زمستان سخت را چه کسی به خانه کشاند؟

اوضاع مذاکرات هسته‌ای بعد از جنگ اوکراین و برخلاف آنچه برخی تبلیغ می‌کردند به زیان ایران تغییر کرد. روزنامه «کیهان» اوایل شهریورماه یعنی ۶ماه بعد از حمله روسیه به اوکراین نوشت: قطعا اوضاع امروز بهتر از یک‌سال قبل است و طبق پیش‌بینی‌های این مراکز معتبر بین‌المللی، اوضاع رفته‌رفته بهتر هم خواهد شد. دولت سیزدهم هم نشان داده بدون برجام و اف‌ای‌تی‌اف می‌شود کار‌های بزرگی کرد. بنابراین، آن طرفی که باید عجله کند ما نیستیم. دو ماه! فقط دو ماه دیگر اگر اوضاع به همین شکل ادامه یابد، اوضاع زمین تا آسمان تغییر خواهد کرد!

به گزارش ایران مامن، دو ماه بعد اوضاع برای تحلیل‌های کیهانی که روی «زمستان سخت اروپا» حساب بازکرده‌بودند چرخشی ۱۸۰درجه‌ای را نشان می‌داد. به گزارش رسانه‌ها در اوایل آبان، قیمت عمده فروشی گاز طبیعی در اروپا منفی شد؛ به تعبیری تامین کنندگان گاز مایل بودند که به مدت یک ساعت که قیمت به زیر صفر رسید، نزدیک به ۱۶ یورو به هر کسی که می‌توانست یک مگاوات ساعت گاز را با خود ببرد، پرداخت کنند، حجمی از گاز که تقریبا معادل میانگین مصرف ماهانه یک خانوار بریتانیایی بود. این یک چرخش قابل توجه در بازاری بود که تا پایان ماه اوت شاهد ثبت رکورد‌های قیمتی بیش از ۳۰۰ یورو برای هر مگاوات ساعت گاز بود.

در این شرایط بود که روزنامه «شرق» نوشت: تحلیل روزنامه‌هایی مانند کیهان و توییت‌زنی محمد مرندی که اصطلاحا عنوان مشاور تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای را دارد، به نتیجه نرسید و با پایان‌یافتن مهلت دوماهه اکنون «فصل سرد» در روابط ایران و قاره سبز جای «پاییز و زمستان سرد اروپا» را گرفته است، این طیف باید پاسخ‌گوی وضعیت کنونی باشند، هرچند تاریخ به‌خوبی نشان داده است این رسانه‌ها، جریانات سیاسی و افراد بدون پذیرش مسئولیت گفته‌ها، موضع‌گیری‌ها و اشتباهات‌شان، همه چیز را مقصر چالش و مشکلات کشور می‌دانند، جز خود.

به نوشته این روزنامه اصلاح‌طلب، البته دراین‌میان برخی هم اعتقاد دارند تئوریسین پاییز و زمستان سرد با هدف برهم‌زدن مذاکرات و احیانشدن برجام به جبهه پایداری و مشخصا سعید جلیلی بازمی‌گردد.

با این حال هنوز رسانه‌ای مانند صداوسیما گزارش و اخباری از تهیه شمع و هیزم و … در کشورهای اروپایی پخش می‌کند. این در حالی است که بسیاری این خریدها را مربوط به مراسم سال نو مسیحی می‌دانند و نه ترس از سرما و خاموشی.

حالا بسیاری می‌گویند زمستان سرد گریبان ما را می‌گیرد نه اروپایی‌ها. به نوشته «آرمان امروز» زمستان سخت گریبان دومین دارنده ذخایر گازی جهان را گرفته است به گونه ایکه خبرهای از قطعی گاز صنایع فولادی و حتی شرکت های پتروشیمی حکایت دارد . موضوعی که به اعتقاد کارشناسان عدم سرمایه گذاری مناسب به همراه کاهش درامدهای ارزی و رایزنی هایی که از دولت دوازدهم تا کنون برای آزاد سازی پول های بلوکه شده ایران در کره  جنوبی و سایر کشورها رقم خورده بود بدون نتیجه مانده‌است.

در رابطه با کسری گاز ایران جواد اوجی وزیر نفت از سال گذشته نوید کسری روزانه ۲۰۰ میلیون متر مکعب گاز را داده بود که بار دیگر اخیرا از سوی وزیر از تداوم کسری گاز در سال جاری خبر داده است. در واقع باید توجه کرد که افت فشار در میدان پارس جنوبی که تامین‌کننده ۷۰ درصد گاز مصرفی در ایران است، یکی از ابرچالش‌های کشور در حوزه تامین انرژی محسوب می‌شود.

چاه‌های نفت فرسوده هستند و زیرساخت‌ها و تاسیسات ایران نیز در طول زمان و در اثر فشار تحریم‌ها، صدمه جدی دیده‌اند. البته نکته حائز اهمیت آن است که سید ابراهیم رئیسی در جریان انتخابات ریاست جمهری دلایل کسری گاز را به عملکرد دولت دوازدهم نسبت داده بود اما حال وزیر نفت دولت سزدهم نیز از از کسری ۲۰۰ میلیون متر مکعبی و نیاز این صنعت به سرمایه گذاری ۱۶۰ میلیارد دلاری سخن گفته است وزیر نفت همچنین تاکید کرده که اگر این سرمایه تامین نشود ایران خود به واردکننده نفت و گاز تبدیل خواهد شد.

اما در این رابطه عمق فاجعه زمانی خودنمایی می کند که برخی از سایت های خبری از قطعی گاز برخی از شرکت های پتروشیمی خبر داده اند یا اینکه دولت نسبت به قطعی گاز انها هشدار داده است از سوی دیگر برخی از خبرهای از احتمال افزایش نرخ خوراک گازی پتروشیمی ها حکایت دارد که نشان دهنده ابر چالش گازی است . البته از اینکه برخی نیروگاه های نیز مجبور به مصرف مازوت شده اند نیز نمی توان به سادگی عبور کرد.

در این رابطه «نرسی قربان» کارشناس حوزه انرژی با توجه به حجم بالای ذخایر گازی کشور می گوید: کشور ما توان آن را دارد تا به اندازه روسیه گاز تولید کنیم. بازیگران بین‌المللی برای توسعه بخش گاز ایران و مشارکت در این صنعت تمایل دارند  به گونه ای که در میانه دهه ۷۰ تا اوسط دهه ۸۰ بسیاری از شرکت‌های بزرگ جهان مانند شل، پتروناس، بی‌پی و دیگران برای سرمایه‌گذاری در بخش گازی ایران تلاش کردند، اما نهایتا به دلیل عدم‌حصول توافق و تحریم‌ها و مسائل سیاسی این امر محقق نشد. با رفتن این شرکت‌ها نیز سرمایه جایگزینی برای بخش نفت و گاز ایران هم مهیا نشد.