هشدار در دقیقه ۹۰؛ فاجعه کی متوقف می‌شود؟

روز گذشته فرصتی برایم پیش آمد که بتوانم با دوست و همکلاسی قدیمی‌ام بعد از ۱۷ سال به پردیس مرکزی دانشگاه تهران وارد شوم. البته طی این سال‌ها چندین مرتبه به دانشگاه وارد شده بودم، اما صادقانه بگویم که هر بار برای انجام کاری بود و اراده‌ای برای گشت زدن و بازدید وجود نداشت.

از درب غربی به دانشگاه وارد شدم و با هم به ضلع شمالی دانشگاه رفتیم که ناگاه صدای آبشار آب توجهمان را جلب کرد. صدا را که دنبال کردیم متوجه یک باغ زیبا، درست در وسط پردیس مرکزی دانشگاه تهران شدیم که وجودش در این منطقه از تهران با جوی آب روان و زلال، برایمان شگفت‌انگیز بود. گرچه نمای داخلی شایسته‌ای نداشت و وجود برخی ساختمان‌های بی‌ارتباط با معماری دانشگاه، نشان می‌داد که ارتباطی با اصل آن ندارد، اما به دلیل ریشه ذهنی برآمده از علوم اجتماعی، اولین چیزی که برایم تداعی شد، ارتباط معماری این بنای علمی با المان‌های فرهنگی و اجتماعی در آمیخته شده با فرهنگ و هنر ایرانی بود که به وضوح  در همه جای این دانشگاه و حتی باغ درون وجود داشت.

۸۷ سال از زمان تاسیس دانشگاه تهران گذشته و بی‌تردید امروز هم برای هر بازدیدکننده‌ای، نخستین چیزی که تداعی می‌شود، مدیریت این دانشگاه در بدو امر و سال‌های بعد از آن است، به خصوص که در دیوارهای بیرونی دانشگاه نام و تصویر روسای آن از ابتدا تاکنون خودنمایی می‌کند. پس این که هر رئیسی چه چیزی بدان اضافه کرده و چه چیزی از آن کاسته، نکته‌ای است که خواسته و ناخواسته به ذهنتان متبادر می‌شود. اگر سازمانی با مدیریتی صحیح اداره شد، آثارش در جای جای آن هویداست. اما این روزها اخباری که از این دانشگاه به گوش می‌رسد چندان تناسبی با فلسفه دانشگاهی که با نیت تربیت نیروی انسانی متخصص و نخبه روزگاری قرار بود مدیران ارشد جامعه را برای رفع نیازهای جامعه و خدمت‌گزاری بدان آماده کند، ندارد. خاصه آن‌که بدانیم این وقایع نگران کننده از دو «دانشکده مدیریت» و «حکمرانی» آغاز شده.

رخدادهای اخیر دانشگاه تهران در دو دانشکده مدیریت و حکمرانی اسفبار و به عبارت بهتر، «خطرساز» است. حواشی استخدام فله‌ای و سلیقه‌ای ده‌ها عضو جدید هیئت علمی در یک دوره کوتاه و انتقال ناگهانی‌شان به دانشکده مدیریت، به درستی کیان دانشگاه پرافتخار تهران را به خطر انداخته است.

البته اینگونه اقدامات توسط رئیس در حال عزل دانشگاه تهران متاسفانه در سه‌سال گذشته ضربه جبران ناپذیری به اعتبار دانشگاه اول ایران وارد آورد و استمرار و گسترش آن در فرجامین روزهای مدیریت خسارتبار ایشان زنگ هشدار را برای دغدغه‌مندان علم و آموزش عالی به صدا درآورده است.

اما مساله بدینجا ختم نمی‌شود. چرا که اهمیت این موضوع با توجه به اخباری که حاکی از «لابی» گسترده و تلاش مذبوحانه وی برای ابقاء در مدیریت دانشگاه است، دوچندان می‌شود. در این ایام که استادان و دانشجویان فرهیخته دانشگاه تهران برای نجات دانشگاه از چنین سرنوشت شومی بی‌صبرانه منتظر و مترصد اقدام لازم و قاطع وزیر جدید علوم و ریاست محترم جمهور هستند-که به نیکی و قاطعیت جریان اخراج دانشگاهیان و القای بی‌اعتمادی به نظام را به چالش کشیده- حتی تصور ابقای چنین شخصی، خانمان‌برانداز است.

مرتبط:

سوداگری دلالان بر سر اعتبار دانشگاه تهران

دانشگاه تهران همواره مامن نخبگانی بوده که با بیشترین تلاش و شاید کمترین امکانات، در یک رقابتی استاندارد خودشان را به جامعه دانشگاهی ثابت کردند، نه تحمیل!!! وجود سابقه درخشان علمی با چاپ مقالات مختلف و از آن مهم‌تر، تاثیر اقداماتشان در زندگی مردم بر همگان محرز است. اما نکته مخاطره‌آمیزش آنجاست که این دانشگاه از وجود استادانی که از راه درست بر این کرسی دانشگاهی نشستند، تهی شده و فاجعه‌آمیزتر آن‌که این تهی شدن با تصمیم مدیریت دانشگاه تهران، با نالایقان ترمیم شود! باید توجه داشت که رویکرد اشتباه یک مدیر آن هم در کسوت دانشگاه بزرگ و مهمی چون تهران، تبعات فردی ندارد و کل جامعه ایران، اعم از شهروندان داخلی و خارجی را درگیر می‌کند.

تردیدی نیست که تعجیل در جایگزینی مدیران لایق و ذی‌صلاح بجای برخی مدیران نامقبول و نامسئول نقش و تاثیر مهمی در ارتقای اعتماد و سرمایه اجتماعی بجا خواهد گذاشت. فراموش نکنیم که همچنان ۵۱  درصد از جامعه در انتخابات امسال نشان دادند که راه دیگری را برگزیده‌اند؛ اما همچنان منتظر فرصتی برای بازگشت هستند، اما پیش از آن باید نشانه‌های قاطعانه‌ای را در مقام عمل از جانب مدیران دولت چهاردهم ببینند. از این‌رو اقدام ضروری اولیای آموزش عالی برای نجات دانشگاهی که به تعبیر مقام معظم رهبری، نماد آموزش عالی ایران است، ضرورتی فوری و بسیار جدی است.