هوایی اسرائیل شد؛ در حالی که موشک‌های ایران به علت فاصله زیاد باید از چند لایه پدافند هوایی در منطقه عبور کند.

ثانیا، عامل بازدارنده دیگر پیامدهای منطقه‌ای ویرانگر چنین جنگی است که احتمالا دامنه آن تا خلیج فارس نیز کشیده شود. به همین خاطر، دولت آمریکا به ویژه در این شرایط انتخاباتی بیشتر از طرف‌های دیگر نگران وقوع چنین جنگی است و به نظر می‌رسد که تلاش خود را برای جلوگیری از آن انجام می‌دهد. کما این که برخی متحدان عرب آمریکا در منطقه نیز اگر با جنگ برای نابودی حماس نوعی همدلی داشتند، اما احتمالا از بیم تبعات منطقه‌ای مخالف جدی جنگ با لبنان باشند.

با وجود آنچه بیان شد نمی‌توان با قاطعیت از احتمال وقوع جنگ یا عدم آن سخن گفت. فعلا که نتانیاهو به دلایل شخصی و سیاسی و چه بسا به امید بازگشت «دونالد ترامپ» به دنبال ادامه جنگ غزه است که آینده درگیری‌ها با حزب الله به آن گره خورده است.