وضعیت قرمز در شرق اروپا؛ مهمترین درس‌ بحران اوکراین برای ایران

اصرار مقامات کی‌ف بر استفاده از تهدید پیوستن به ناتو و خویشتنداری نکردن در منطقه‌ی موردِ مناقشه‌ی «دونباس» در شرق اوکراین، این فرصت را به «ولادیمیر پوتین» داد تا در سخنرانی دیشب خود تلویحا اوکراین را امتداد قلمرو روسیه تقلی و ضمن به رسمیت شناختن مناطق دونتسک و لوهانسک، دستور ورود نیروهای نظامی کشورش را به این دو منطقه روس‌گرا صادر کند.

بنا به ادعای دو طرف، اکنون ۶۰ هزار نیروی نظامی اوکراین و ۱۹۰ هزار روس در شرق اروپا صف‌آرایی کرده و انتظار جنگی را می‌کشند که البته بسیاری از ناظران همچنان بروز آن را باور ندارند.

پشت سر دولت اوکراین که بیانیه پوتین را اعلام جنگ دانسته و البته از سوی رئیس جمهوری روسیه به فساد، باج‌خواهی از مسکو، گازدزدی و تلاش برای دستیابی به بمب هسته‌ای متهم شده، اتحادیه اروپا و واشنگتن قرار گرفته‌اند.

به گزارش ایران مامن، بزرگترین تهدید پیش‌روی کرملین مواجهه با تحریم‌های سخت اروپا و آمریکا است و «جو بایدن» بارها اعلام کرده با وجود حمایت از دولت کی‌ف و حمایت از تمامیت ارضی اوکراین وارد جنگ نخواهد شد.

صرف‌نظر از همه گمانه‌زنی‌هایی که درباره سرنوشت مهمترین بحران حال حاضر نظام بین‌الملل صورت می‌گیرد و توجهاتی که به تحولات اوکراین دوخته شده، نکته مهمی که در این میان به چشم می‌خورد باز بودن تمام دریچه‌های دیپلماتیک میان طرف‌های درگیر است.

افزون بر اعلام مواضع پینگ پونگی طرفین بحران که به نوعی گفت‌وشنودی سیاسی محسوب می‌شود و با وجود پیش‌شرطی که بایدن برای ملاقات با پوتین قرار داده که در صورت حمله نکردن به اوکراین با وی دیدار می‌کند، کاخ الیزه اعلام کرده روسای جمهور آمریکا و روسیه، با اصل برگزاری نشست سران درباره بحران اوکراین موافقند.

از سوی دیگر و در جریان تحولاتی که برخی حتی آن را وضعیت در آستانه‌ی جنگ جهانی سوم تلقی می‌کنند، سایر چانه‌زنی‌ها و تعاملات دو طرف اصلی دعوا یعنی روسیه و آمریکا به روال قبل ادامه دارد مخصوصا در وین و بر سر احیای برجام نمایندگان دو کشور به راحتی با هم دیدار می‌کنند.

این در حالی است که با وجود تاکید رهبر انقلاب در سخنرانی نوزدهم دی‌ماه مبنی بر اینکه «مذاکره، صحبت و تعامل با دشمن در مقطعی به معنای تسلیم شدن نیست» همچنان رو در رو شدن با آمریکایی‌ها برای پیگیری منافع و اهداف جمهوری اسلامی محل مناقشه است.

«علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی که اخیرا به خاطر موضوع مذاکره با آمریکا به همراه «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه مورد شماتت روزنامه «کیهان» قرار گرفته تصریح داشته مذاکره با آمریکا در دستور کار هیات مذاکره‌کننده ایرانی نیست.

همزمان، سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام داشته آمریکایی‌ها می‌خواهند برخی موضوعات را در گفت‌وگوی مستقیم با ما مطرح کنند. وی به موضوع تبادل زندانیان و تفاهماتی میان تهران و واشنگتن اشاره کرده و گفته همچنان موضوعات لاینحل بین دو طرف باقی مانده است.

در این میان، نگاهی به نگرانی مقامات تل‌آویو از احتمال خروج نام سپاه پاسداران از لیست گروه‌های تروریستی دولت آمریکا نشان می‌دهد اتفاقا این باید اسرائیلی‌ها باشند که در مسیر تعامل بی‌واسطه سنگ‌اندازی کنند زیرا احتمال حل و فصل این موضوعات در رایزنی‌های مستقیم افزایش می‌یابد.

از سوی دیگر و در حالی که رئیس‌جمهوری از جواب دادن گزینه مقاومت علیه فشار حداکثری آمریکایی‌ها از موضع اقتدار سخن گفته، رودررو شدن با دیپلمات‌های آمریکایی طبیعتا نمی‌تواند موجد نگرانی و ترس میان دولتمردان و دیپلمات‌های ایرانی باشد.